الهه آرانیان- خودش میگوید: «من به هر جمعیتی نالان شدم/ جفت بدحالان و خوشحالان شدم». همین یعنی این که مولوی برای هر آدمی با هر نوع حال و وضعی حرف دارد؛ چه در مثنوی معنوی باشد، چه در دیوان شمس و … . کافی است یادگارهای او را ورق بزنیم و بخوانیم و حظ ببریم. آثار مولانا جلال الدین محمّد بلخی به ویژه مثنوی و دیوان غزلیاتش، لبریز از نکتهها و حرفهاست برای اهلش.
نخستین کاشف مولوی
وقتی بهاءولد، پدر مولانا به همراه خانوادهاش از بلخ مهاجرت کردند، در راه به نیشابور رسیدند و با عطار دیدار کردند. عطار با دیدن مولویِ نوجوان به پدرش گفت: «زود باشد که پسر تو آتش در سوختگان عالم زند». عطار در این دیدار، کتاب «اسرارنامه»اش را به مولوی هدیه کرد.
سرودن مثنوی و غزلیات
مولانا سرودن دیوان شمس را سالها قبل از مثنوی، یعنی حدود ۴۰ سالگی و سرودن مثنوی معنوی را به درخواست شاگردش، حسامالدین چلبی در ۵۴ سالگی آغاز کرد. مولوی میسرود و چلبی مینوشت.
تعداد ابیات مثنوی معنوی
مولوی مثنویاش را در ۲۶ هزار بیت و شش دفتر سروده است. میتوان گفت مثنوی کمی بیشتر از نصف شاهنامه فردوسی است.
تعداد داستانهای مثنوی
در شش دفتر مثنوی به ۳۲۶ داستان، تمثیل و قصههای کوتاه و بلند برمیخوریم.
داستانهای جانوران
از مجموع ۱۷۶ داستان شخصیت محور مثنوی، ۵۳ داستان مربوط به حیوانات است که در آن ۳۲ جانور به نقشآفرینی پرداختهاند. حیوانات وحشی و صحرایی با ۵/۳۹ درصد بالاترین بسامد را دارند و پرندگان با ۵/۳۱ درصد، حیوانات اهلی با ۱۶ درصد، حیوانات دریایی با ۸ درصد و حشرات با ۵ درصد در رتبههای بعدی قرار میگیرند.
مولوی در قامت روانشناس
ابیات ارزشمند مثنوی علاوه بر محتوای عمیق معنوی و عرفانی، از دیدگاه رواندرمانی هم میتواند مورد توجه قرار گیرد. مولوی در مثنوی به هفت شیوه رواندرمانی مانند مذهب درمانی و روشهای هفتگانۀ آن، رواندرمانی عارفانه (عشق درمانی)، تکنیک خواب و رؤیا، شعردرمانی، واقعیتدرمانی، طنزدرمانی و معنادرمانی اشاره کرده است.
ابزارهای موسیقی
در دیوان شمس و مثنوی معنوی به حدود هشت ساز موسیقی از جمله نی، رباب، چنگ، دف، سرنا، تنبور، بربط و تار اشاره شده است.
پایانِ بازِ مثنوی
با شنیدن عبارت «پایان باز» به یاد یک نام آشنا، یعنی اصغر فرهادی، کارگردان سینما میافتیم که بیشتر فیلمهایش با همین شیوه به پایان میرسد. جالب این که مثنوی مولوی هم دارای پایان باز است؛ «دژ هوش ربا» آخرین داستان مثنوی است که ناتمام رها میشود. عبدالحسین زرین کوب مینویسد: «این داستان طولانی هجران و خون جگر است که از شکایت نی آغاز میشود و به پایان نمیرسد».
منبع:
مقالات مولویپژوهی پرتال جامع علوم انسانی
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- شمس و مولانا منتظر دریافت مجوز هستند
- سرنوشت نامعلوم آخرین فیلم حسن فتحی/ آیا «مست عشق» بالاخره اکران میشود؟
- باده غمگینان خورند و ما ز می خوشدلتریم/ درباره کیارستمی و شمس و مولانا
- نظر رهبر انقلاب درباره مولانا و مثنوی؛ اصول اصول اصول دین است
- اهدای «لوح وفا» به مجید مجیدی در فستیوال «صوفیسین» ترکیه
- «مولانا» در جشنواره فیلم برلین
- محسن چاوشی برای برجام خواند/ این بار هم با شعری از مولانا
نظر شما
پربازدیدترین ها
- آیا رونالدو وارد دنیای «سریع و خشمگین» میشود؟/ دیزل: ما برای او نقشی نوشتیم
- داستان پرسر و صدای «بیسر و صدا»
- نقش و جایگاه چهرهپردازی در سینمای ایران
- مقایسه فیلمنامه «کوچک جنگلی» تقوایی با سریال افخمی/ از پژوهشِ روایتمحور تا روایتِ موردپسند صداوسیما
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- استوری سحر دولتشاهی از پشت صحنه «هزار و یک شب»
- از «بادکنک سفید» تا «طعم گیلاس» در نیویورک
- پرویز شهبازی و سینمای مولف
- معرفی برگزیدگان بیست و چهارمین جشن حافظ؛ «پیر پسر» چهار جایزه گرفت/ سه جایزه برای «تاسیان»
- نقش هوش مصنوعی در باز طراحی کسب و کارها در ۲۰۲۶
- نمایش مناسبات داخل زندانها در سریالهای نمایش خانگی چگونه است؟
- «کفایت مذاکرات»؛ شوخیهای نخنما
- چهلوسومین جشنواره جهانی فیلم فجر؛ آزمونی جدی و نگاهی رو به آینده
- نمایش «بانو»ی داریوش مهرجویی در بنیاد حریری
- مستند «جستجو در تنگنا»؛ چیزی که شور زندگی خلق میکند
- «افسانه فیل»؛ سوار فیلی بزرگ و سفید، که انگار همهی راه را بلد بود
- سینمای ما چه سرسبز بود!/به بهانه نمایش نسخه بازسازی شده سارا مهرجویی در موزه سینما
- «کج پیله» وقتی زنها از پوست خودشان، خارج میشوند
- «راه دیگهای نیست»؛ خشونت مرهم زخم
- تحلیلی بر افت ژانر وحشت با تمرکز بر چهارگانه «احضار»/ این فیلم، ترسناک نیست
- «فریاد زیر آب» و موجی که فروکش نکرد
- پیشبینیهای جدید نشریه واریتی برای اسکار ۲۰۲۶
- «سرِ انقلاب»؛ خنده در اتاق بازجویی، نمایش فروپاشی قدرت
- جزئیاتی درباره فیلم جدید ایناریتو/ «دیگر» با بازی تام کروز یک سال دیگر اکران میشود
- نمایش تمام موزیکال «رابین هود»
- «الکترون» نامزد بهترین فیلم جشنواره انگلیسی شد
- تحلیل روانکاوانه فیلم «دوستداشتنی»؛ این رابطه دوست داشتنی نیست
- نمایش «برادران کارامازوف»؛ وفادار به روح اثر نه کالبد
- درباره کامران فانی و ترجمهای ناب/ مرغ دریاییِ فانی
- فیلم کوتاه «شامیر» نامزد بهترین فیلمبرداری جشنواره امریکایی شد
- درمان از نگاهی دیگر؛ وقتی سرطان، بازیگر صحنه زندگی میشود
- گاو خشمگین ۴۵ ساله شد
- «زیر درخت لور»؛ تصویری از انزوا و شکاف عاطفی
- «جستوجو در تنگنا»؛ انگار این همه چیزی باشد که از شهر و دیوارهایش به میراث بردهایم
- حمید طالقانی درگذشت
