سینماسینما، حمید عبدالحسینی*
یکی از مهجوریتهایی که سینمای ایران با آن روبهروست عدم ساخته شدن آثار در چهارچوب ژانر و گونههای مختلف سینمایی است و همین امر مانع از ایجاد تنوع در سبد تولیدات و به تبع محدودیت مخاطب در برخورداری از دایرهی انتخابهای گسترده در مواجهه با فیلمهاست؛ و از جملهی این گونههای کمتر پرداخته در سینمای ما فیلمهای موسوم به نوآر است که میتوان نمونههای شاخص و موفق آن را در سینمای فرانسه یافت و مرد بازنده آخرین ساختهی محمد حسین مهدویان نیز میکوشد تا با پیروی از چنین گونهای یک فیلم نوآر در چهارچوب شرایط و قواعد سینمای ایران را به روی پرده آورد.
فیلم بدون مقدمه و در همان دقایق آغازین تماشاگر را با سوژهاش که پیگیری قتلی توسط یک افسر کهنهکار پلیس است رودررو میکند؛ پلیسی که مولفههای ایرانی دارد و فیلمساز در کنار روش خاص او در دنبال کردن سرنخها و بازجویی از مظنونین درصدد است تا با نزدیک شدن به زندگی شخصی و خانوادگیاش تصویری بیواسطه و واقعگرایانه از یک مرد را مقدم از حرفهاش برای بیننده پرداخت کند. پلیسی که از خصایصاش چهرهای درهم و فرورفته است و جز در سکانس پایانی کمتر خندهای بر صورتش میبینیم و شرایط زندگی شخصی و مناسبات قدرت و امور حاکمیتی نیز از جهات گوناگون او را در انجام وظیفهاش تحت فشار میگذارند اما او با وجود همهی این سختیها همچنان امیدوار در مسیر کشف حقیقت و تحقق عدالت به پیش میرود. مرد بازنده در فیلمنامه بیش و کم به اصول و چهارچوبهای یک اثر پلیسی وفادار است: وقوع قتل، حضور مامور پرونده و پیگیری موضوع و سرنخها، شخصیتهای پیرامون مقتول که به نوعی در مظان اتهام و یا آگاهی از علل و انگیزههای قتل قرار دارند و همچنین دخیل بودن برخی روابط و پشت پردههای سیاسی از جملهی عناصر مورد اشاره در پهنهی فیلمنامهی مرد بازنده است که هر چه جلوتر میرود بر پیچیدگیهای آن افزوده میشود و شاید بر اثر ازدحام و تراکم مولفههایی از این دست و نیز افزودن تشریح شرایط زندگی خانوادگیِ احمد خسروی و خاصه ارتباط با پسرش نیز بر این حجم انباشته است و تا حدودی فیلم را طولانی جلوه میدهد اما مهدویان در کارگردانی با تسلط و درک درست از نیازهای چنین فیلمی، به ساختاری موثر در تعریف قصهای با این مختصات از حیث زبان سینمایی نائل میآید که مهمترین مشخصهی آن ریتم و ضرباهنگ است؛ ریتمی که در آنسوی دیگر با حضور سجاد پهلوانزاده در مقام تدوینگر، به کاملترین همکاری این دو در همهی سالهای فعالیت کارنامهشان منجر شده است.
برای مخاطبینی که سریال زخم کاری را دیدهاند، آگاهی از تداوم همکاری مهدویان با جواد عزتی و رعنا آزادیور در مرد بازنده میتواند شائبهی تکرار فیلمی با درونمایهی زخم کاری و دیدن نقشهایی مشابه با آن را در ذهن تداعی کند اما تماشای شمایل متفاوت جواد عزتی و حتی رعنا آزادیور کمتر نشانی از تکرار را به ذهن متبادر میکند و آنچه در خاطرمان میماند نگاههای عمیق مردی است که انگار به جادهای بیانتها نقب میزند و سرآخر نیزباید در تنهایی به راهش ادامه دهد.
*نویسنده و کارگردان
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- یک رکورد دیگر برای «تمساح خونی»؛ ۱۱.۵میلیارد فروش در ۷ روز
- «تمساح خونی» رکورد فروش افتتاحیه سینمای ایران را شکست
- «تمساح خونی» در سینماها/ رونمایی از پوستر فیلم جواد عزتی
- هوشمندی در آفرینش موقعیتهای کمیک/ نگاهی به فیلم «تمساح خونی»
- بازیهای خوب در فیلم خوب/ نگاهی به «تمساح خونی»
- موفق در سرگرم سازی/ نگاهی به فیلم «تمساح خونی»
- دست برنده برای فرشته مرگ/ نگاهی روانشناختی به فصل دوم «زخم کاری»
- اکران آنلاین «کت چرمی» با بازی جوادعزتی
- «کت چرمی» راهی فجر ۴۱ میشود/ رونمایی از لوگو
- بازخوانی یک قتل از پیش طراحی شده/ نگاهی به مستند «ترور سرچشمه»
- مدیر کل نظارت بر عرضه و نمایش فیلم توضیح داد؛ پرونده هیچ فیلمی برای همیشه بسته نیست/ چرا «شیشلیک» اکران نمیشود؟
- فرصت از دست رفته/ نگاهی به فیلم «مغز استخوان»
- نشست خبری کنسرت نمایش سیصد / گزارش تصویری
- قهرمان تنهایی که دوربین رهایش نمیکند/ نگاهی به فیلم «مرد بازنده»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
آخرین ها
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ فیلم کوتاه داستانی
- ادامه اجرای «سهخواهر» در تالار مولوی
- یک واقعگرای بیرحم؛ دل تورو درباره میازاکی چه نوشت؟/ سینماییهای فهرست تایم ۲۰۲۴
- راهیابی ۳ فیلم کانون به جشنواره بینالمللی کودکان لکنوی هند
- تمدید فراخوان دومین جشنواره ایده تا محصول صنعت ارتباطات
- فراخوان تأمینکنندگان گوشی همراه
- «هیس» در فستیوال «روسکایا کلاسیکا» روی صحنه میرود
- کنایه کارگردان «آپاراتچی» به تبعات استفاده نکردن از تبلیغات ماهوارهای
- «گالیله» با ۳ اجرا ۳۰۰ میلیون فروخت
- کیانو ریوز در فیلم جدید روبن اوستلوند بازی میکند
- شب تئاتریها برای شمس لنگرودی
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- صحرا اسداللهی از جشنواره بیروت جایزه گرفت
- «شهرک» به «کازابلانکا» رفت
- در جشنواره فیلم کلاسیک؛ جشن ۳۰ سالگی «داستان عامهپسند»/ بازیگران گرد هم آمدند
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره