روایت دراماتیزه در فیلم «بیوگرافی» شکل گرفته است.
سینماسینما، فریبا اشویی:
سعید یک تراجنس است. این موضوع، او را از خانه و خانوادهاش دور کرده است. مادرش از دنیا رفته و راحله، خواهر، و رسول، برادر سعید، تنها داشتههای او در زندگی هستند. رسول -برادر بزرگتر- مدام او را شماتت میکند، کتک میزند و مایه آبروریزی خانواده میداند. اما راحله درکش میکند و تلاش دارد تا پول عمل جراحی تغییر جنسیت سعید را فراهم کند تا شاید بتواند او را از برزخی که گرفتارش شده، نجات دهد.
«بیوگرافی» فیلمی با مضمونی اجتماعی و قصهمحور است. انتخاب این نام برای فیلم، موید این نکته است که مخاطب قصهای را به نظاره نشسته که قرار است روایتگر زندگی یک شخصیت باشد. راوی فیلم زن است و مخاطب همه جریانات را از نگاه او دنبال میکند. با اینکه شخصیت و پیرنگ اصلی فیلم، سعید و مشکل تراجنسی اوست و از شروع پرده اول تمامی اتفاقات فیلمنامه به او و مشکلش گره میخورد، اما مخاطب پس از آن سکانس با راحله همراه میشود و از نگاه او دنیای قصه را میبیند. این نگاه راحله به زندگی، دیگران و سعید است که از این پس دغدغه مخاطب میشود و بیوگرافی کاراکتر اصلی یا همان پیرنگ اصلی داستان تغییر مییابد.
مخاطب پس از آشنایی با سعید و مشکلش در سکانس یک (درگیری در حیاط خانه و کتک خوردن سعید از رسول) و فرار مجددش از خانه، او را در پس ذهنش تنها میگذارد و درگیر مشکلات دیگری میشود. پرده دوم کلید میخورد. قهرمان عوض شده است. سعید به حاشیه رانده شده و تا آخر قصه در نقش یک کتکخور باقی میماند. نکته مهم این اتفاق رویداد اصلی است که در پرده اول (مشکل سعید) بوده و تعادل داستان و نابسامانی در محور اصلی با ماجرای تراجنسی سعید کلید خورده است. پرده دوم داستان از همین پتانسیل موثر نیرو میگیرد. ماجرای اصلی قصه باید اینقدر از سوی شخصیت یا شخصیتهای اصلی، با توجه به ویژگیهایشان، مهم جلوه کند تا در ادامه، آنان را اینچنین به تلاش و تکاپو وادارد.
پرده دوم «بیوگرافی»، به تقابلها و تلاشهای راحله و احمد اختصاص یافته است. در این پرده اصل بر بازگرداندن نسبی تعادل به زندگی نابسامان سعید، راحله و رسول و ایجاد آرامش نسبی است. مخاطب در این پرده تقابل شخصیتها را با بیپولی، که عامل مهم این وضعیت نابسامان است، شاهد است. پرده دوم معمولا بیشترین زمان را نسبت به دو پرده دیگر به خود اختصاص میدهد. در این پرده همه حوادث، روابط و رفتارها باید دارای رابطه علت و معلولی قابل قبولی باشند. راحله به دنبال پول از تمام این روابط عبور میکند و در عین نیاز، سادهترین گزینه برای فراهم کردن پول از رئیس بازاریابی را با یکی دو تماس مخدوش میکند. تقابلها از این نقطه برای مدت کوتاهی متوقف میشوند. موضوع پول روی غلتک میافتد. راحله و احمد برای پول، مشروب و اسلحه میفروشند. خلاف است، اما هدف وسیله را توجیه میکند. رابطه عاشقانه و محبتآمیز بین احمد و راحله قوت میگیرد و…
با عبور از اینها، کمکم به لایههای چرک و کثیف زندگی میرسیم. فرهاد، گذشته تلخ راحله است که با یادآوری احمد، راحله از او بهعنوان حیوان کثیف یاد میکند. همینجا کد تعلیقی، از وجود یک رابطه مثلثی بین آنان به مخاطب ارسال میشود. رسول، برادر بزرگتر راحله، آلوده به مصرف شیشه است و بدهی بالا آورده و طلبکاران به دنبالش هستند. همسرش ترکش کرده و او مستاصل دستبهدامان راحله شده تا شاید او بتواند همسرش را بازگرداند. مادر خانواده بر اثر تصادف جان باخته و رسول پول دیه او، معادل ۱۰۰ میلیون، را که متعلق به هر سه فرزند این مادر بوده، یکجا خورده است و هیچ پولی به راحله و سعید نداده است. احمد درگیر بیماری آلزایمر مادرش است و قصد دارد با او به یک کشور اروپایی پناهنده شود و…
خردهپیرنگهای متعددی در این پرده با مخاطب در میان گذاشته میشود. ارمغان این خردهپیرنگها، تعلیق بیشتر و تقابل با موضوعات سنگینتر و متفاوتتر برای قصه اصلی است. اوج این پرده زمانی است که مخاطب گمان میبرد گرهها کمکم در حال گشایشاند. پرده سوم کوتاه و ضربتی است. منجی قصه (راحله) با نقشه احمد به قربانگاه میرود. بازی احمد تمام میشود. او راحله را در قربانگاه جا میگذارد. حقش را از فرهاد میگیرد و به دنبال بدبختیهایش، از صحنه این بازی خارج میشود. سعید همچنان آواره کوچه و خیابان است. فرهاد راحله را کتک میزند. او راحله را چون برده رام میخواهد تا با او به مقاصد شومش برسد. راحله خودش را زیر پا میگذارد تا به زندگی سعید هویت ببخشد.
«بیوگرافی» قصه راحله است، قصه سعید است، قصه احمد و قصه رسول و… مهمتر از همه قصه مخاطب است. اینکه چرا مخاطب، شاید دلیل مهمش بازیها باشند. بازیها در این فیلم دشوارند؛ وفاداری بازیگران به نقش و اینکه چیزی از خود به آن اضافه و کم نکنند تا روایت دراماتیزه بهدرستی شکل بگیرد. روایت دراماتیزه در فیلم «بیوگرافی» شکل گرفته و به دلیل این موفقیت، مخاطب هم بازیگر فیلم است. این نزدیکی و همذاتپنداری از او هم یک قربانی ساخته است. فاطمه ثقفی، کارگردان این فیلم، با در دست داشتن یک فیلمنامه محکم و پرمایه، توانسته اتفاق مهمی در جریان سینمای اجتماعی رقم بزند. اگرچه میتوان در کلیت، فیلم را متهم به سیاهنمایی کرد، یا به هزار دلیل و برهان و سند ادعا کرد که زیادهگویی و انبوهگویی این روایت را از واقعبینی دور ساخته است. اما به باور نگارنده، سینما یعنی اغراق در هیجان، اغراق در تلخی و شاید اغراق در شادی. تلخی یک اتفاق. به عبارتی دروغ گفتهشده باید آنقدر بزرگ باشد تا باورش کنی، تا ضربه بزند و این ضربه اتفاقا اثربخش هم باشد. «بیوگرافی» اغراق میکند، اما از حقیقت هم روایت میکند. این فیلم با وجود کاستیهای ساختاری و محتوایی خود سینماست.
ماهنامه هنر و تجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- تحقق آرزوی چندساله فعالان انیمیشن در هنرو تجربه
- جعفر صانعی مقدم: گسترش فعالیتها در سینمای «هنر و تجربه» بستگی به تامین نیازهای مالی دارد
- منیژه محامدی خاطرات زندگی خود را مینویسد
- انتشار تیزر هفته فیلم ایتالیا + ویدئو
- اسامی فیلمهای حاضر در هفته فیلم ایتالیا اعلام شد/ از آثار مورتی تا برتولوچی
- هفته فیلم ایتالیا ۱۱ آذر آغاز میشود/ نمایش آنلاین و رایگان فیلمها
- چهارمین دوره هفته فیلم اروپایی برگزار میشود/ اعلام جزییات رویداد
- نانهای بیات/ نگاهی به فیلم «حوا، مریم، عایشه»
- کدام چریکه؟ کدام بهرام؟/ نگاهی به مستند «چریکه بهرام»
- سالها بایست تا دَم پاک شد/ نگاهی به فیلم «پری»
- فهرست فیلمهای روی پرده در سینماهای «هنروتجربه»/ «منگی» از ۱۵ شهریور میآید
- تابناک: نخستین گامها برای تعطیلی بستر نمایش دهها فیلم سینمایی ایران؟
- قابهای نامتعارف بیمعنی/ نگاهی به فیلم «امیر»
- ابوالفضل جلیلی: مشکل فیلمهای من این است که مردم را به فکر میاندازد
- آئین دیدار با عوامل فیلم «یلدا» برگزار شد/ گپی با فروغ قجابگلو بازیگر فیلم مسعود بخشی
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
آخرین ها
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟