پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

سمیرامیس محمدی در روزنامه هنرمند نوشت :
پاندومی ویروس کوئید ۱۹ در کنار همه مصائبی که به همراه داشته و دارد باعث شده تا بازنگری مفهومی به برخی از تعاریف انجام دهیم. مسئولیت اجتماعی چیست؟ یکی از مفاهیم مهم است که باعث ایجاد حس مسئولیت‌پذیری در جوامع می‌شود نمونه عالی مسئولیت اجتماعی را می‌توان در رفتار مردم کشور ژاپن جست‌وجو کرد و نمونه‌های ضعیف آن در کشورهای جهان سوم قابل‌مشاهده است. حلقه مفقوده‌ای که اگر به آن توجه کنیم بسیاری از هزینه‌ها از دوش دولت و مردم برداشته می‌شود. در این مجال البته قرار نیست به تعاریف و مصادیق مسئولیت اجتماعی بپردازیم. انگیزه نگارش این یادداشت پس از رؤیت عکس‌های جشن «حافظ» ایجاد شد. آن‌هم به دلیل انتشار تصاویر جمعی از اصحاب هنر که به بهانه دریافت تندیس این رویداد بدون ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی گرد هم آمده بودند!
از اوایل اسفند سال۹۸ پس از برگزاری انتخابات مجلس، با شیوع کرونا ویروس در ایران تمامی مراکز فرهنگی به‌یکبارِ تعطیل شدند البته این تعطیلی منوط به کشور ما نبود بلکه بافاصله کمی اغلب کشورهای دنیا برای پیش‌گیری از پاندومی این ویروس اقدام به تعطیلی مکان‌های عمومی ازجمله مراکز فرهنگی کردند. بسیاری از جشنواره‌های مهم و معتبر هنری چون جشنواره فیلم کن نیز اعلام کردند که برای حفظ جان مخاطبان از برگزاری این رویداد جلوگیری می‌کنند. حتی بسیاری از سالن‌های بزرگ تئاتر، موسیقی، اپرا و سینما نیز اعلام کردند که تا پایان ویروس کرونا – حداقل یک سال آینده – برنامه‌ای برای شروع فعالیت هنری خود ندارند. البته در ایران نیز دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر ابتدا این رویداد هنری را به تعویق انداخت و در ادامه رسماً اعلام کرد که این دوره از جشنواره برگزار نمی‌شود که اقدامی قابل‌توجه بود. اما ازآنجایی‌که سیستم مدیریتی در ایران بخصوص در حوزه فرهنگ و هنر مبتنی بر آزمون‌وخطاست و رئیسان فرهنگ و هنر برای فرار از کمک مادی برای حفظ معیشت اهالی هنر، با تکیه‌بر جمله “حفظ پروتکل‌های بهداشتی” از تیرماه سال ۹۹ اقدام به ازسرگیری فعالیت‌های هنری کردند تا به‌زعم خود چراغ هنر را روشن نگه‌دارند و با این کورسوی روشن‌شده از بار کمک به اهالی هنر – که اساساً برای رسیدگی به امور آن‌ها منصوب‌شده و پست گرفتند – شانه خالی کنند. کمک به معیشت اهالی هنر مثل تمامی چهار دهه گذشته پشت مشکلات بزرگ‌تر پنهان شد و کمتر کسی توجه به کسب‌وکار تعطیل‌شده فعالان این حرفه که از این طریق ارتزاق می‌کنند کرد.
در کنار تمامی این مسائل مهم مطرح‌شده نقش اهالی هنر به‌خصوص بازیگران در ایجاد موج در جامعه برای فرهنگ‌سازی غیرقابل‌انکار است به‌خصوص در دوره‌ حاضر که اپلیکیشن‌های مثل اینستاگرام مورد اقبال عمومی قرار گرفتند و بازیگران به دلیل شهرت در تلویزیون، سینما و بعضاً تئاتر از قبال خوبی با داشتن دایره مخاطبان میلیونی برخوردار هستند. این موضوعی است که توجه به مسئولیت اجتماعی را برای این طیف باید بیش از گذشته کند. بازیگری که به‌صرف بازی در چند کار به شهرت عمومی رسیده و در این اپلیکیشن‌ها فعالیت دارد و لایف استایل خود را به اشتراک با میلیون مخاطب می‌گذارد دیگر نمی‌تواند بگوید این شکل زندگی شخصی من است و من فرهنگ‌ساز نیستم. هرچند شایسته فرهنگ‌سازی نباشد اما ناخودآگاه این مسئولیت بر او گذاشته‌شده و حداقل‌ترین کار این است که به‌خصوص در مواقع حساس و مهمی چون امروز، که کشور دچار بحران شیوع کرونا ویروس است علی‌الظاهر هم شده در اینستاگرام شکلی از خود را به نمایش عموم نگذارد که در تضاد با منافع عموم جامعه و بعضاً خود باشد.
بازیگران و چهره‌های که مشهور و مورد اقبال عمومی در اپلیکیشن اینستاگرام هستند حداقل‌ترین کاری که در این مقطع حساس می‌توانند انجام دهند استفاده از رسانه شخصی خود در جهت کمک به قطع چرخه انتشار ویروس کرونا است. حال در این شرایط می‌بینیم که جشن «حافظ» فارغ از کیفیت و مهمی بودن آن برگزارشده، جشنی که به دلیل پاندومی ویروس کرونا قرار بود به شکل آنلاین باشد اما در ادامه در اجرا دیدیم که تنها مخاطبان آن آنلاین بودند و بازیگران در مکانی حاضرشده و بدون ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی با تندیس‌های خود تنگ دورهم نشسته و به میلیون‌ها مخاطب که مدت‌هاست از حداقل‌ترین تفریحات خود برای جلوگیری از شیوع کرونا گذشته‌اند، لبخند می‌زنند!
اینجاست که نقش و مسئولیت اجتماعی افراد مشهور نمود پیدا می‌کند. کمتر از یک ماه تا شروع ماه محرم باقی‌مانده و همه باید دست در دست هم دهیم که از ازدحام مردم که موجب شیوع هر چه بیشتر کرونا ویروس می‌شود جلوگیری کنیم. با انتشار این‌چنین تصاویری در فضای مجازی هرگونه صحبتی از این افراد خطاب به مردم نه‌تنها هیچ‌گونه تأثیری ندارد بلکه ممکن است حتی توسط برخی گروه‌های تندرو تضاد با دین نیز تلقی شود.