سینماسینما، یزدان سلحشور
۱۹۵۹، همزمان با انقلاب کوبا [که ژان پل سارتر غیرمارکسیست را واله و شیدای خود کرده بود] و ۱۰ سال پس از پیروزی انقلاب چین [که آندره مالروی مارکسیست و بعدها گلیست را در صفوف فشرده «راهپیمایی طولانیِ» خود داشت] و ۹ سال پیش از انقلاب دانشجویی فرانسه[که مالروی همرزم مائو، دربارهاش گفته بود فرانسه نیازی به انقلابی دوباره ندارد]، «فرزند سربهراه» کایهدوسینما، نخستین فیلم بلندش را ساخت؛ «چهارصد ضربه».
تروفو با آن اخلاق نجیبش [در مقابل اخلاق غیرقابل پیشبینی گدار] احتمالا میخواست یک «شورش بیدلیل» فرانسوی بسازد که با پایین آوردن سن شخصیت اصلی روایت، «فیلمی بیادعا» تلقی شود که چنین هم شد. کارنامه تروفو پس از آن پر است از آثار بیادعا اما تاثیرگذار؛ با این همه، نمیتوان از پیشبینی تروفو چشمپوشی کرد: آنتوان، نوجوان ۱۴ ساله و شورشی فیلم، در واقع نماینده نسلی است که ۹ سال بعد در ۱۹۶۸ به خیابانهای پاریس میریزند تا پایان فساد بورژوازی-دمکراسی را اعلام کنند. تروفو البته، برخلاف گدار، نه تظاهر به سیاسی بودن میکرد، نه فیلمهای بیانیهوار مائوئیستی میساخت، نه دوستدختر چینی میگرفت! اما آنچه در «چهارصد ضربه» نشان میدهد، بهوضوح یک پیشگویی است، همچنانکه «فارنهایت ۴۵۱» در ۱۹۶۶ یک پیشگویی است؛ نسلی آماده شورش اما در سنی است که قدرت مقابله با حاکمیت را ندارد، پس به جنگ خانواده و مدرسه میرود: «آنتوان پسری ۱۴ ساله است که مشکلاتی در خانه و مدرسه دارد. برای اینکه از تنبیه فرار کند و دیگر تنبیه نشود، به همراه دوستش، رنه، از مدرسه میگریزد و در پاریس سرگردان میشود. وسط خیابان مادرش را در آغوش معشوقش میبیند و تصمیم میگیرد دیگر پیش او بازنگردد. فردای آن روز به معلمش میگوید که مادرش مرده است. دروغش برملا میشود، آنتوان میگریزد و به طور موقت با مادرش آشتی میکند و برای جبران خطاهایش برای اینکه در درس انشای فرانسه نمره خوبی بگیرد، پایان کتاب «جستوجوی مطلق» اثر بالزاک را کپی میکند. از مدرسه اخراج میشود و از خانه میگریزد و سرانجام در مرکز سرپرستی نوجوانان بزهکار تحت مراقبت قرار میگیرد، از آنجا نیز فرار میکند. آخرین تصاویر فیلم او را در حال دویدن به سوی دریا نشان میدهد.» فیلم فاقد پیچیدگیهای سینمای موسوم به «سینمای هنری اروپا» است. تروفو طرفدار سینمای کلاسیک هالیوود است، اما حاصلِ کار شباهتی به آن سینما هم ندارد. او در واقع، تنها یک «روشنفکر عشقِ فیلم» است در زمانهای که روشنفکر بودن با مارکسیست بودن تقریبا یکی است. با این همه، تروفو یک مارکسیست نیست. او عاشق سینمای هیچکاک است؛ سینماگری که به محافظهکاری سیاسی و ایستادن در جبهه «راست محافظهکار» مشهور است. «چهارصد ضربه» محصول چنین وضعیت متناقضی است از سینماگری که متواضعانه اعلام میکند: «برای من سینما قبل از هر چیز سرگرمی است، یعنی تعریف یک داستان جمعوجور و معرفی آدمهایی که کارها و احساساتی را تجربه میکنند. سینما برای من به جریان «هنر برای هنر» ربطی ندارد، بلکه نمایش جنبههایی از زندگی است که ابعاد گوناگونی به خود میگیرد. سینمای دلخواه من به برداشت هیچکاک نزدیک است؛ سرگرمی همراه با طنز و فروتنی.»
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- روایتی بدیع از عصیان
- نمایش «چهارصد ضربه» در بخش کلاسیکهای مرمتشده جشنواره جهانی فیلم فجر
- سینمای کودکان و نوجوانان جهان/ نگاهی به نوجوانی در «چهارصد ضربه» تروفو
- همان همیشگی/ نگاهی به فیلم «آنا»
- فیلمی متفاوت نه البته بینقص/ نگاهی به فیلم «گزارش یک قتل»
- گروتسک، مرزها، محدودهها و همپوشانیها/ معرفی کتاب گروتسک فیلیپ تامسن
- واقعا چه کسی این فیلم را ساخت؟/ «مرد سوم» از هر منظری فیلمی متفاوت است
- گوتیک آمریکایی/ نگاهی به فیلم «مادر» ساخته دارن آرنوفسکی
- من اقیانوسی را دوست دارم که تو را آفرید/ نگاهی به فیلم «سولاریس»
- خوشه های خشم/ نگاهی به فیلم «تاریخ خشونت»
- اسلحه ایستوود در دستان فلینی!
- مواجه شدن با خود در برابر اتاق آرزوها/ درباره «استاکر» ساخته آندری تارکوفسکی
- عاشقی کردن در آرامش/ نگاهی به فیلم «رضا»
- امی، رام نشد/ نگاهی به مستند «چیچکا»
- باش که صد صبح دمد زین شب امید مرا/ نگاهی به فیلم «رضا»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
آخرین ها
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟