سینماسینما، ایلیا محمدینیا
هنگامی که رئیس سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سال گذشته در هنگامه برپایی جشنواره فیلم حقیقت گفت: “ایده ما روشن است، مستند برای همه” شاید کمتر کسی می توانست پیشبینی کند که او برای گرفتن یک امتیاز (جذب مخاطب)برای سینمای مستند چه چیزی(سینمای مستقل مستند) را ناخواسته قربانی میکند. برآیند نگاه او در شش دوره دبیری جشنواره فیلم حقیقت و تولیدات مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی مشخص است که در این مجال قصد تبیین آن را ندارم و بماند برای بعد.
با این سیاست چند ساله اخیر، تنها می توان عنوان مستند تجاری را بر آثار تولید شده اطلاق کرد که در آنها درام و شکل روایت به شدت تنه به سینمای تجاری می زند و گاه همانند فیلمنامهی داستانی، با دکوپاژ و بازیهای درخشان نابازیگرانش همراه می شود و این رویکرد تبدیل به الگویی مطلوب برای بیشتر سینماگران فعال در حوزه سینمای مستند جهت عرضه در جشنواره های دولتی و مشخصا جشنواره فیلم حقیقت شده است.
و افسوسکه دستاورد سالها زحمات مدیر سابق مرکز گسترش سینمای مستند همین بوده یعنی جذب هر چه بیشتر مخاطب سینما برای فیلم های مستند و عملیاتی کردن شعار سینمای مستند برای همه.
اما نکته غریب و بهت آور این رویکرد جایی است که شاید در خوشبینانهترین حالت فکر نمیکردیم که حاصل نزدیک به شش سال تلاش طباطبایی نژاد در مرکز گسترش سینمای مستند، تا این حد گسترده و عمیق در بطن جشنوارهها و جشنهای بخش خصوصی و دولتی که داعیه حراست از سینمای ناب مستند را دارند رسوخ کرده، به بار بنشیند. مستند تجاری خوب است اما نه به قیمت نادیده گرفتن مستند های تجربی و خلاقانه.
سینمای نجیب مستند نه تنها با انبوه مخاطبان مشکلی ندارد، بلکه به دنبال آن است که بیش از پیش فرهنگ سینمای مستند میان مخاطبان نهادینه شود ولی دستیابی به این خواست را با هر شیوهای مناسب نمیداند شیوهای که شوربختانه مدیران مرکز با مستندهای تجاری در پیش گرفتهاند.
سینمای مستند، نگران حیات خویش است که این روزها نه در جشنوارههای دولتی و خصوصی مجال نفس کشیدن دارد و نه به چشم بخشی از به اصطلاح منتقدان قشری نگر میآید که درکی از سینمای مستند ندارند و چشم و قلمشان بعضا به دهان و قلم سلبریتی های فیلمساز سالخورده ای است که چه چیزی درباره یک اثر که داعیه مستند بودن دارد میگویند و چه مینویسند تا آن را لق لقه دهانشان کنند.
راستی چگونه می شود که مستندی تجاری و بدون عنصر خلاقیت که در بهترین حالت مطلوب پخش در تلویزیون است تبدیل به اثر جذاب و منتخب جشنوارهها و جشنها و بسیاری از منتقدنماهای سینمایی می شود.
کاش مخاطب پیگیر سینمای مستند درک کند که جایزه جشنوارههای داخلی چه در بخش دولتی و چه حتی خصوصی دلیل موجهی برای کیفیت یک مستند نیست
کاش سیاست گذاران جشنواره و جشن های فیلم به مخاطب درباره اثر ارزشمند سینمای مستند نشانی غلط ندهند.
کاش بخشی از منتقدنماهای سینما درک کنند که تحلیل یک اثر داستانی با مستند تفاوتی بنیادین دارد.
کاش سینمای مستقل و تجربی و خلاقانه مستند جشنوارهای همچون جشنواره فیلم مستند کیش داشت.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- موازیکاری در نهادهای زیرمجموعه سازمان سینمایی
- جشن مستقل سینمای مستند افتتاح شد؛ سینمای مستند از جامعه عقب نیست/ مراقب باشید جشن، جشنواره نشود
- با حکم رئیس سازمان سینمایی؛ اعضای شورای سیاستگذاری شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت معرفی شدند
- دو فیلم از اردوان زینی سوق در روسیه/ سه مستند ایرانی در جشنواره یکاترینبرگ نمایش داده میشود
- بازگشت جوایز فنی به بخش مسابقه ملی سینماحقیقت
- جشنواره سینما حقیقت؛ اثرگذاری اجتماعی و آگاهیبخشی
- رضا تیموری: سهم فیلمبردار در فیلمهای مستند بسیار بیشتر از سینمای داستانیست
- آغاز ساخت موسیقی «روزهای ناتمام»/ آمادهسازی برای جشنواره سینماحقیقت
- مهلت ارسال اثر به جشنواره سینماحقیقت پایان یافت
- «دوربین شخصی، سینمای ذهنی و فیلم جستار» منتشر شد
- تمدید مهلت ارسال اثر برای حضور در پانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»
- پیامهای تسلیت مرکز توسعه سینمای کودک و نوجوان ایران، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و فرهنگستان هنر به مناسبت درگذشت فرشته طائرپور
- راهاندازی سامانه خدمات غیرحضوری مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی
- آغاز رسمی طرح «اکران حقیقت»/ برگشت سرمایه در سینمای مستند را جدی بگیریم
- آغاز به کار «شبکه تخصصی اکران فیلمهای مستند»/ پنج فیلم در «اکران حقیقت» نمایش داده میشوند
نظر شما
پربازدیدترین ها
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
آخرین ها
- در جشنواره فیلم کلاسیک؛ جشن ۳۰ سالگی «داستان عامهپسند»/ بازیگران گرد هم آمدند
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول