سینماسینما، رضا حسینی:
«پرسه در حوالی من» با حضور زن جوانی به نام سایه (با بازی مهراوه شریفینیا) در کنار پنجره شروع میشود که سیگارش را خاموش میکند و در ادامه، تنهایی او در شب و خانهاش و اشتغال او به کتابخوانی و تلفن همراه به تصویر درمیآید، و تماشاگر خیلی زود با عنصر غایب در زندگی سایه (با نمایش تماس او با خواهرزادهاش و توجهش به آواز لالایی همسایه برای نوزادش) مواجه میشود. البته این فقدان فرزند و میل به مادرانگی اولیه با اشتیاق همسریابی پی گرفته میشود و در ادامه از طریق وضعیت دوستی به نام مریم که در آستانه ازدواج است و اصرارهای مادر و خانواده میفهمیم که سایه در برهه – و «بحران» – یافتن فرد مناسب برای شروع زندگی مشترک و درنهایت تجربه مادرانگی قرار دارد. از همینجا میتوان بحث را درباره چگونگی فیلم و میزان موفقیتش در جذب مخاطب و حتی انتظار مخاطب خاص و حرفهای سینما آغاز کرد. سوال اول این است که همین دوسه خط داستانی روی کاغذ چقدر جذابیت دارند، یا نوید تجربهای متفاوت را میدهند؟ و با توجه به سیاستهای سینمایی دولت در سالهای اخیر چقدر برآمده از دغدغههای یک فیلمساز به نظر میرسند و نه حاصل رویکردی سفارشپذیر در انتخاب مضامین؟
«پرسه در حوالی من» مصداق خوبی برای تعبیر «کت دوختن برای یک دکمه» است. پس از شروع فیلم، بارها شاهد تاکیدها و اشارههای مثلا غیرمستقیم به ازدواج و حضور شادیآور بچهها در زندگی زن و شوهرها هستیم، تا جایی که برای مخاطب حرفهایتر بهنوعی آزاردهنده و دافعهآمیز هم میشود. وقتی ابتدا مضمون یا مضامینی خاص انتخاب میشوند و سپس تلاش میشود برای آن(ها) داستانسازی شود، نتیجه میتواند به چنین فیلمهایی بینجامد که بهشدت دچار کمبود مصالح داستانی هستند. این موضوع میتواند برآیند دو علت کلی باشد: یکی عدم آشنایی و شناخت همهجانبه فیلمساز و دور بودن او از مضامین و سوژههای برآمده از آن (که در مرحله تحقیق و نگارش فیلمنامه هم برطرف نشده است) و دیگری، بیتجربگی یا کمتجربگی کارگردان و فیلمنامهنویس در بسط و گسترش یک موقعیت داستانی از فیلمنامه تا اجرا، که درنهایت باعث تکرار موقعیتها و تاکیدهای متعدد و غیرضروری و درکل انواع و اقسام مشکلهایی میشود که در ادامه به مواردی از آنها اشاره شده است.
در کنار تاکیدهای چندباره بر ازدواج اطرافیان و نمایش زوجهای جوان و شیرینی بچهها در زندگی، دیالوگهای شعاری و انتقادآمیز نسبت به قوانین خاص سرپرستی فرزند قرار میگیرند که اگرچه در اغلب موارد با چاشنی تمسخر درآمیخته، اما بهخاطر بازی مهراوه شریفینیا تا حدودی قابل توجیه از کار درآمدهاند. این ناخنک زدنها که احتمالا با هدف افزایش سطح دغدغهمندی اجتماعی فیلم در نظر گرفته شدهاند، بیشتر در حد – و با ادبیات – بعضی از گزارشهای شتابزده تلویزیونی هستند. بهعلاوه، شتابزدگی در پرداخت همین دیالوگهای شعاری مشکلهای بیشتری را برای فیلم به همراه آورده است، ازجمله زنی که در بهزیستی کار میکند و به پارتیبازی شوهرش برای تصاحب شغل فعلی خود اعتراف میکند. او از یک سو نمیداند «اُناث» به چه معنی است و از سوی دیگر میگوید که مسئولان مربوطه به همه مراجعهکنندگان از این حرفها میزنند!
در این شرایط طبیعی به نظر میرسد که در سیر داستان، با تغییر مسیرهای ناگهانی و چرخشهای دراماتیک یا حتی تناقضهای عجیب در رفتارهای شخصیت اصلی (و درکل سایر شخصیتهای فرعی، مثل نمونه نامبرده) روبهرو شویم. سایه بهعنوان شخصیت مرکزی داستان همزمان در دو جبهه و کنش متضاد پیش میرود. او از یک سو در تلاش برای یافتن همسر آیندهاش است که علاوه بر پیگیریهای مادرش در شوهریابی که برای او هم پذیرفتنی به نظر میآید(!) خودش هم پایه ثابت دورهمی با دوستان قدیمی است و حتی از جایی به بعد با توجه و رسیدگی بیشتر به خودش سعی میکند مورد توجه مردان دنیای پیرامونش هم قرار گیرد (و در این مورد چقدر بد و ابتدایی است نگارش و اجرای مزاحمتهای خیابانی)، اما از سوی دیگر، سایه در اقدامی عجیب و دور از ذهن میکوشد به هر قیمتی سرپرستی یک فرزند را به دست بیاورد و از اینرو است که بخشی از فیلم به حضور او در بهزیستی اختصاص یافته است، که دستآخر به دنیای قاچاق کودکان و خرید فرزندی شیرخواره هم کشیده میشود.
«پرسه در حوالی من» با تمام این حرفها به فیلمی ۷۵ دقیقهای بدل شده است. یکی از ایدههایی که فیلم در لحظههای بسیار کوتاهی به آن متوسل میشود (که به احتمال فراوان در مرحله تدوین و صداگذاری ایدهاش به میان آمده است)، پناه بردن به دنیای خیال است، که میتوانست راهی مناسب برای گسترش داستان باشد و با یک پرداخت درست، جای خالی مصالح داستانی را پر کند و فیلمی واقعا تجربی را سروشکل دهد.
ماهنامه هنر و تجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نسخه ویژه نابینایان «چهارشنبه سوری» با صدای مهراوه شریفینیا منتشر میشود
- اطلاعیه موسسه کارنامه و یادداشت یک فیلمساز درباره ادعاهای مطرح شده پیرامون سوژه «قهرمان»
- آثار راه یافته به فستیوال سینمای ایران در شانتیئی فرانسه معرفی شدند
- خاطرهای که غزاله سلطانی از آخرین وداع عزتالله انتظامی با حمید سمندریان منتشر کرد + ویدئو
- نمایش موزیکال مری پاپینز / گزارش تصویری
- نخستین تصویر از گریم مهراوه شریفینیا و گوهر خیراندیش در «گورکن» منتشر شد
- «پرسه در حوالی من» نامزد دریافت سه جایزه از جشنواره لندن شد
- مهراوه شریفینیا بهترین بازیگر جشنواره یونان شد
- یادداشتی از مهراوه شریفینیا درباره فیلتر شدن تلگرام و مصائبش
- «پرسه در حوالی من» در شبکه نمایش خانگی
- جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره یونانی برای مهراوه شریفینیا
- نگاهی به فیلم «پرسه در حوالی من»/ سایه زن
- در سینماسینما ببینید/ پشت صحنه فیلم «پرسه در حوالی من» با عنوان پرسه در حوالى سایه
- نگاهی به فیلم «پرسه در حوالی من»/ نیهیلیسم زنانه
- نظر ملیکا شریفی نیا درباره بازی خواهرش/ ویدئو
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- مسعود اسکویی درگذشت
- برگزیدگان جشنواره فیلم پکن معرفی شدند/ تجلیل از چن کایگه با حضور ییمو
- «سیم خاردار» در کازابلانکا
- راهیابی مستند «دوربین فرانسوی» به جشنواره ارمنستانی
- نمایشگاه نقاشی «درخت جان» در گالری کاما
- رضا شیخی فیلمبردار سینمای ایران درگذشت
- پایان فیلمبرداری «خالد» در زیگورات
- معرفی آثار راه یافته به بخش فیلمنامه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- امیر جدیدی، منصور بهرامی میشود
- زیر پوست شهر/ نگاهی به سریال «افعی تهران»
- هیات داوران جشنواره فیلم کن معرفی شدند/ گلادستون، کورئیدا و بایونا در فهرست
- هفته دوم «مجنون آن لیلی» هم به سانس فوقالعاده رسید/ «فین جین» پرمخاطب ترین نمایش عمارت نوفللوشاتو شد
- حسام منظور به سراغ دراکولای برام استوکر میرود
- بزرگداشت بهرام شاه محمدلو برگزار میشود
- ده جایزه جشنواره هندی برای «انتقام تیرهروزان» ایرانی/آمریکایی
- بستههای مکالمه پرتخفیف همراه اول بهمناسبت روز ملی خلیجفارس
- به تو هم سخت میگذرد؟/ نگاهی به فیلم «منطقه تحت نظر»
- معرفی پروژه جدید کارگردان «باربی»؛ گرتا گرویگ «نارنیا» را میسازد
- معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اختتامیه دومین دوره جشنواره «عروسکخونه»/ پیشکسوتان و فعالان عرصه کودک به سمت احیای نمایشهای عروسکی میروند
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید