سینماسینما، شهرام اشرف ابیانه
استاکر آندری تارکوفسکی فیلمی درباره سفری به یک اتاق است. داستان چیزی بیش از این نیست. غریب ترین اتفاقی که در یک فیلم می توانست اتفاق بیفتد. جالب آنکه اتاق نماد و نشان چیزی هم نیست. تنها یک اتاق است و آدم هایی که می خواهند به هر قیمتی داخل آن شوند. این بهانه ای شده برای چشم گرداندن دوربین به گوشه و کنار منطقه، جایی که اتاق در آن قرار گرفته و توسط مقامات مکان ممنوعه اعلام شده.
از زاویه چشم دوربین ابتدا مکان های متروکه می بینیم. جاهایی خالی از سکنه و دور از تمدن. بعد داخل منطقه، طبیعت سرسبز با همه بدویتش است که به چشم می آید. این اما همه داستان نیست. بقایای به جا مانده از تمدن انسانی در گوشه کنار به چشم می خورد. خود اتاق جایی است ساده. خانه ای متروکه که دار و درخت و باران گه گاه از سقف های سوراخ آن سرازیر می شود.
در داخل این خانه غریب اتاقی است که واردش نمی شویم و اتاق آروزها نام گرفته. همه محوریت داستان فیلم همین اتاق نادیده است. تارکوفسکی درباره چیزی که دست آخر نشانمان نمی دهد فیلم ساخته. آدم های فیلم دنبال معجزه اند اما آن قدر ناامید و سرخورده اند که با خود مواد منفجره آورده اند تا معجزه به احتمال جا گرفته در اتاق را نیست و نابود کنند.
استاکر نشان می دهد می شود درباره انتزاعی ترین مفهوم ممکن فیلم ساخت به شرط آنکه دنیای درونی و سبک و استیل داشته باشی. نسخه ترمیم شده استاکر در جشنواره جهانی فجر بعد این همه سال هنوز دیدنی است. بعضی چیزها انگار کهنه نمی شوند. جزء میراث بشری می مانند. شبیه اتاق خود فیلم می شوند داخل منطقه ای متروکه که همواره می خواهیم داخلش سفر کنیم.
استاکر را حتی مخالفان سر سخت تارکوفسکی زمان نمایشش در ایران هم دوست داشتند. کسی را مگر می توانید پیدا کنید نخواهد این سفر جادویی را تجربه کند. استاکر ناخواسته فیلمی شده درباره ذات پنهان در اثر هنری و سفر مخاطب برای سردرآوردن از راز و رمز آن. فیلم درباره ذات هنر صحبت می کند. درباره جادویی که ما را جذب آن می کند. منطقه جایی است که از نو باید کشف شود و راهنمای سفر هم آدم های خاصی اند که در فیلم استاکر یا راه بلد نام گرفته اند.
فیلم در پی بیان اینست چرا ذات هنر این اندازه غریب و راز آلود است و ریشه این غرابت از کجاست. جالب آنکه درباره این موضوع قضاوت نمی کند. همه چیز را می گذارد در صحنه پایانی. جایی که می فهمیم معجزه در وجود دختر معلول استاکر جا گرفته. کسی که با نگاهش لیوان های روی میز را حرکت می دهد و حین این کار صدای عبور قطار را می شنویم و نجوای مبهم سمفونی نه بتهوون که با عبور قطار در حال گذر به صورت نجوا شنیده می شود. کار هنرمند هم همین است. در میانه هیاهوی دنیا تاثیری گذرا می گذارد و با قطار زمان می رود و ما می مانیم و روزمرگی که گریبان مان را خارج منطقه ممنوعه گرفته.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- وحشت همان دریای خروشانی که از درونش زاده شدهایم/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- علیرضا رضاداد: ادغام بخش ملی و بینالمللی فیلم فجر نیازمند بازنگری است
- «کشتی روسی» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- «خوشهچینان و من» در مستندات یکشنبه و «ایثار» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- ۲۰ فیلم برتر تاریخ جشنواره ونیز معرفی شدند/ «دایره» در رتبه شانزدهم
- «ساز دهنی» در بخش «ونیز کلاسیک» جشنواره ونیز به نمایش در میآید
- سید رضا میرکریمی: حکمرانان سنسورهای حقیقتیاب هنرمند را جدی بگیرند
- مروری بر ۹ فیلم بخشهای جنبی هفتادوششمین جشنواره کن
- تقابل نهادهای اجتماعی با خانواده/ نگاهی به فیلم «همه برای بازی»
- گونهای دلتنگی برای چیزی که دیگر نیست/ دربارهی سینمای کیومرث پوراحمد
- برای احمد دامود؛ راز آن نگاه و دستهای چلیپا شده
- گویی مرگ سایهاش را بر این تاکستان انداخته/ نگاهی به فیلم «نزدیک»
- هارولد ماد را دوست دارد/ یادداشتی بر فیلم «هارولد و ماد»
- فاطمه جواهرساز: نباید خودمان را از صحنههای بینالمللی بازار فیلم حذف کنیم
- ساختن سخت است، ویران کردن آسان/ چهلمین جشنواره فیلم فجر و چند نکته مهم
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- ما درون خمره گیر افتادهایم/ نگاهی به آخرین اجرای اثر برجسته لوییجی پیراندللو در ایران
- «خواب مرد مرده» به صحنه میآید
- جایزه اصلی جشنواره سالونیکا به فیلمساز ایرانی رسید
- با نمایش ۱۰ روزه؛ «تلماسه ۲» نیم میلیارد دلاری شد/ پیشی گرفتن از فیلم نخست
- فوت فیلمنامهنویس «سخنرانی پادشاه»/ دیوید سیدلر درگذشت
- فصل سوم «داستانهای فوتبال» به آنتن شبکه ورزش میرسد
- رشید کاکاوند راوی «مجنون آن لیلی» شد
- آغاز حراج نوروزی شمارههای رند همراه اول
- با ۸۰ سال تولید فیلم و سریال؛ آتش یک استودیوی قدیمی در قاهره را از بین برد
- با ۸ و نیم دور چرخیدن دور خود؛ فیلم رایان گاسلینگ رکورد گینس را شکست/ برای تعداد معلق خوردن ماشین
- اکران آنلاین «ویلای ساحلی» و ۲ فیلم دیگر
- هدیه نوروزی سوینا؛ انتشار نسخه ویژه نابینایان «پدرخوانده» با صدای پیمان معادی
- در هشتمین جشنواره ملی نوآوری برتر ایرانی؛ محصول «اعطای اعتبار با توثیق سیمکارت» نوآور معرفی شد
- در پی بالا رفتن اجاره بها؛ سینماهای خیابان شانزهلیزه بسته میشوند
- صدور ۱۷ پروانه ساخت غیر سینمایی
- آغاز اکران آنلاین «کاپیتان من» در نمایش خانگی
- چند تماشاگر برای فیلمهای نوروزی به سینما رفتند؟
- ۵ انیمیشن ایرانی در اسپانیا نمایش داده میشود
- لباس پارتیتور و گردنبند «پروین» به موزه سینما اهدا شد
- مستند مرکز گسترش در اکران نوروزی یک پلتفرم/ از کیارستمی تا رزاقکریمی
- یادداشت بلومبرگ بر سریال «شکوفههای شانگهای»/ اولین سریال تلویزیونی وونگ کار وای، نوستالژی دهه نود
- لیندا کیانی و آرمین رحیمیان بازیگران «ماه پنهان» شدند
- کنارهگیری آگنیشکا هالند؛ ژولیت بینوش ریاست آکادمی فیلم اروپا را بر عهده میگیرد
- دعوت هندیها از اصغر فرهادی
- گزارش مراسم رونمائی از کتاب «دندان گرگ»/ یک داستان حماسی شهری
- میراث پدر/ نگاهی به فیلم «شطرنج باد»
- با حکم دادگاه؛ «قهرمانِ» فرهادی تبرئه شد
- آغاز پویش مردمی همراه اول برای کمک به سیلزدگان سیستانوبلوچستان
- یک رکورد دیگر برای «تمساح خونی»؛ ۱۱.۵میلیارد فروش در ۷ روز
- اکران «اتاق فرار» در ۱۱ شهر