سینماسینما، آرش عنایتی
“هولوکاست”، داستانِ رنج و مرارتی است که به کرات و مرات در مرایای گونهگون فیلمسازان گوناگون نمایان شده، اینکه جوانی در سن نوزده سالگی موضوع نخستین فیلمش را به همین داستان آشنا اختصاص دهد، خاصه آنکه جز کارگردانی؛ تدوین، موسیقی و تصویربرداری اثرش را هم به شخصه به عهده داشته باشد، در وهلهی نخست به بلاهت و اعتماد به نفس کاذب پهلو میزند و در مرحلهی بعد شانه به شانهی کاسبکاری و فرصتطلبی مینشیند. لیکن اشتون گلِکمن در فیلمِ مستند We Shall Not Die Now با درایت برآمده از سالها مطالعه و دسترسی به آرشیوی غنی- مختص کنیسهها-، سفر به لهستان و ایالات متعدد ِ ایالاتمتحده، گفتگو با بازماندگان و تلفیق سخنانشان با کلام اندیشمندان، تلطیف نماهای سیاه و سفیدِ آرشیوی با نماهایِ رنگی جدید و ترکیبشان با نماهای گفتوگوی فیلمهای مستند کلود لنزمن-شوآ- و بَری اوریچ، شگفتا که اثری شگرف ساخته که در وهلهی نخست بر فراست و صداقتِ انگیختهاش و در مرحلهی بعد بَری از هر انگیزهی فرصتطلبانه، دوش به دوش و هم عرضِ آثار بزرگان دیگر سینما مینشیند.
اشتون گلکمن سخنانِ سنجیدهی «مایکل برنبام» را به زیبایی در لابهلای گفتههای بازماندگان گنجانده و گنجینهای زیبا پدید آورده. پختگی و نبوغ گلگمن بخصوص در خصوصِ شخصیت آنیتا لاسکر نمایان میشود. بر تصویرِ(عکس) جوانیِ آنیتا لاسکر با ویلون سل- او نوازندهی این ساز بوده-نوای ساز پیانو را میشنویم! اندکی بعد با مرور خاطرهی آنیتا، به آرامی صدای ساز ویلون سل هم شنیده میشود. به این ترتیب در نخستین مواجهه، ذهنِ خوگرفتهی ما، حکم بر خامی و بیتجربگی گلکمن میدهد. چراکه شنیدنِ صدای ویلون سل در این لحظه (بر روی عکس آنیتا لاسکر)، بدیهی دانسته میشود تا از این طریق، با آنیتا لاسکر همذات پنداری کنیم. اما گلکمن به ظرافت از این کلیشه عبور میکند. او که دستپروردهی هانس زیمر است، اجازه میدهد تا این ناهمخوانی ظاهری، با شنیدن ادامهی داستان آنیتا و ظهور تصاویر دیگر به همراه افزوده شدن تدریجی صدای ساز ویلون سل، مطابق داستانش و منطبق بر معنا و مفهومی که در نظر دارد (توانایی هیتلر در انحلال جان آدمیان و ناتواناییاش در اضمحلال موسیقی و هنر) بر جان و دل مخاطب بنشیند.
او که درک درستی بر فاصلهی زمانی امروز و امروزیان با رویدادهای جنگ جهانی دوم و آدمیان آن روزگار دارد. جدا از تشریح روند رو به رشد و مکانیزه شدن اردوگاههای مرگ (تا رسیدن به اردوگاهی که با نام آشویتس میشناسیم) در آغازِ فیلمش، به چرایی خصومت آلمانها (بخصوص هیتلر) با یهودیان هم میپردازد تا به این پرسش بنیادین و ناگزیر هر بینندهای پاسخ گفته باشد که این همه خشونت و خونریزی بر مبنای چه تفکر و اندیشهای شکل میگرفت. به این ترتیب، از طریق بیانِ ریشهی خصومت، خواسته تا خاصه بابِ نسیان و گریز را بر هر ذهن و اندیشهای بربندد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- ماجرایِ ظریفِ وزارت خارجهی سوئیس
- آینهی استاد!
- «بیچاره، پاول بیچاره»؛ جشنِ تشییع!
- «تشخیص: نافرمانی»؛ داستانی آشنا!
- پسا سولاریس!
- فیلم «۹۷۷»؛ پسا سولاریس!
- «ستاره»؛ آکواریوم
- «شوهر ستاره»؛ حقیقتی منبعث از زندگی و تجربهی زیستهی بخشی از زنان
- به وقت فرعون
- «بچه مردم»؛ فیلمی که به دیگران جوالدوز میزند، اما از زدن سوزن به خودی باز میماند
- ذلت ماندن یا لذت رفتن و رستن!
- قابهای رنگین از روزگاری ننگین!/ نگاهی به فیلم ۱۹۷۶
- سقوط قهرمان، فروپاشی جامعه/ نگاهی به فیلم «اعدام»
- تبانی ابر قدرتها و تباهی ملتها/ نگاهی به فیلم «در سایه»
- همسویی مدرنیته و سنت در جایگاه قدرت!/ نگاهی به فیلم «اتاق دبیران»
پربازدیدترین ها
- فوت خواننده پیشکسوت موسیقی نواحی گیلان/ ناصر مسعودی درگذشت
- نگاهی به فیلم «بیسر و صدا»؛ ایده خلاقانه، مسیر اشتباه
- حقایقی درباره بازمانده ساخته سیف الله داد/ماجرای توقیف فیلم بازمانده به دلیل حجاب!
- بیانیه انجمن بازیگران سینما در واکنش به وقایع اخیر و هتک حرمت هنرمندان/ پژمان بازغی استعفا داد
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- ماجرایِ ظریفِ وزارت خارجهی سوئیس
- فیلم-کنسرت «هری پاتر»و «ارباب حلقهها» به آخرین اجرای پاییزی رسیدند
- پوستر «باد زرد – ونگوگ» رونمایی شد
- مولف بودن در آینه مکتب نقد عمیقگرا
- نگاهی به فیلم سینمایی «سامی»؛ دوربین به مثابه سمفونی برای سفری طولانی
- معرفی برندگان هیئت ملی نقد آمریکا ۲۰۲۵/ «یک تصادف ساده»؛ بهترین فیلم بینالمللی/ «نبردی پس از دیگری» ۵ جایزه گرفت
- ۱۵ اثری که برای فهرست اولیه اسکار فیلم بینالمللی شانس بالاتری دارند
- تأملی بر حضور نوری بیلگه جیلان در جشنواره جهانی فیلم فجر؛ داور غایب
- بیانیه کانون کارگردانان سینما درباره بازداشت سینماگران در مهمانی خصوصی
- واکنش رضا کیانیان به گزارش تاریخ سه هزار ساله زیر چرخ لودرها
- اعلام مستندهای دو بخش از نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت»
- واکنش کانون کارگردانان سینمای ایران به حکم جعفر پناهی
- شروودِ تالار وحدت؛ جایی که ماهان حیدری قهرمانان آینده را پیدا میکند
- تورج اصلانی داور جشنواره ترکیهای شد
- سروش صحت و علی مصفا «بیآتشی» را روایت کردند
- سام درخشانی هم استعفا داد
- نمایش موزیکال «رابین هود» / گزارش تصویری
- حلقه منتقدان فیلم نیویورک منتخبان ۲۰۲۵ خود را اعلام کرد/ «نبردی پس از دیگری»، بهترین فیلم شد؛ پناهی، بهترین کارگردان
- جشنواره جهانی فیلم فجر۴۳؛ در ایستگاه پایانی «درس آموختهها» بهترین فیلم شد/ جایزه ویژه داوران به کارگردان ژاپنی رسید
- «خرگوش سیاه، خرگوش سفید» به چین میرود
- گاتهام ۳ جایزه به «یک تصادف ساده» داد/ «نبردی پس از دیگری» بهترین فیلم جوایز مستقل نیویورک شد
- بیانیه انجمن بازیگران سینما در واکنش به وقایع اخیر و هتک حرمت هنرمندان/ پژمان بازغی استعفا داد
- مصائب افزایش سن ، از جولیا رابرتز تا نیکول کیدمن
- تام استاپارد؛ نویسندهای که جهان را از نو صحنهپردازی کرد
- نگاهی به فیلم «پارتنوپه»؛ زیبایی از دست رفته
- توقیف سکوی پخش «بازمانده» پس از انتشار ویدیوی بدون مجوز
- «سمفونی باران» کلید خورد
- «ناتوردشت» به باکو میرود
- از جدال اندیشه تا لبخند روی ردکارپت
- گفت وگو با کارگردان مستند «مُک» به بهانه حضور آن در جشنواره سینما حقیقت
