سینماسینما، محدثه واعظیپور
بهروز نورانیپور در سهگانه « ۱۷۵A»، «فرزندان شب» و «سه نهزارم» روایتگر بخشی از رابطهای است که زنان، داعش و کودکان با هم دارند. هر سه فیلم، به دلیل ماهیت تراژیکِ موضوع و ابعاد انسانی این فاجعه بزرگ، تکاندهنده و متاثر کننده هستند. «سه نهزارم» تصویر تازهای از رنجی است که زنان شنگال (منطقهای که داعش به آن حمله کرد) هنوز و پس از آزادی از اسارت با آن مواجه هستند. فیلمساز با انتخاب سه زن و سه قصه، بیننده را با خود همراه کرده و از رنجی صحبت میکند که جوامع سنتی با آن روبرویند. اگرچه حمله داعش و نوع برخورد با زنان به اندازه کافی حیرتآور و اندوهناک است و هر چقدر درباره آن صحبت شود، نکاتی دردناک ناگفته باقی میماند، اما نورانیپور تلاش کرده در این مستند، به مسئلهای دیگر نزدیک شود، این که داعش چطور هویت و احساسات زنانه را به مسلخ میبرد و زنانِ قربانی تجاوز را از خانواده و عشیره دور میکند.
«سه نهزارم» زوایایی تازه از نابرابری و توحش را به تصویر میکشد. فیلم، ساده و سرراست است و اگرچه بخش مهمی از اطلاعات آن بر اساس مصاحبه به بیننده منتقل میشود، اما تصاویری گویا و نماهایی فکر شده دارد. فیلمساز به ذهن و دنیای زنانه شخصیتهایش نزدیک میشود، مروا (مادر جوان و زیبا) اگرچه پسرانش را دوست دارد اما رویای او سپردن آنها به پرورشگاهی در اروپاست، مروا که همه آرزوهای زنانهاش را از دست داده، امیدوار است زندگی را خارج از سرزمین مادری (که درگیر جنگ، تبعیض و مردسالاری است) به دست بیاورد. در انتهای فیلم، او که در جاده و تنها ایستاده، از رویاهایش بسیار دور است، آنهم در سرزمینی که فاصله زنان تا مرگ، به اندازه تار مویی است.
امتیاز اصلی فیلمِ نورانیپور، نمایش عمق فاجعه جاری در شنگال نیست، که این بخش مهمی از فیلم است، برگ برنده مستندِ او فرصتی است که به شخصیتهایش داده تا مقابل دوربین، راحت و صریح باشند. احوال آنها موقع بیانِ آنچه از سرگذراندهاند، نماهای بسته از انگشتان لرزان دستان و چشمهایی که وحشت در آنها، خانه کرده، فیلم را برای همیشه به یک سند از تراژدی بزرگ در روزگاری که انسان ادعای مدنیت دارد، تبدیل میکند. «سه نهزارم» فیلمی زنانه است، اگرچه بانیان فاجعه مردان و تفکر مردانه هستند، اما آنچه سه مادر، در دل دارند و برای حفظ آن میکوشند تنها از یک زن-مادر برمیآید. کسی به خاطر نمیآورد مردان متجاوز داعشی، دغدغهای برای حفظ کودکانشان داشته باشند، اما این زنانِ قربانی هستند که میکوشند فرزندانشان را از تاریکی، قضاوت و توحش دور کنند، این یک حس و عزم زنانه است که فیلم موفق میشود، ثبت کند.
«سه نهزارم» اگرچه از احساسات درونی و ذهن زنانِ قربانی تجاوز صحبت میکند، اما نه احساساتی است و نه شعاری. فیلم، حرفش را به اندازه میزند و به دام پرگویی نمیافتد، به واسطه فضا و شخصیتهایش به یادماندنی است و به سادگی از ذهن، پاک نمیشود. فیلمساز، در مقایسه با بسیاری از آثاری که در حوزههای مختلف درباره این موضوع ساخته شدهاند، دور از شعار و غلو و تلاش برای اشک آوردن از بیننده، به واقعیت نزدیک میشود و به بیننده امید واهی نمیدهد. اگرچه شخصیتی مانند مادر دلو، نسبت به دیگر زنان فیلم، قویتر و امیدوارتر به نظر میرسد اما واقعیت عریانی که از پس «سه نهزارم» خود را به رخ میکشد، عاری از روشنی و نیکبختی است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- سفر، وطن و مادر/ نگاهی به مستند «در جستجوی فریده»
- هممسیر، با عشق و حرمان/ نگاهی به فیلم «تصور»
- آن چشمها شبیه مرگ نبود/ برای حسام محمودی و سفر ناگهانیاش
- از راز فیلمهای خانوادگی تا ثبت واقعیت/ نگاهی به دو مستند از مرتضی پایهشناس
- انتشار نسخه ویژه نابینایان «اجارهنشینها» با صدای هوتن شکیبا + تیزر
- خروج «فرزندان شب» و «خورشید آسمان، خورشید کاشی» از جشنواره فیلمهای کردی لندن
- انتشار نسخه ویژه نابینایان فیلم «هامون» با صدای پرویز پرستویی + ویدئو
- نمایش دو مستند ایرانی در جشنواره انگلستان
- فیلم «A157» بهترین مستند جشنواره «واچ داکز» لهستان شد
پربازدیدترین ها
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
آخرین ها
- در جشنواره فیلم کلاسیک؛ جشن ۳۰ سالگی «داستان عامهپسند»/ بازیگران گرد هم آمدند
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول