پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

نشست «سرنوشت رویدادها و جشنواره‌های فرهنگی هنری و سینمایی در سال ۹۹» برگزار شد.

به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در ادامه برنامه‌های «دوشنبه‌های سینما» که به‌صورت زنده در صفحه اینستاگرام خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود، دوشنبه ۲۳ تیر نشست «سرنوشت رویدادها و جشنواره‌های فرهنگی هنری و سینمایی در سال ۹۹» برگزار شد. علیرضا تابش و مجید رجبی معمار مهمانان این برنامه بودند و کیوان کثیریان نیز مدیریت نشست را بر عهده داشت.

تابش در ابتدای این نشست درباره وضعیت فعالیت‌های فرهنگی و هنری در دوران شیوع کرونا گفت: اگرچه فعالیت‌های میدانی در دوران کرونا تعطیل شد اما جامعه هنری خودش را با شرایط جدید وفق داده است؛ همان‌طور که دبیرکل سازمان بهداشت جهانی گفته نمی‌توان سرنوشت کرونا را مشخص کرد. ما نیز باید به وضعیت جدید عادت کنیم و نوع مصرف فرهنگی و برنامه‌ریزی‌ها نیز دچار تغییر شده و می‌شود. پروتکل‌هایی برای مساله سلامت فراهم آمده اما متغیرهای دیگری نیز بر این پروتکل‌ها اثرگذار است. از جمله شرایط اقتصادی، برنامه‌های اجتماعی و.. که دولت‌ها باید متناسب با اینها شرایط را در نظر بگیرند. 

وی ادامه داد: کرونا برای رویدادهای فرهنگی هنری محدودیت‌های جدی بوجود آورده است، اما فرصتی نیز ایجاد کرده که عرضه آثار فرهنگی هنری در بستر اینترنت اتفاق بیفتد. می‌توان گفت کووید ۱۹ به نوعی شتاب‌دهنده تحول دیجیتال بود. اگر در حالت عادی قرار بود به عرضه و مصرف فرهنگی در فضای مجازی یا به بازاریابی دیجیتال توجه کنیم، احتمالا در حد کنونی تلاش نمی‌کردیم. باید از این فرصت کمال استفاده را بکنیم؛ البته در مدیریت صنفی و دولتی باید به یک تصمیم قطعی برسیم که آیا می‌خواهیم از این ظرفیت به درستی استفاده کنیم یا نه. لازم داریم فعالان فرهنگی و مدیران و دیگر دست‌اندرکاران از صنوف مختلف فرهنگی درباره بایدها و نبایدهای این موضوع بیشتر با هم گفتگو کنند.

تابش در پاسخ به سوال کثیریان درباره نوع نگاه بخش دولتی به عرصه اکران آنلاین و ایجاد بازاری متفاوت برای تولیدات سینمایی توضیح داد: تا جایی که من اطلاع دارم، یکی از برنامه‌های وزیر ارشاد راه‌اندازی وزارت ارشاد شماره ۲ یا همان بخش دیجیتال این وزارتخانه بود که در مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد این برنامه دنبال می‌شود. هر یک از معاونت‌ها نیز برنامه‌های خود در این زمینه را پیگیری می‌کنند. شاید کم‌کاری‌هایی که در سال‌های گذشته ناخواسته شاهدش بودیم با این برنامه‌ها تا حدودی جبران شود. 

مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی اضافه کرد: در سال ۲۰۲۰ جشنواره‌های زیادی اعلام کرده‌اند که به‌صورت مجازی برگزار خواهند شد و این نشان می‌دهد بخش‌های جدیدی که به‌صورت یک فرصت بوجود می‌آیند، می‌توانند بخش‌های انضمامی جشنواره‌های سنتی یا فیزیکی در سال‌های آینده باشند. فرض کنیم شش ماه یا دو سال دیگر واکسن کرونا کشف و این بیماری محو شود، ولی دستاوردی که برای بخش فرهنگ و هنر در تمام دنیا دارد اینست که ما گزینه جدیدی به نام بخش آنلاین به انضمام بخش فیزیکی خواهیم داشت. مخصوصا تجربه‌ای که دو تا شش تیر در کن مجازی ۲۰۲۰ داشتیم تجربه بسیار ارزشمندی بود. ما از ایرانی‌هایی که در این رویداد حاضر بودند خواسته‌ایم نقاط ضعف و قوت آن‌را بنویسند. به هر حال این تجربه‌ای گرانبها بود و فرصت بهتری در اختیار کشورهایی قرار داد که در بازار حقیقی یا اصلی کن نادیده گرفته می‌شدند. ضمن اینکه صرفه‌جویی مادی اتفاق افتاد و با استفاده از هوش مصنوعی، افراد همفکر و با ذائقه مشابه را انتخاب و آنها را به یکدیگر مرتبط کردند. 

وی ادامه داد: از نوروز به این طرف مخاطبان زیادی از فیلم‌ها و سریال‌هایی که در پلتفرم‌های ایرانی بارگذاری شده استفاده می‌کنند. اگر حقیقتا گفتگوی درست و سودمندی بین صنوف سینمایی و تشکل‌ها و وزارت ارتباطات و وزارت ارشاد صورت بگیرد، می‌تواند برای آینده نویدبخش باشد و امکانات جدیدی را بوجود آورد. اگر رویه مشارکت‌جویانه داشته باشیم مطمئنا به اهداف خوب و سریعی می‌رسیم. اما اگر مدام همدیگر را نفی کنیم و نگاه به آینده نداشته باشیم و شرایط موجود را درک نکنیم، دستاورد مثبتی نخواهیم داشت.

تابش درباره رویکرد بنیاد فارابی به نمایش آنلاین و سرمایه‌گذاری در این زمینه توضیح داد: از حدود دو سال پیش سند تحول بنیاد فارابی را با کمک برخی از متخصصان و فعالان سینمای ایران با انجام بیش از چهل و پنج ساعت گفتگوهای منظم تدارک دیدیم. در این گفتگوها سوالاتی که مطرح بود را به بحث گذاشتیم. زمستان سال گذشته در سازمان سینمایی به این جمع‌بندی رسیدیم که موسسه رسانه‌های تصویری در بنیاد فارابی ادغام شود و مراحل حقوقی و قانونی آن یک ماه پیش طی شد و عملا دیگر موسسه‌ای به اسم رسانه‌های تصویری نداریم. دارایی‌ها مادی و معنوی و برخی از وظایف این موسسه به بنیاد فارابی موکول شد. زمستان پارسال هیات امنای بنیاد فارابی راجع به همین موضوع ادغام دو ساعت با هم گفتگو کردند و پیرو همان سند تحول که نوشته شده بود، بر مسائلی تاکید داشتند که الان داریم درباره آنها گفتگو می‌کنیم. 

وی ادامه داد: موسسه رسانه‌های تصویری در دهه هفتاد تاسیس شد تا به نیازهای زمانه خود پاسخ دهد، و حالا پس از ادغام در فارابی و حضور در سده جدید لازم داریم برخی از وظایف و نگرش‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در رویکردهای بنیاد فارابی دیده شود. مهم‌ترین رویکرد هم توجه به رسانه‌های نوین در عرصه صنعت تصویر بود که به‌صورت جدی مورد تاکید اعضای هیات امنای بنیاد فارابی قرار داشت. اوایل ماه جاری جلسه هیات امنا مجددا برگزار و تصویب شد که سند تحول بیناد دوباره بررسی شود و برنامه‌ها و رویکردها و جهت‌گیری‌های جدیدی به فعالیت‌های سابق بنیاد اضافه شود. ما به نوعی در پی برندینگ مجدد بنیاد فارابی هستیم. 

مدیرعامل بنیاد فارابی افزود: به هر حال مخاطب سینما در جهان و ایران عوض شده است و رسانه‌های جدیدی ظهور یافته‌اند. یک زمانی فیلم به‌صورت آنالوگ ساخته و سپس تدوین و بازاریابی و پخش می‌شد، امروز تمام این زنجیره دچار تحول شده است و به نظر من تحولی که در زیست‌بوم سینما اتفاق افتاده است به نوعی باید در کارکردها و تعاریف بنیاد فارابی لحاظ شود. دکتر انتظامی هم به‌عنوان رییس هیات امنا به من تکلیف کردند که برنامه نهایی برای سند تحول بنیاد را با توجه ویژه به رسانه‌های نوین تقدیم هیات امنا کنیم و انشاءالله به‌زودی این کار انجام خواهد شد. 

تابش ادامه داد: نکته مهمی که باید در دو معاونت فرهنگی و بین‌الملل فارابی مورد توجه قرار بگیرد، تغییراتی است که در توسعه بازار ایجاد شده است. نگاه استارت‌آپی یا شتاب‌دهی که به نوعی در دهه ۶۰ و ۷۰ در بنیاد دنبال می‌شد و سالهاست به یک رویه تکرارشونده تبدیل شده است؛ آن پوسته را باید بشکافیم و با برنامه‌ریزی‌هایی که باید انجام شود و با مشارکت بخش خصوصی و تسهیل‌گری نهادی مثل بنیاد فارابی، آرام آرام به عرصه‌های جدید ورود کنیم. مهم‌ترین آنها هم به‌دست آوردن سهم بیشتر از بازار جهانی سینما و صنعت تصویر است. کرونا و فعالیت وی‌او‌دی ها سبب شد که فروش خیلی خوبی اتفاق بیفتد و در همه عرصه‌ها همین اتفاق می‌تواند بیفتد. اگر به زیست‌بوم سینما توجه کلان داشته باشیم، این تحول دیجیتال در تمام ارکان از بخش تولید تا عرضه و بازاریابی می‌تواند محقق شود تا به نوعی بازار محدود سینمای ایران توسعه پیدا کند و به بازار بزرگ‌تری تبدیل شود که بسیاری از آن منتفع شوند.

وی در پاسخ به سوال کثیریان درباره وضعیت تولیدات «پرهزینه» فارابی در شرایط اقتصادی فعلی گفت: آنچه در ردیف بودجه فاخر بنیادی فارابی هست، لااقل در دوره مدیریت من، این بوده که تلاش کردیم حتی این نوع فیلم‌ها که پروداکشن بزرگتری دارند با مشارکت نهادهای مختلف ساخته شوند. یعنی اگر در گذشته بیناد فارابی کل هزینه تولید یک فیلم را متقبل می‌شد، در این دوره بین سه نهاد یا سه سرمایه‌گذار تقسیم شده است و این کار مفیدی بوده است. شرایط کرونا هم تولید ما را تحت‌تاثیر قرار داده و هم اکران فیلم‌ها و برگزاری جشنواره‌ها و.. موافقم که باید تجدیدنظر صورت بگیرد و قراردادهای سال گذشته و امسال را که مرور می‌کنم پروژه سنگین غیرمتعارفی نداشته‌ایم.

تابش در مورد فیلم‌های تولیدشده و در حال تولید و برگزاری جشنواره‌های سینمایی در سال ۹۹ توضیح داد: بخشی از تولیدات زمستان سال گذشته تمام شدند و هنوز نه به اکران رسیده‌اند و نه در جشنواره‌ای حضور پیدا کرده‌اند. هم در مورد جشنواره کودک و هم درباره جشنواره فجر ملی می‌دانم که این فیلم‌ها آماده حضور و رقابت هستند. ولی در مورد روش برگزاری جشنواره‌ها، اوایل اردیبهشت جلسه‌ای با حضور مدیران جشنواره‌ها برگزار شد و همان موقع از ما خواسته شد که با دو سناریو برنامه‌ریزی کنیم. در این مدت رایزنی و تحقیق و مطالعه تطبیقی کرده‌ایم و جشنواره‌های مهم جهانی را بررسی کردیم. جشنواره‌های کودک و حقیقت و فیلم کوتاه تهران و فجر جهانی به‌صورت بین‌المللی برگزار می‌شود و به ناچار بخش جهانی را باید بصورت مجازی برگزار کنیم.

مدیرعامل بنیاد فارابی اضافه کرد: اگر پروتکل‌های بهداشتی اجازه دادند، با نصف ظرفیت نمایش در سالن خواهیم داشت. اگر ستاد کرونا اجازه این را هم صادر نکند، باید برای بخش ملی هم با اتکا به همین پلتفرم‌های موجود جشنواره‌ها را برگزار کنیم. در این زمینه پیش‌بینی‌ها و مذاکراتی هم صورت گرفته است. به هر حال جشنواره‌ها در سال ۹۹ می‌توانند گستره وسیع‌تری از مخاطبان با جغرافیای گسترده‌تری را پوشش دهند. حضور در بازار مجازی می‌تواند تجربه متفاوتی باشد. ورکشاپ‌ها و نشست‌ها و گفت و شنودها و پنل‌های آنلاین این امکان را به ما می‌دهد که مهمانان بزرگتری را دعوت کنیم و به‌شخصه برای جشنواره کودک با چند شخص بلندمرتبه وارد مذاکره شده‌ام و جواب مثبت گرفته‌ام. سناریویی که الان در دست داریم هر دو حالت را لحاظ کرده است؛ یعنی برگزاری جشنواره بصورت تلفیقی یا برگزاری آن به‌صورت کاملا آنلاین.

تابش در پایان درباره امنیت اکران آنلاین فیلم‌های حاضر در جشنواره‌ها گفت: جنبه‌های حقوقی این موضوع و تجربه‌های صورت‌گرفته در دیگر کشورها در حال بررسی است. دبیر جشنواره می‌تواند اسامی فیلم‌های بخش مسابقه را اعلام کند و لینک نمایش فیلم صرفا برای داورها ارسال شود و آنها بتوانند آثار را ارزیابی کنند. یا برخی از فیلم‌ها اگر قابل مذاکره باشند، به نوعی با این پلتفرم‌ها گفتگو شود. نوع دیگری از فناوری نیز وجود دارد که گروهی در ایران در حال گفتگو درباره آن هستند؛ یعنی نمایش وی‌آر یا واقعیت مجازی است که افراد با خرید عینک مخصوص و گوشی هوشمند فیلم موردنظرشان را انتخاب کنند. ظاهرا تنها راهی که تاکنون سرقت در آن اثبات نشده است همین شیوه است.