سینماسینما، آرش عنایتی
“هولوکاست”، داستانِ رنج و مرارتی است که به کرات و مرات در مرایای گونهگون فیلمسازان گوناگون نمایان شده، اینکه جوانی در سن نوزده سالگی موضوع نخستین فیلمش را به همین داستان آشنا اختصاص دهد، خاصه آنکه جز کارگردانی؛ تدوین، موسیقی و تصویربرداری اثرش را هم به شخصه به عهده داشته باشد، در وهلهی نخست به بلاهت و اعتماد به نفس کاذب پهلو میزند و در مرحلهی بعد شانه به شانهی کاسبکاری و فرصتطلبی مینشیند. لیکن اشتون گلِکمن در فیلمِ مستند We Shall Not Die Now با درایت برآمده از سالها مطالعه و دسترسی به آرشیوی غنی- مختص کنیسهها-، سفر به لهستان و ایالات متعدد ِ ایالاتمتحده، گفتگو با بازماندگان و تلفیق سخنانشان با کلام اندیشمندان، تلطیف نماهای سیاه و سفیدِ آرشیوی با نماهایِ رنگی جدید و ترکیبشان با نماهای گفتوگوی فیلمهای مستند کلود لنزمن-شوآ- و بَری اوریچ، شگفتا که اثری شگرف ساخته که در وهلهی نخست بر فراست و صداقتِ انگیختهاش و در مرحلهی بعد بَری از هر انگیزهی فرصتطلبانه، دوش به دوش و هم عرضِ آثار بزرگان دیگر سینما مینشیند.
اشتون گلکمن سخنانِ سنجیدهی «مایکل برنبام» را به زیبایی در لابهلای گفتههای بازماندگان گنجانده و گنجینهای زیبا پدید آورده. پختگی و نبوغ گلگمن بخصوص در خصوصِ شخصیت آنیتا لاسکر نمایان میشود. بر تصویرِ(عکس) جوانیِ آنیتا لاسکر با ویلون سل- او نوازندهی این ساز بوده-نوای ساز پیانو را میشنویم! اندکی بعد با مرور خاطرهی آنیتا، به آرامی صدای ساز ویلون سل هم شنیده میشود. به این ترتیب در نخستین مواجهه، ذهنِ خوگرفتهی ما، حکم بر خامی و بیتجربگی گلکمن میدهد. چراکه شنیدنِ صدای ویلون سل در این لحظه (بر روی عکس آنیتا لاسکر)، بدیهی دانسته میشود تا از این طریق، با آنیتا لاسکر همذات پنداری کنیم. اما گلکمن به ظرافت از این کلیشه عبور میکند. او که دستپروردهی هانس زیمر است، اجازه میدهد تا این ناهمخوانی ظاهری، با شنیدن ادامهی داستان آنیتا و ظهور تصاویر دیگر به همراه افزوده شدن تدریجی صدای ساز ویلون سل، مطابق داستانش و منطبق بر معنا و مفهومی که در نظر دارد (توانایی هیتلر در انحلال جان آدمیان و ناتواناییاش در اضمحلال موسیقی و هنر) بر جان و دل مخاطب بنشیند.
او که درک درستی بر فاصلهی زمانی امروز و امروزیان با رویدادهای جنگ جهانی دوم و آدمیان آن روزگار دارد. جدا از تشریح روند رو به رشد و مکانیزه شدن اردوگاههای مرگ (تا رسیدن به اردوگاهی که با نام آشویتس میشناسیم) در آغازِ فیلمش، به چرایی خصومت آلمانها (بخصوص هیتلر) با یهودیان هم میپردازد تا به این پرسش بنیادین و ناگزیر هر بینندهای پاسخ گفته باشد که این همه خشونت و خونریزی بر مبنای چه تفکر و اندیشهای شکل میگرفت. به این ترتیب، از طریق بیانِ ریشهی خصومت، خواسته تا خاصه بابِ نسیان و گریز را بر هر ذهن و اندیشهای بربندد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- ماجرایِ ظریفِ وزارت خارجهی سوئیس
- آینهی استاد!
- «بیچاره، پاول بیچاره»؛ جشنِ تشییع!
- «تشخیص: نافرمانی»؛ داستانی آشنا!
- پسا سولاریس!
- فیلم «۹۷۷»؛ پسا سولاریس!
- «ستاره»؛ آکواریوم
- «شوهر ستاره»؛ حقیقتی منبعث از زندگی و تجربهی زیستهی بخشی از زنان
- به وقت فرعون
- «بچه مردم»؛ فیلمی که به دیگران جوالدوز میزند، اما از زدن سوزن به خودی باز میماند
- ذلت ماندن یا لذت رفتن و رستن!
- قابهای رنگین از روزگاری ننگین!/ نگاهی به فیلم ۱۹۷۶
- سقوط قهرمان، فروپاشی جامعه/ نگاهی به فیلم «اعدام»
- تبانی ابر قدرتها و تباهی ملتها/ نگاهی به فیلم «در سایه»
- همسویی مدرنیته و سنت در جایگاه قدرت!/ نگاهی به فیلم «اتاق دبیران»
پربازدیدترین ها
- آیا رونالدو وارد دنیای «سریع و خشمگین» میشود؟/ دیزل: ما برای او نقشی نوشتیم
- داستان پرسر و صدای «بیسر و صدا»
- نقش و جایگاه چهرهپردازی در سینمای ایران
- «سرِ انقلاب»؛ خنده در اتاق بازجویی، نمایش فروپاشی قدرت
- مقایسه فیلمنامه «کوچک جنگلی» تقوایی با سریال افخمی/ از پژوهشِ روایتمحور تا روایتِ موردپسند صداوسیما
آخرین ها
- «شمعی در باد»؛ جسورانهترین فیلم نیمه اول دهه هشتاد
- مهتاب ثروتی و مرجان اتفاقیان به «خاکستر خیال» پیوستند
- «جزیره آزاد»؛ خداوندگار خودخوانده جزیره آزاد
- جیمز کامرون: از سلطه هوش مصنوعی میگریزم/ «آوارتار۳» و شروع افتخارآمیز اکران
- بازیگر آمریکایی خودکشی کرد
- «قمرتاج»؛ از ثبتِ واقعیت تا سازماندهی روایت
- «یک تصادف ساده»، فیلم مورد علاقه باراک اوباما
- مدیران تلویزیون به جای اینکه نقدها را بپذیرند به انتقاد از منتقدان می پردازند
- آخرین قاب یک کارگردان در «سینماحقیقت۱۹»/ احسان صدیقی درگذشت
- «شهر خاموش»؛ طلسم فاوست بر فراز شهر
- واکنش روزنامه هفت صبح به مصاحبه اخیر مهران مدیری : از برج عاج خود پایین نیامد
- استوری سحر دولتشاهی از پشت صحنه «هزار و یک شب»
- از «بادکنک سفید» تا «طعم گیلاس» در نیویورک
- پرویز شهبازی و سینمای مولف
- معرفی برگزیدگان بیست و چهارمین جشن حافظ؛ «پیر پسر» چهار جایزه گرفت/ سه جایزه برای «تاسیان»
- نقش هوش مصنوعی در باز طراحی کسب و کارها در ۲۰۲۶
- نمایش مناسبات داخل زندانها در سریالهای نمایش خانگی چگونه است؟
- «کفایت مذاکرات»؛ شوخیهای نخنما
- چهلوسومین جشنواره جهانی فیلم فجر؛ آزمونی جدی و نگاهی رو به آینده
- نمایش «بانو»ی داریوش مهرجویی در بنیاد حریری
- مستند «جستجو در تنگنا»؛ چیزی که شور زندگی خلق میکند
- «افسانه فیل»؛ سوار فیلی بزرگ و سفید، که انگار همهی راه را بلد بود
- سینمای ما چه سرسبز بود!/به بهانه نمایش نسخه بازسازی شده سارا مهرجویی در موزه سینما
- «کج پیله» وقتی زنها از پوست خودشان، خارج میشوند
- «راه دیگهای نیست»؛ خشونت مرهم زخم
- تحلیلی بر افت ژانر وحشت با تمرکز بر چهارگانه «احضار»/ این فیلم، ترسناک نیست
- «فریاد زیر آب» و موجی که فروکش نکرد
- پیشبینیهای جدید نشریه واریتی برای اسکار ۲۰۲۶
- «سرِ انقلاب»؛ خنده در اتاق بازجویی، نمایش فروپاشی قدرت
- جزئیاتی درباره فیلم جدید ایناریتو/ «دیگر» با بازی تام کروز یک سال دیگر اکران میشود
