سینماسینما، سحر عصرآزاد
مستند «خسوف» ساخته محسن استادعلی به تردیدها و دودلی های مستندسازی؛ مسعود زارعیان می پردازد که با وجود طی کردن دوره طلبگی هنوز در ملبس شدن تردید دارد و همین تردیدها موجب مشکلاتی بین او و همسرش شده است.
استادعلی بعد از ساخت چندین مستند اجتماعی ملتهب این بار سراغ موضوعی رفته که با کارنامه او همخوانی چندانی ندارد. به گفته بهتر این سوژه است که سراغ او رفته؛ چراکه به نظر می آید زارعیان با ایده پرداختن به زندگی شخصی اش سراغ او رفته که مستندسازی در ژانری متفاوت است و ترکیب آنها چه بسا دور از انتظار باشد.
همین ترکیب غیر قابل پیش بینی است که باعث شده موضوع این مستند که تازگی چندانی ندارد و به عنوان مثال در فیلم «زیر نور ماه» هم محور کار قرار گرفته، منجر به نتیجه ای تازه و منحصر به فرد شود.
بسط تردیدهای زارعیان در این مستند؛ به عنوان طلبه ای که به واسطه مشکلات موجود، بازخورد روحانیت در جامعه و بخصوص گرایش به سینما، در پوشیدن لباس روحانی تردید دارد، از زاویه نگاه استادعلی در چند جهت مختلف و کاربردی بسط یافته است.
وجه اول نگاهی به بازخورد روحانیت در جامعه از زبان خودشان است که فیلمساز با انتخاب دو روحانی که یکی سرخورده از ملبس شدن و دیگری قائل به خوانش مدرن از روحانیت در عصر حاضر است، مخاطب را از دریچه ای جدید با تردیدهای زارعیان مواجه می کند.
از سوی دیگر عشق به سینما و تناقضی وجود دارد که از نگاه زارعیان بین گرایش به هنر هفتم و شأن روحانی وجود دارد و او را در معرض موقعیت هایی قرار می دهد که با این جایگاه تضاد دارد. همانطور که به روحانی مدرن هم این نقد را وارد می کند که کارهایی همچون تقلید صدا و … با شأنش همخوانی ندارد.
اما سومین و مهمترین وجه که مسیر تردیدهای زارعیان را منحصر به فرد و عمیق تر می کند؛ مواجهه دو زن زندگی اش با این قضیه است که هر یک به شیوه خود او را در این برزخ تردید معلق تر از پیش می کنند.
مادری که سالن آرایش دارد و به واسطه ارتباط نزدیک با مردم (زنان) درددل های آنها را به گوش پسرش می رساند؛ اینکه مردم مسبب بدبختی های خود، جامعه و کشورشان را روحانیت می دانند و آنها را لعن و نفرین می کنند. مادری که از تقدیر ناگزیر پسرش در تشویق و نگرانی است و با اینکه بغضش می ترکد باز برای عاقبت بخیری او در مسیرش دعا می کند.
کاراکتر همسر در سویه دیگر این موازنه قرار دارد؛ زنی که همواره یک سرزنش درونی را نثار تردیدهای شوهرش می کند. مردی که او را پیغمبر خود می دانسته اما به واسطه تردیدهایش، حالا زن به خودش هم شک کرده و از استیصال موقعیتی که به سختی می توان تشریح کرد؛ موقعیتی که در توصیف او نه دنیایش را دارد نه آخرت، در حال فاصله گرفتن از خورشید زندگی خود است. باز هم بغضی که می ترکد و این بار معلوم نیست او برای خود مویه می کند یا شوهرش؟!
تجمیع این سه سویه در کنار هم باعث شده تردیدهای زارعیان فراتر از مسئله مفید بودن یا نبودن در لباس روحانیت؛ به شأنیت این قشر در جامعه امروز و بخصوص جایگاه روحانی از نگاه همسر بپردازد و در این میان سینما را به عنوان معشوقی به تصویر بکشد که چالش کاراکتر محوری را چندجانبه تر جلوه می دهد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «خسوف» آئینهی جامعه است؟
- معجزهی روایت سینمایی/ نگاهی به مستند «آقای صیاد را ول کنید»
- معرفی برگزیدگان پانزدهمین جشنواره بینالمللی سینماحقیقت
- مراسم یادبود جمشید مشایخی و همسرش در اکران «بریکولاژ؛ زندگی نادر مشایخی» برگزار شد/ مشایخی: موسیقی و شعر از زندگی ایرانیان جدا نشدنی است
- عمیق ترین لحظه های محسوس حیات در مستند «ایستوود»
- «بیبی جان»؛ توانمند در قصهگویی و ایجاد تعلیق
- مستند «مرگ ماسایوشی»؛ حفظ شرافت یا ابرقدرت شدن؟
- معرفی نامزدهای مسابقه ملی جشنواره «سینماحقیقت»
- شبهای روشن/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «به ماه»
- مستند «ناگهان ذهنم ایستاد»؛ روایتی از یک شهر، یک بیماری
- جنگ با کرونا/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «روزهای ناتمام» و دو فیلم دیگر
- پیروز کلانتری: «میبرد تا به کجا» گفتگوی میان من و سوژه است
- مستند «آن مرد با اتوبوس آمد»؛ ترکیبی از سرگرمی، سیاست و جامعهشناسی
- گام معلق لکلک/ پیشنهاد تماشای مستند در جشنواره سینماحقیقت؛ «جابهجایی یا نابهجایی»
- گفتوگوی تصویری اختصاصی سینماسینما با محمد احسانی، مستندساز/ توسعه کشور بدون توجه به محیط زیست امکانپذیر نیست
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت؛ چه کسی به نخل طلا نزدیک میشود؟/ درباره فیلم اول کارگردان زن فرانسوی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
آخرین ها
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول
- «بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند