کارگردانان جوان برای ورود به عرصه کارگردانی تا سالها نیازمند تایید شوراهای مختلف بودند٬ اما به نظر میرسد سیاسیتهای مدیریت جدید سینما تغییر این وضعیت است.
به گزارش سینماسینما٬ یکی از ویژگیهای سینمای ایران نسل جوانی است که هر سال به جمع کارگردانان آن اضافه میشود. تعداد زیاد علاقهمندان به کارگردانی در سینمای ایران سبب شد از مقطعی یافتن امکان کارگردانی فیلم بلند سینمایی تبدیل به امتیاز شود٬ به این ترتیب که این امتیاز براساس بررسیهای یک شورا و گروه میتواند به فیلمسازی تعلق بگیرد یا نه. زمانی مسئولیت این ارزیابیها برعهده کانون کارگردانان سینمای ایران بود و زمانی معاونت سینمایی و در مقطعی هم صنفی در سینما عهدهدار این ماجرا شد٬ اما واقعیت این است که تمام این روشها با انتقادهای گستردهای از سوی فیلمسازان جوان همراه بوده است و منطق انتقادها هم به این بازمیگشت که حق فیلمسازی چیزی نیست که به طور مجزا از سوی گروهی به یک کارگردان محول شود. اگر کارگردانی بتواند فیلمنامهای مناسب انتخاب کند و با تهیهکننده و سرمایهگذاری همراه شود٬ بدون اینکه شخص کارگردان مورد ارزیابی قرار بگیرد٬ باید امکان ساخت فیلم را به دست آورد٬ اما سیاستها در سینمای ایران٬ سالهای سال برخلاف این نگاه بود.
حالا اعضای شورای پروانه ساخت از بازنگری به قانون ورود فیلمسازان جوان به سینما خبر میدهند٬ به این ترتیب که در پی خواست دو طرفه صنف و مسئولان در سازمان سینمایی روند صدور مجوز فیلم اول مورد بازنگری قرار گرفته تا با حذف این مجوز٬ کارگردان به صورت مستقیم و بدون عبور از فیلتری بتواند وارد سینما شود٬ فقط کافیست کارگردان بتواند تهیهکننده مناسب را برای تولید اثر خود بیابد. البته برای اجرایی شدن این طرح لازم است شورایعالی تهیهکنندگان در این زمینه تصمیمگیری کند.
برای پی بردن به این نکته که چنین تغییری تا چه حد برای کارگردانان فعال در سینمای ایران اهمیت دارد٬ لازم است به شیوههای صدور مجوز فیلمسازی که پیش از این در سینمای ایران وجود داشت نگاهی انداخته شود.
وقتی کانون کارگردانان تعیینکننده بود
در سالهای نخست دهه ۸۰ کانون کارگردانان مورد انتقاد جدی رسانهها و به خصوص رسانهها و نشریات سینمایی بود. دلیل این انتقاد هم به مسئولیتی برمیگشت که برعهده کانون بود. در آن زمان کانون کارگردانان مجوز ورود کارگردانان را به سینمای ایران صادر میکرد٬ در جریان صدور مجوزها برخی مدتها در انتظار باقی میماندند و برخی زودتر به نتیجه میٰرسیدند.
این رویه تا حدی انتقادهای اهالی سینما و رسانهها را به همراه داشت که در نهایت وضعیت تغییر کرد و مسئولیت صدور مجوز از کانون گرفته شده و خود معاونت سینمایی این مسئولیت را برعهده گرفت.
آنچه به عنوان دلیل تعیین کردن مجوزی برای کارگردانان جهت ورود به سینما عنوان میشد٬ کنترل تعداد کارگردانان تازهوارد بود تا به این ترتیب تناسبی بین کارگردانان با سابقه و تازهکارها وجود داشته باشد.
مسئولیتی که دوباره حاشیهساز شد
در سالهایی که جواد شمقدری مسئولیت مدیریت سینمای ایران را برعهده داشت٬ پای اتحادیه تهیهکنندگان که صنفی دولتساز بود٬ به جریان صدور مجوز کارگردان فیلم اولی باز شد. در شرایطی که استقلال اتحادیه تهیهکنندگان زیر سئوال بود٬ واگذاری این مسئولیت خود حاشیهساز شد.
در این مقطع تعداد بسیار زیادی از کارگردانان و تهیهکنندگان فیلم اولی وارد سینمای ایران شدند. در وضعیتی که تا سالها براساس قوانین موجود در سینما یک کارگردان فیلم اول خود را نمیتوانست با تهیهکنندهای بسازد که فیلم نخست خود را تهیه میکرد٬ بارها و بارها مواردی از این دست مشاهده شد. صدور بیرویه مجوز تولید فیلم برای فیلمسازانی که اولین کار خود را میخواستند مقابل دوربین ببرند در مدت چهار ساله مدیریت شمقدری کار را به جایی رساند که در سال ۱۳۹۲ فقط ۶۵ فیلم اولی خواستار حضور در جشنواره فجر بودند، قطعا وارد شدن نیروهای تازه نفس به سینما اتفاق خوبی است، اما اینکه سرنوشت آنان در ادامه چه خواهد شد، چندان دغدغه مدیران اسبق سینما نبود.
بازگشت امور به سازمان سینمایی
بعد از سال ۱۳۹۲ و با تغییر مدیریت سینما٬ مسئولیت صدور مجوز فیلم اول باز هم به سازمان سینمایی بازگشت و این بار در شورایی که متشکل از اهالی صنوف سینمایی و افراد منصوب مدیران دولتی بود٬ مجوزها برای ورود کارگردانان به سینما صادر شد.
کارگردانی برای تایید صلاحیت باید حداقل ۶۰ امتیاز کسب میکرد و دستورالعمل امتیازدهی نیز به این ترتیب بود: «نمونه کار: تا ۵۰ امتیاز/ تحصیلات سینمایی و مرتبط: تا ۱۰ امتیاز/ دستیاری کارگردانی سینمایی: تا ۱۵ امتیاز/ جوایز و حضور در جشنوارهها: تا ۱۰ امتیاز/ دیگر فعالیتهای فرهنگی و هنری و سینمایی: تا ۱۵ امتیاز.»
همچنین سیاستهایی طراحی شد که براساس آن ۱۵ درصد تولیدات سالانه سینمای ایران را فیلمهای اول تشکیل دادند. بنا به گزارشی که معاونت پشتیبانی تولید بنیاد سینمایی فارابی در آذر ماه سال ۱۳۹۵ منتشر کرده بود، از مجموع ۱۶۸ فیلم که در مراحل مختلف تولید بودند، ۳۷ فیلم، فیلم اولی بودند.
اما با وجود همه این طراحیها٬ باز هم شرایط در سینما به گونهای پیش رفت که نیاز برای تغییر رویه صدور مجوز فیلم اول احساس شد و شورای پروانه ساخت در تعامل با اصناف به فکر تغییر رویه و حذف قاعده و قانونها در این زمینه افتادند.
نسل جوان موفق
چند سالیست اصلیترین جوایز جشنواره فجر و جشن خانه سینما را کارگردانان فیلم اولی دریافت میکنند و همین اهمیت نسل جوان فیلمساز را در سینمای ایران بالاتر برده است. به نظر میرسد این موفقیتها و در عین حال تلاش مدیریت سینما برای ایجاد زمینه حیات طبیعی برای آثار٬ منجر به تغییر رویه برای صدور مجوز برای کارگردانان فیلم اولی شده است. البته باید دید روشهای عملی کردن این ایده به چه ترتیب خواهد شد و آنچه به عنوان عزم برای تلاش حذف مجوز یاد میشود در عمل چطور پیش خواهد رفت.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- مسعود نجفی مدیر روابط عمومی سازمان سینمایی شد
- به بهانه تغییر رییس سازمان سینمایی/ باید مدیران را پاسخگو کنیم
- سقوط آزاد جشنواره فیلم کوتاه تهران به چاه بیاعتباری
- سینمای استراتژیک به استراتژی سینما تبدیل شود
- ابراز شگفتی هیأت رئیسه خانه سینما از انگیزههای تنظیم کنندگان سند ملی سینما
- انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما مطرح کرد؛ درخواست شفافسازی مالی وزارت ارشاد و سازمان سینمایی
- نظارت سازمان سینمایی به نمایش آثار سینمایی خارجی در پلتفرمها
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- چه بودیم و چه شد!
- خاطرههای «خزاعی» از دورههای مختلف فجر/ «من آن محمد خزاعی نیستم!»
- انتصاب دبیر سی و ششمین دوره جشنواره فیلمهای کودکان و نوجوانان
- تصمیمات دوگانه در پی حادثه تروریستی کرمان؛ سازمان سینمایی اکران آثار کمدی را تعطیل کرد، انجمن سینماداران تمامی سینماها را!
- برگزاری «دومین جشن مهر سینمای ایران» در کشور
- اختصاصی سینماسینما/ بخش دولتی سینمای ایران چطور کن را دور زد؟/ چتر عجیب و غریب سینمای ایران
- موازیکاری در نهادهای زیرمجموعه سازمان سینمایی
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد