الهه آرانیان- خودش میگوید: «من به هر جمعیتی نالان شدم/ جفت بدحالان و خوشحالان شدم». همین یعنی این که مولوی برای هر آدمی با هر نوع حال و وضعی حرف دارد؛ چه در مثنوی معنوی باشد، چه در دیوان شمس و … . کافی است یادگارهای او را ورق بزنیم و بخوانیم و حظ ببریم. آثار مولانا جلال الدین محمّد بلخی به ویژه مثنوی و دیوان غزلیاتش، لبریز از نکتهها و حرفهاست برای اهلش.
نخستین کاشف مولوی
وقتی بهاءولد، پدر مولانا به همراه خانوادهاش از بلخ مهاجرت کردند، در راه به نیشابور رسیدند و با عطار دیدار کردند. عطار با دیدن مولویِ نوجوان به پدرش گفت: «زود باشد که پسر تو آتش در سوختگان عالم زند». عطار در این دیدار، کتاب «اسرارنامه»اش را به مولوی هدیه کرد.
سرودن مثنوی و غزلیات
مولانا سرودن دیوان شمس را سالها قبل از مثنوی، یعنی حدود ۴۰ سالگی و سرودن مثنوی معنوی را به درخواست شاگردش، حسامالدین چلبی در ۵۴ سالگی آغاز کرد. مولوی میسرود و چلبی مینوشت.
تعداد ابیات مثنوی معنوی
مولوی مثنویاش را در ۲۶ هزار بیت و شش دفتر سروده است. میتوان گفت مثنوی کمی بیشتر از نصف شاهنامه فردوسی است.
تعداد داستانهای مثنوی
در شش دفتر مثنوی به ۳۲۶ داستان، تمثیل و قصههای کوتاه و بلند برمیخوریم.
داستانهای جانوران
از مجموع ۱۷۶ داستان شخصیت محور مثنوی، ۵۳ داستان مربوط به حیوانات است که در آن ۳۲ جانور به نقشآفرینی پرداختهاند. حیوانات وحشی و صحرایی با ۵/۳۹ درصد بالاترین بسامد را دارند و پرندگان با ۵/۳۱ درصد، حیوانات اهلی با ۱۶ درصد، حیوانات دریایی با ۸ درصد و حشرات با ۵ درصد در رتبههای بعدی قرار میگیرند.
مولوی در قامت روانشناس
ابیات ارزشمند مثنوی علاوه بر محتوای عمیق معنوی و عرفانی، از دیدگاه رواندرمانی هم میتواند مورد توجه قرار گیرد. مولوی در مثنوی به هفت شیوه رواندرمانی مانند مذهب درمانی و روشهای هفتگانۀ آن، رواندرمانی عارفانه (عشق درمانی)، تکنیک خواب و رؤیا، شعردرمانی، واقعیتدرمانی، طنزدرمانی و معنادرمانی اشاره کرده است.
ابزارهای موسیقی
در دیوان شمس و مثنوی معنوی به حدود هشت ساز موسیقی از جمله نی، رباب، چنگ، دف، سرنا، تنبور، بربط و تار اشاره شده است.
پایانِ بازِ مثنوی
با شنیدن عبارت «پایان باز» به یاد یک نام آشنا، یعنی اصغر فرهادی، کارگردان سینما میافتیم که بیشتر فیلمهایش با همین شیوه به پایان میرسد. جالب این که مثنوی مولوی هم دارای پایان باز است؛ «دژ هوش ربا» آخرین داستان مثنوی است که ناتمام رها میشود. عبدالحسین زرین کوب مینویسد: «این داستان طولانی هجران و خون جگر است که از شکایت نی آغاز میشود و به پایان نمیرسد».
منبع:
مقالات مولویپژوهی پرتال جامع علوم انسانی
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- شمس و مولانا منتظر دریافت مجوز هستند
- سرنوشت نامعلوم آخرین فیلم حسن فتحی/ آیا «مست عشق» بالاخره اکران میشود؟
- باده غمگینان خورند و ما ز می خوشدلتریم/ درباره کیارستمی و شمس و مولانا
- نظر رهبر انقلاب درباره مولانا و مثنوی؛ اصول اصول اصول دین است
- اهدای «لوح وفا» به مجید مجیدی در فستیوال «صوفیسین» ترکیه
- «مولانا» در جشنواره فیلم برلین
- محسن چاوشی برای برجام خواند/ این بار هم با شعری از مولانا
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر
- اجرای طرح «اکران شبانه» سینماها در تعطیلات نوروز