سینماسینما، سحر عصرآزاد
مستند «خسوف» ساخته محسن استادعلی به تردیدها و دودلی های مستندسازی؛ مسعود زارعیان می پردازد که با وجود طی کردن دوره طلبگی هنوز در ملبس شدن تردید دارد و همین تردیدها موجب مشکلاتی بین او و همسرش شده است.
استادعلی بعد از ساخت چندین مستند اجتماعی ملتهب این بار سراغ موضوعی رفته که با کارنامه او همخوانی چندانی ندارد. به گفته بهتر این سوژه است که سراغ او رفته؛ چراکه به نظر می آید زارعیان با ایده پرداختن به زندگی شخصی اش سراغ او رفته که مستندسازی در ژانری متفاوت است و ترکیب آنها چه بسا دور از انتظار باشد.
همین ترکیب غیر قابل پیش بینی است که باعث شده موضوع این مستند که تازگی چندانی ندارد و به عنوان مثال در فیلم «زیر نور ماه» هم محور کار قرار گرفته، منجر به نتیجه ای تازه و منحصر به فرد شود.
بسط تردیدهای زارعیان در این مستند؛ به عنوان طلبه ای که به واسطه مشکلات موجود، بازخورد روحانیت در جامعه و بخصوص گرایش به سینما، در پوشیدن لباس روحانی تردید دارد، از زاویه نگاه استادعلی در چند جهت مختلف و کاربردی بسط یافته است.
وجه اول نگاهی به بازخورد روحانیت در جامعه از زبان خودشان است که فیلمساز با انتخاب دو روحانی که یکی سرخورده از ملبس شدن و دیگری قائل به خوانش مدرن از روحانیت در عصر حاضر است، مخاطب را از دریچه ای جدید با تردیدهای زارعیان مواجه می کند.
از سوی دیگر عشق به سینما و تناقضی وجود دارد که از نگاه زارعیان بین گرایش به هنر هفتم و شأن روحانی وجود دارد و او را در معرض موقعیت هایی قرار می دهد که با این جایگاه تضاد دارد. همانطور که به روحانی مدرن هم این نقد را وارد می کند که کارهایی همچون تقلید صدا و … با شأنش همخوانی ندارد.
اما سومین و مهمترین وجه که مسیر تردیدهای زارعیان را منحصر به فرد و عمیق تر می کند؛ مواجهه دو زن زندگی اش با این قضیه است که هر یک به شیوه خود او را در این برزخ تردید معلق تر از پیش می کنند.
مادری که سالن آرایش دارد و به واسطه ارتباط نزدیک با مردم (زنان) درددل های آنها را به گوش پسرش می رساند؛ اینکه مردم مسبب بدبختی های خود، جامعه و کشورشان را روحانیت می دانند و آنها را لعن و نفرین می کنند. مادری که از تقدیر ناگزیر پسرش در تشویق و نگرانی است و با اینکه بغضش می ترکد باز برای عاقبت بخیری او در مسیرش دعا می کند.
کاراکتر همسر در سویه دیگر این موازنه قرار دارد؛ زنی که همواره یک سرزنش درونی را نثار تردیدهای شوهرش می کند. مردی که او را پیغمبر خود می دانسته اما به واسطه تردیدهایش، حالا زن به خودش هم شک کرده و از استیصال موقعیتی که به سختی می توان تشریح کرد؛ موقعیتی که در توصیف او نه دنیایش را دارد نه آخرت، در حال فاصله گرفتن از خورشید زندگی خود است. باز هم بغضی که می ترکد و این بار معلوم نیست او برای خود مویه می کند یا شوهرش؟!
تجمیع این سه سویه در کنار هم باعث شده تردیدهای زارعیان فراتر از مسئله مفید بودن یا نبودن در لباس روحانیت؛ به شأنیت این قشر در جامعه امروز و بخصوص جایگاه روحانی از نگاه همسر بپردازد و در این میان سینما را به عنوان معشوقی به تصویر بکشد که چالش کاراکتر محوری را چندجانبه تر جلوه می دهد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «خسوف» آئینهی جامعه است؟
- معجزهی روایت سینمایی/ نگاهی به مستند «آقای صیاد را ول کنید»
- معرفی برگزیدگان پانزدهمین جشنواره بینالمللی سینماحقیقت
- مراسم یادبود جمشید مشایخی و همسرش در اکران «بریکولاژ؛ زندگی نادر مشایخی» برگزار شد/ مشایخی: موسیقی و شعر از زندگی ایرانیان جدا نشدنی است
- عمیق ترین لحظه های محسوس حیات در مستند «ایستوود»
- «بیبی جان»؛ توانمند در قصهگویی و ایجاد تعلیق
- مستند «مرگ ماسایوشی»؛ حفظ شرافت یا ابرقدرت شدن؟
- معرفی نامزدهای مسابقه ملی جشنواره «سینماحقیقت»
- شبهای روشن/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «به ماه»
- مستند «ناگهان ذهنم ایستاد»؛ روایتی از یک شهر، یک بیماری
- جنگ با کرونا/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «روزهای ناتمام» و دو فیلم دیگر
- پیروز کلانتری: «میبرد تا به کجا» گفتگوی میان من و سوژه است
- مستند «آن مرد با اتوبوس آمد»؛ ترکیبی از سرگرمی، سیاست و جامعهشناسی
- گام معلق لکلک/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «جابهجایی یا نابهجایی»
- گفتوگوی تصویری اختصاصی سینماسینما با محمد احسانی، مستندساز/ توسعه کشور بدون توجه به محیط زیست امکانپذیر نیست
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- چهاردهمین حضور بینالمللی «آخرین حرکت»؛ فیلم شهاب حسینی در بخش اصلی فستیوال بزرگ سالرنو ایتالیا
- انتخاب هیات رییسه جدید انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما
- رقابت ۲۸۵ فیلم در ۳ بخش انیمیشن، مستند و بینالمللی اسکار نود و هفتم
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد