در همه دنیا رسم است که از بزرگان خود تجلیل می کنند. بزرگان کسانی هستند که برای مردم مهم اند، به آنها افتخار می کنند و آنان را در شمار ثروت ملی خود می دانند و می کوشند که فراموش شان نکنند. به شهرهای بزرگ کشورهای صاحب نام که بروید، خیابان ها و میدان های بسیاری را به نام همین افتخارات می بینید، تا به نسل های بعدی خود و شاید به بیگانگانی که می آیند، یادآور شوند که به این نام ها می بالند. زمانی که تهران را از صورت باغ- روستایی گسترده به صورت شهر درمی آوردند به این خوبی به این نکته توجه کردند. آنقدر نام های بزرگ و افتخارآمیز تاریخی و ملی داشتیم که در آن دوران کم نیاوردند و بسیار موثر بود. بیش از ۶۰ سال پیش که دبستان را به پایان رسانده بودم، بسیاری از این بزرگان را از نام همین خیابان ها شناخته بودم. «خیابان» نام عجیب و تازه ای بود که با اندکی سوءتفاهم بر گذرهای بزرگ نهاده بودند. ظاهرا وقتی قصبه خیابان نزدیک تبریز در اثر زلزله ویران شد برای بازسازی دستور دادند، گذرها را به صورت شطرنجی یا نیویورکی که آن زمان ها بدیع بود، بسازند و وقتی قرار شد نقشه جدید گذرهای بزرگ تهران را نیز به همان شیوه خیابان یعنی جدولی شکل بیارایند، گمان کردند این گونه گذرهای وسیع که مرسوم نبود، خیابان نام دارد. باری دلیل هر چه بود، خیابان وارد تهران و ماندگار شد و به شهرهای دیگر و حتی به پاکستان صادر شد که بلوارها ی شان را خیابان می نامند. شاید با شعر اقبال که می گوید: چون چراغ لاله سوزم در خیابان شما/ ای جوانان عجم جان من و جان شمالله و جالب اینکه پیش از آن این نام به معنی گذر و کوی دیده نمی شود. به عبارت دیگر فردوسی، سعدی، حافظ و خیام خانه هایشان در کنار هیچ خیابانی نبود! اما چه کار خوبی کردند که نام آنان را همچون آموزش دایمی و احترامی پیوسته بر بهترین خیابان های تهران گذاشتند.
نگاهی به نقشه نخستین دوره توسعه حساب شده تهران بیندازید: بیشتر خیابان های اصلی به نام های حافظ، سعدی، فردوسی، مولوی، خیام، ناصرخسرو، منوچهری، نظامی، ابن سینا، رازی، ابوریحان، صائب تبریزی، وصال شیرازی و پروین اعتصامی نام گذاری شدند و جالب اینکه اقبال لاهوری پاکستانی پیشقدم آوردن نام خیابان در شعر فارسی نیز بی نصیب نمانده است. مدارس نوبنیاد جدید را نیز به همین اسامی نامیدند که برای مدرسه امری بسیار طبیعی تر است.
بعد از اینکه تصمیم گرفته شد، میدان ها و خیابان هایی نیز به نام های معاصرتر نامیده شوند و بحث هایی که درگرفت اکنون صجبت از آن است که با یاد بانیان سرود از دل برآمده و زیبای «ای ایران» که همچون «نوروز» از نادر پدیده های مورد احترام جمعی ایرانیان از هر دسته و گروهی است، خیابان هایی را به نام آنان بیارایند. شعری که سراینده اش حسین گل گلاب استاد بزرگوار دانشگاه تهران، آهنگسازش روح الله خالقی موسیقیدان و آهنگساز نامدار و خواننده اش بنان بی نیاز از توصیف بوده اند. چه تصمیم خوبی، ای کاش برای این کار نام های جا افتاده ای را تغییر ندهند. چه خوب بود، خیابان های دارای این اسامی به میدانی به نام ایران منتهی می شد. اگر ۴ خیابان باشد نیز مانعی ندارد، می توان آن را به نام حسین سرشار، خواننده نامدار دیگر «ای ایران» نامید. آنان همگی از این جهان رخت بربسته اند و هنوز از شنیدن سرود زیبایش جان می گیریم و نباید برخی ملاحظات مانع از این کار و موجب آزردگی مردم شود. از قول خالقی مطلبی به این مضمون خوانده بودم که روزی به دیدار استاد گل گلاب می رفت، پکر و ناراحت بود.
استاد دلیل را می پرسد و او که در آن دوران جنگ شاهد اهانت سربازی بیگانه به افسری ایرانی بود، آن صحنه را با بغض بیان می کند، استاد را به شور می آورد و شعر با احساسش را می سراید و خالقی آهنگش را می سازد و دوست سوم آن را می خواند و به ملت ایران تقدیم می کنند. جا دارد ما نیز نام شان را گرامی بداریم.
لینک کوتاه
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت؛ چه کسی به نخل طلا نزدیک میشود؟/ درباره فیلم اول کارگردان زن فرانسوی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
آخرین ها
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول
- «بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند