سینماسینما، مینو خانی
فیلم «بیحسی موضعی» درباره مردی به نام جلال (حبیب رضایی) دانشجوی سابق رشته فلسفه و ماری (باران کوثری)، خواهر اوست که به بیماری دو قطبی مبتلاست. چند ساعت از ازدواج ماری با مردی به نام شاهرخ (پارسا پیروزفر) گذشته که جلال به خانه میآید؛ بدون اینکه از این ماجرا خبر داشته باشد! با فهمیدن ازدواج آنها، خانه را ترک میکند و به خانه دوستش، بهمن (سهیل مستجابیان) که یک آهنگساز زیرزمینی است، میرود و در مسیر رفتن به خانه بهمن، با راننده تاکسیِ متفاوتی به نام ناصر (حسن معجونی) آشنا میشود. «بیحسی موضعی» داستان چند ساعت عجیب از زندگی این چند نفر است.
آنقدر عجیب که مخاطب نمیداند در کدام موقعیت و متاثر از کدام دیالوگ بخندد یا گریه کند. دیالوگهایی به شدت طبیعی و بدیهی که همه در زندگی بارها با آن مواجه شدهایم، انگار تکهای از خاطرات مخاطب است که بر پرده نقرهای بازنمایی شده است. مثل حساسیت ماری به اسم کوچک زنی که شاهرخ از او حرف میزند، ولی اینجا چون ماری دوقطبی است و میخواهد این بیماری را که به نظر ارث مادری اوست پنهان کند، بلافاصله بعد از عصبانیت و در چشم بر هم زدنی لبخند بر چهره میآورد همه عصبانیت اولیه را قورت میدهد. این دقیقا موقعیتی است که هر کدام از ما در بسیاری از مواقع آن را تجربه کردهایم و بر خلاف میلمان رفتاری داشتهایم تا درونیاتمان را پنهان کنیم؛ هر چند به بیماری دو قطبی مبتلا نبودهایم. یا وقتی در خانه بهمن، او به نکتهای اشاره میکند که بهانه یادآوری خاطرات او و ماری میشود و اندکی پرده از ارتباط عاطفی بین ماری و بهمن برداشته میشود، شاهرخ با کوبیدن در از خانه خارج میشود، ولی چون شاهرخ خود نیز پنهان کردنیهای بسیار دارد، این اتفاق باعث تلخی بین عروس و داماد تازه نمیشود، چیزی که تقریبا برخلاف روال عادات یا انتظار مخاطب است.
جلال اما شخصیت ویژهای دارد که با روانی بازی حبیب رضایی علیرغم خصلتهای منفی شخصیت داستان، دوست داشتنی میشود. جلال یک دانشجوی فلسفه است که وقتی با بهمن از موسیقی و فلسفه حرف میزند، نمیتواند تعجب مخاطب را در مواقعی که خرده دزدی و اخاذیهای اندکی میکند، برنیانگیزد. اما مخاطب نیز همچون خود او که بلافاصله واکنش عادی نشان میدهد، تمام رفتارهای او را میپذیرد. مثلا وقتی در انتهای سوپرمارکت کوچک، یواشکی آب میوه را سر میکشد و وقتی موقع حساب کردن فروشنده به رویش میآورد، جلال بدون اینکه منکر شود یا واکنش دیگری داشته باشد، پول آب میوه را هم با بقیه خریدش حساب میکند و با لبخند از فروشگاه خارج میشود. از این دست موارد زیاد است مثلا خارج شدن از رستوران محقر با ناصر و حساب نکردن دونگ شامش، وقتی ناصر را به شکستن شیشه ماشین شاسی بلند شاهرخ وامیدارد یا وقتی خبر سکته مغزی شاهرخ و بعد مردنش را میشنود. واکنش شخصیتها در هر کدام از این صحنهها واکنش یک مغز هنگ کرده است، مثلا وقتی بهمن به جلال میگوید که شاهرخ مرد. واکنش جلال و ناصر شبیه شنیدن خبر پرواز یک پرنده، یا آمدن یک گربه بالای دیوار است، نه خبر مرگ تازه داماد پولدار ظاهرالصلاح. یا ناصر با بازی خوب حسن معجونی خصوصا در مواقعی که همه آن اتفاقهای عجیب را بدیهی و طبیعی تلقی میکند.
بسیاری از موقعیتها و دیالوگهای فیلم عجیب اما واقعیاند، چون گرچه در لحظه خنده به لب مخاطب میآورند، در لایه زیرین خود حس و درک مخاطب از زندگی روزمره و واقعی خود را به دنبال دارد. چون این مغزهای هنگ کرده، از آنِ کسانی است که از شدت دردِ بیاندازه (بخوانیم: فشار زندگی، تلخی آرزوهای برآورده نشده، حسرتهای به دل مانده، رویاهای بر باد رفته، یا …) بیحس شدهاند و همانطور که یک پزشک از داروی بیهوشی برای بیحسی موضعی بیمارش استفاده میکند تا حس درد را برای او از بین ببرد، حسین مهکام نوعی بیحسی در شخصیتهایش ایجاد کرده تا داستانی خلق کند که ما را با خودمان روبرو کند. «بیحسی موضعی» به همان اندازه که میتواند فیلمی ساده و مفرح باشد، میتواند فیلم جدی باشد، بدون اینکه یک شاهکار، یا یک فیلم شاخص یا یک فیلم پرخرج، یا یک فیلم پرشخصیت باشد. طنز تلخی است که ارزش دیدن دارد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- درخواست حسین مهکام؛ «احمد به تنهایی» را قانونی تماشا کنید
- انتشار نسخه ویژه نابینایان «شیر شاه» با صدای باران کوثری
- «گیج گاه» نامزد سه جایزه جشنواره پالرمو شد
- گفتگو با عادل تبریزی کارگردان «گیجگاه»/ سینمای ایران هیچ مراقبتی از هنرمندان واقعی خود نمیکند
- اکران «شهر خاموش» در سینماهای فرانسه
- تقدیر ویژه پالم اسپرینگز از فیلم کوتاه ایرانی
- گنگستری یا فیلمفارسی؟!/ نگاهی به سریال «یاغی»
- زامپانو وارد میشود/ نگاهی به فیلم «تیتی»
- تقارن و توازن/ نگاهی به فیلم «تیتی»
- حبیب رضایی و مهدی کوشکی از ترانه علیدوستی به قوه قضائیه شکایت کردند
- فیلم کمال تبریزی اکران میشود
- فیلمنامهی جزئینگر، اجرای دقیق/ نگاهی به سریال «یاغی»
- معرفی برگزیدگان چهاردهمین جشن منتقدان/ جوایز اصلی به «آتابای» رسید
- فیلمبرداری «چرا گریه نمیکنی؟» به پایان رسید
- حسین مهکام : رخدادهای یک سال اخیر درباره اصغر فرهادی، به تمامی امر برنامه ریزی شده ای بوده است
نظر شما
پربازدیدترین ها
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
آخرین ها
- در جشنواره فیلم کلاسیک؛ جشن ۳۰ سالگی «داستان عامهپسند»/ بازیگران گرد هم آمدند
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول