هفته گذشته غلامعلی حدادعادل میهمان برنامه خندوانه شد و درباره کلمات جایگزینی که به فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی نسبت داده میشود، گفت نمیدانم کدام حرام لقمهای واژه کش لقمه را ساخته است.
اما رامین ناصرنصیر از بازیگران سینما و تلویزیون که در برنامه «جنگ ۷۷» و در آیتمی این واژه را به کار برده است، با نوشتن متنی در صفحه اینستاگرامش گفته که مبدع این واژه خود اوست:
«در باب در فشانی جناب حداد عادل در برنامه خندوانه ظاهرا چند شب پیش جناب آقای دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان فارسی، مهمان برنامه “خندوانه” بوده اند. من این برنامه را ندیدم، اما شنیده ام که هنگامی که به واژه معادل “کش لقمه” برای کلمه “پیتزا” اشاره میشود، ایشان برای چندمین بار تاکید میکنند “کش لقمه” واژه مصوب فرهنگستان زبان نیست، بلکه توسط یک ” حرام لقمه” در جامعه رواج داده شده است!
قضاوت درباره اینکه آیا مخاطب قرار دادن سایرین با عنوان “حرام لقمه” زیبنده ی رئیس فرهنگستان زبان است یا خیر ( آنهم رئیس فرهنگستانی که داعیه ی فرهنگ و ادب دارد و سودای ریاست جمهوری!) را به افکار عمومی وامیگذارم، اما لازم است اشاره کنم حرام لقمه ی مورد نظر جناب حداد اینجانب هستم و واژه ی “کش لقمه” اول بار در یکی از برنامه های جنگ ۷۷ ابداع و عنوان شد. در بخشی از این برنامه من نقش ادیبی را بازی میکردم که با لحن و زبانی پر طمطراق به بحث درباره ی موضوعات ادبی میپردازد و برای تعدادی از واژگان بیگانه معادل فارسی برمیگزیند. چون بسیاری از واژگان معادل مصوب فرهنگستان آنچنان ثقیل و دور از ذهن بود که اسباب شوخی و لطیفه سازی مردم میگردید، این بخش از برنامه به سرعت مورد توجه مخاطبان قرار گرفت.
هنوز بعد از گذشت ۱۷ سال بسیاری از مردم در برخوردهای روزمره در کوچه و خیابان یکی دو واژه ی معادل را که در خاطر دارند بازگو مینمایند: واژگانی مثل ” دمش گرم” برای ” سشوار” ، ” دورگو” برای “تلفن” ، “می بینمت” برای “آی سی یو” ، و البته “کش لقمه” برای “پیتزا” ! البته در این بین واژه ی “کش لقمه” آنچنان به سرعت در افواه نفوذ کرد که امروزه بعضی ها گمان میکنند این واژه واقعا توسط فرهنگستان انتخاب شده و احتمالا همین مساله آنچنان خشم جناب عادل را برانگیخته که مهار زبان را از کف داده و واضع آن را “حرام لقمه” خطاب کرده است.
اما شاید بهتر بود ایشان بجای پرخاش لحظه ای می اندیشیدند که چرا بسیاری از واژگان برساخته ی ایشان و دوستانشان، نظیر رایانه، پیامک، چرخبال، دورنگار و … پس از سالها استفاده ی دستوری در رسانه های عمومی هنوز جایی میان مردم نیافته، اما “کش لقمه” که فقط یکبار به گوش مخاطب رسیده پس از اینهمه سال هنوز در افواه رایج است؟ از همین قیاس ساده میتوان دریافت فرهنگستان در تلاش دیرسالش برای واژه سازی با چه شکست تلخی مواجه بوده. پذیرش این شکست و جبران آن صد چندان بهتر از واکنش خشم آلود و حرام لقمه خطاب کردن دیگران است. قضاوت اینکه لقمه حرام سر سفره چه کسی یافت میشود را به استنباط مردم و داوری خدا وامیگذرم.»
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- سرنوشت «کلاه قرمزی» در انتظار «جناب خان»؟
- آینده مبهم «خندوانه» از نگاه رامبد جوان
- تلویزیونی که مهرهسوزی میداند
- رامبد جوان و پله فوتبالیست افسانهای
- تلویزیون و ضرورتِ پایبندی به «نقشه راه» روشن
- بازگشت «خندوانه» به تلویزیون از عید فطر
- اعتراض سازندگان «مرد بازنده» به صدا و سیما
- فینالیستهای خندانندهشو۳ مشخص شدند
- تخریب حمامی تاریخی توسط سازندگان یک سریال تلویزیونی
- بازگشت جنابخان از پنجشنبه به «خندوانه»
- فصل جدید همکاری سینما و تلویزیون با تشکیل کارگروه مشترک
- اشتباهی که موجب انتقاد از «زوجینو» شد
- پخش منتخب آثار زندهیاد پرویز پورحسینی از شبکه نمایش
- یک استاد دانشگاه : خنداندن درخندوانه بسیار تصنعی است/خندوانه در این سالیان رقیب خوب نداشته
- فصل هشتم «خندوانه» در راه است + تیزر
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت؛ چه کسی به نخل طلا نزدیک میشود؟/ درباره فیلم اول کارگردان زن فرانسوی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
آخرین ها
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول
- «بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند