سینماسینما، منیژه بهارلو
دوران، دوران تعارض و تعامل فضای مجازی با فضای حقیقی است. اینکه یکی را اصل و دیگری را فرع بدانیم، کاری از پیش نمی رود و هر کدام سهمی برای خود در زندگی امروز یافتهاند. اما اینکه هر کدام چگونه در دنیای سینما ارزش گذاری می شوند هم نکته مهمی است که در دوران کرونا، برایمان آشکار شد. فضای مجازی در سینما، برای سینماگران ما، عمدتا فضایی نامطمئن است که آثار در آن سرقت می شود. بگذریم که در دوران کرونا، برخی سینماگران کوشیدند از قابلیت فضای مجازی، برای نمایش آثارشان استفاده کنند. اما غیبت سینماگران و محدود و مسدود شدن فضاهای حقیقی مانند سالن های سینما، تماشاگران را به سمت بسترهای مجازی و پلتفرم ها سوق داد که آش شله قلمکاری از آثار خارجی و داخلی، در آن دیده میشد و آسیب هایش به علت کثرت آثار جاری شده در این بستر، از منافعش بیشتر شد.
این روزها، خبر رسیده که بالاخره فیلم «رستاخیز» قرار است بدون حذف تصویر حضرت ابوالفضل (ع)، در بستر آنلاین نمایش داده شود. این یعنی، بستر آنلاین به اندازه بستر حقیقی، مشکلزا نیست! چون از دیدگاه آنها که مخالف نمایش تصویر ایشان در دنیای حقیقی بودند، کسی تاکنون نسبت به نمایش آن در فضای مجازی نکتهای نگفته است. اینجا تلاش سینماگران را برای تغییر دیدگاه فکری و انطباق آن با اقتضائات دنیای امروز شاهدیم. اصرار سازنده «رستاخیز» بر بی اشکال بودن نمایش چهره های این گونه، بر همین مبناست. گویا با نمایش این فیلم، قرار است تحولی رخ دهد؛ ذهنیت تماشاگر ایرانی باید تغییر کند. تماشاگرانی که با دیدن بازیگران نقش های منفی مجموعه ها یا فیلم های سینمایی، نمی توانند آن را به واقعیت زندگی بازیگر نسبت دهند. همانطور که آنتونی کوئین با بازی در نقش حمزه، مقدس نشده است و البته حضرت حمزه نیز از احترام نیفتاد. اما تغییر ذهنیت تماشاگر عام ایرانی، راحت رخ نخواهد داد. ایراد بعضی مراجع بر نشان دادن چهره برای این نقش های محترم موضوعی جدی است. ایشان معتقدند حضور همان هنرپیشه در نقش های متفاوت دیگر و نقش های منفی، موجب نوعی تعارض و وهن میشود، بنابراین نباید نشان داد چه کسی این نقش را بازی کرده و اصولا تصویر را باید محو کرد.
اما موضوع دیگر، تلاش سینماگران برای گشایش بیشتر فضاست. سیدجواد هاشمی که در سال های اخیر فیلم های موزیکال قابل توجهی از نظر تعداد ساخته است، درباره فیلم «شهر گربه ها»یش، برای پاسخ به اعتراضات نسبت به کثرت موسیقی و رقص در فیلمش، دلایلی آورده چون «فیلم برای افراد غیرمذهبی ساخته ام». یا گفته «در نفی و مذمت مهاجرت این فیلم را ساخته ام». او پییشتر در کشمکشی بر سر انتشار صحنه لخت شدنش درمجموعه «زخم کاری» هم معترض شده بود که اگر در هیئت امام حسین(ع) هم لخت شوند اشکال ندارد، اینجا اشکال دارد. یا می گوید تابوها را می شکنم. استدلالش درباره صحنه های رقص، هم این است که در خیلی از آثار سال های اخیر، صحنه های رقص دیده می شود. اما نکته مهم همان است که نظارت کننده و تماشاگر ایرانی نمی تواند بهسادگی، نقش و شخصیت حقیقی را تفکیک کند و از این رو مورد اعتراض قرار می گیرد و می گوید که می کوشد «تابوها» را بشکند. آیا اینها تابوست؟ «زخم کاری» برای نمایش در فضای مجازی بود، «شهر گربه ها» برای نمایش عمومی. این دو را هم یکسان باید دید؟ قطعا نه. چون صحنه استخر او حذف نشد، ولی موسیقی ها و رقص فیلمشان، تعدیل شد. کسی که معتقد است بیش از سایر بازیگران در فیلم ها شهید شده و بچه مذهبی است و در امور تربیتی بوده، و حتی گفته که، وقتی در یک نقش منفی بازی کرده بود مورد نقد مقام رهبری قرار گرفته و توصیه شده بود پرهیز کند؛ اکنون از اینکه به عنوان سیدجواد هاشمی و از دیدگاه دوقطبی مذهبی و غیرمذهبی، مورد اعتراض قرار می گیرد، بر می آشوبد. اینها همان نکات بنیادینی است که در بحث «رستاخیز» هم مطرح شد و درباره مثال سیدجواد هاشمی هم قابل تأمل است.
میان دنیای مجازی و دنیای حقیقی، میان تصور واقعی مردم ایران و واقعیت تصویرسازی سینمایی، چقدر تفاوت باید قائل شد؟ و بعد از آن، سینماگران چقدر می توانند در جاری کردن دیدگاه هایشان در این نوع امور، موفق شوند؟
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- ساترا به مسعود جعفریجوزانی و سید جواد هاشمی مجوز داد
- موزه سینما برگزار میکند؛ برپایی نمایشگاه عکس «سینما و محرم» به همراه اکران ده فیلم
- سینماسینما/ معرفی ۲۰ فیلم برتر جشنوارهی ساندنس از نگاه منتقدان هالیوود ریپورتر/ پیشنهاد تماشای فیلم در ایام نوروز
- باید با مخاطب صریح بود!
- مصائب «رستاخیز»/ به بهانه اکران برخط فیلمی که باز هم پرده سینما را نخواهد دید
- واکنش مشاور وزیر ارشاد به انتقادات از اکران برخی فیلمها/ دولت چگونه میتواند جلوی نمایش دهها فیلم را بگیرد؟
- ۷ هزار مخاطب خبرگزاری فارس خواستار لغو اکران فیلم شهر گربه ها شدند!
- تهیهکننده رستاخیز قصد دارد این فیلم را در نتفلیکس عرضه کند
- تابناک: انتشار نسخه با زیرنویس فارسی «رستاخیز» در فضای مجازی/ ۱۷٫۳ میلیارد دود شد!
- احمدرضا درویش: منتظر نسخه قانونی «رستاخیز» باشید/جهانیشدن سینمای ایران توهم است
- کواکبیان در تذکر شفاهی در صحن علنی : وزیر ارشاد به موضوع انتشار فیلم رستاخیز ورود کند
- ابراز تأسف کانون کارگردانان از قاچاق «رستاخیز»
- یادداشت اختصاصی دانش اقباشاوی درباره فیلم رستاخیز/ بیعت با نور
- گپی با پوریا پورسرخ/ این بازیگر، از بزرگترین حسرت زندگیاش میگوید
- فیلم مدعی اکران نوروزی از راه رسید/ «پیشونی سفید۳» به اکران عید میرسد؟
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- ما درون خمره گیر افتادهایم/ نگاهی به آخرین اجرای اثر برجسته لوییجی پیراندللو در ایران
- «خواب مرد مرده» به صحنه میآید
- جایزه اصلی جشنواره سالونیکا به فیلمساز ایرانی رسید
- با نمایش ۱۰ روزه؛ «تلماسه ۲» نیم میلیارد دلاری شد/ پیشی گرفتن از فیلم نخست
- فوت فیلمنامهنویس «سخنرانی پادشاه»/ دیوید سیدلر درگذشت
- فصل سوم «داستانهای فوتبال» به آنتن شبکه ورزش میرسد
- رشید کاکاوند راوی «مجنون آن لیلی» شد
- آغاز حراج نوروزی شمارههای رند همراه اول
- با ۸۰ سال تولید فیلم و سریال؛ آتش یک استودیوی قدیمی در قاهره را از بین برد
- با ۸ و نیم دور چرخیدن دور خود؛ فیلم رایان گاسلینگ رکورد گینس را شکست/ برای تعداد معلق خوردن ماشین
- اکران آنلاین «ویلای ساحلی» و ۲ فیلم دیگر
- هدیه نوروزی سوینا؛ انتشار نسخه ویژه نابینایان «پدرخوانده» با صدای پیمان معادی
- در هشتمین جشنواره ملی نوآوری برتر ایرانی؛ محصول «اعطای اعتبار با توثیق سیمکارت» نوآور معرفی شد
- در پی بالا رفتن اجاره بها؛ سینماهای خیابان شانزهلیزه بسته میشوند
- صدور ۱۷ پروانه ساخت غیر سینمایی
- آغاز اکران آنلاین «کاپیتان من» در نمایش خانگی
- چند تماشاگر برای فیلمهای نوروزی به سینما رفتند؟
- ۵ انیمیشن ایرانی در اسپانیا نمایش داده میشود
- لباس پارتیتور و گردنبند «پروین» به موزه سینما اهدا شد
- مستند مرکز گسترش در اکران نوروزی یک پلتفرم/ از کیارستمی تا رزاقکریمی
- یادداشت بلومبرگ بر سریال «شکوفههای شانگهای»/ اولین سریال تلویزیونی وونگ کار وای، نوستالژی دهه نود
- لیندا کیانی و آرمین رحیمیان بازیگران «ماه پنهان» شدند
- کنارهگیری آگنیشکا هالند؛ ژولیت بینوش ریاست آکادمی فیلم اروپا را بر عهده میگیرد
- دعوت هندیها از اصغر فرهادی
- گزارش مراسم رونمائی از کتاب «دندان گرگ»/ یک داستان حماسی شهری
- میراث پدر/ نگاهی به فیلم «شطرنج باد»
- با حکم دادگاه؛ «قهرمانِ» فرهادی تبرئه شد
- آغاز پویش مردمی همراه اول برای کمک به سیلزدگان سیستانوبلوچستان
- یک رکورد دیگر برای «تمساح خونی»؛ ۱۱.۵میلیارد فروش در ۷ روز
- اکران «اتاق فرار» در ۱۱ شهر