سینماسینما، عباس اقلامی
سهیل بیرقی در ادامه عرق سرد امسال با عامه پسند دغدغه های خود در حیطه مسائل اجتماعی مرتبط با زنان را روی پرده برده است. اینجا هم سوژه زنی است که می خواهد مستقل تصمیم بگیرد و بر اساس صلاحدید فردی و شخصی خود زندگی خودش را اداره کند. زنی گرفتار تبعیض و نابرابری در خانواده و جامعه. و اینجا هم پای مردی در میان است که کمترین توجه را به هویت فردی همسر خود داشته و خودرأی است.
سوژه ای که بیرقی به سراغش رفته درست مانند سوژه عرق سرد هم جذاب است و هم مبتلابه وضعیت زنان در جامعه از دو منظر حقوق فردی، مدنی و شهروندی و از طرف دیگر ارتباطات انسانی و میان فردی در خانواده و جامعه. در هر دو فیلم زنانی هستند که برای خود بودن و حفظ هویت فردی با موانع سخت اجتماعی، عرفی و فرهنگی روبرو می شوند. چالش بزرگی که شخصیت پردازی و اشراف مناسب به تجربه زیسته زنان در کنار داشتن ایده های نو در پرداخت به موضوع و پیشبرد داستان بعد از مرحله طرح اولیه، می تواند آثار سینمایی ماندگاری شود که روح زمانه را در خود دارد و تلاشی خواهد بود در بیان سینمایی مجموعه ای از ایده ها و مناسبات انسانی.
اما در عامه پسند حرکت فیلمساز از نقطه شروع تا کات پایانی، خود به نوعی اسیر نظر عوام شدن است. اگر در میان نمونه های موفق زنان ایرانی و غیرایرانی دقیق شویم، کمتر زن موفقی هست که به مجموعه ای از اقدامات ناقص و از سر استیصال دست بزند و بعد نمونه موفق جامعه زنان شود. آنچه از فهیمه عامه پسند روی پرده است نسبتی با اراده فردی یک زن مستقل در دنیای واقعی امروز ندارد. این مشکل در فیلم به عدم شناخت و عدم واکاوی نمونه های موفق در دنیای واقعی پیش از نگارش فیلمنامه باز می گردد.
این مشکل در حاصل نهایی کار از فهیمه که قرار بوده قهرمان فیلم باشد، نمونه ضعیفی می سازد که نه تنها در محیط پیرامونی خود توان تأثیرگذاری ندارد و ناتوان از تغییر رو به جلوی موقعیت اجتماعی خود از نقطه الف به نقطه ب است، بلکه خط سیر حرکتی او باعث جری تر شدن همان عوامی می شود که قصد قرار گرفتن مقابل شان را داشته و در نهایت حرکت سوژه به ضد خودش تبدیل می شود.
تلاش برای بیان سینمایی تبعیض و نابرابری علیه زنان مستقل در جوامع، اقدام درخور تحسینی است که یک پیش نیاز اساسی دارد و آن تلاش فیلمساز پیش از شروع به ساختن فیلم برای نزدیک شدن به دنیای این زنان و رفتن به متن و زیر متن مشکلات آن هاست. آنچه عامه پسند به میزان زیادی عاری از آن است و در نتیجه ناتوان از نزدیک کردن تماشاگر به دنیای شخصیت فهیمه شده است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- چشیدن طعم نابرابری/ نگاهی به فیلم «عامهپسند»
- ترانه تنهایی/ نگاهی به فیلم «عامه پسند»
- یا در اوج یا سوار بر موج/ بررسی حواشی نقدهای “روز صفر”
- قانون هست، اما نیست/ نگاهی به جایگاه قانون در فیلمهای جشنواره سیوهشتم فجر
- مروری بر سیوهشتمین جشنواره فیلم فجر/ تنوع در ژانر؛ ضعف در فیلمنامه
- اسلوب غلط از درک واقعیت عاجز است/ درباره داوری فیلم
- نگاهی به بهترین های جشنواره/ پیروزی جوانها بر پیشکسوتها!
- من از «از دست دادن» میآیم وطنم/ نگاهی به فیلم «روز صفر»
- یورش سنگین برنامه هفت علیه جشنواره فیلم فجر + ویدئو
- آن سه کام حبس لعنتی/ نگاهی به فیلم سه کام حبس
- نگاهی به فیلم عنکبوت/ همه چیز در سطح
- گفتوگو با مجید مجیدی/ نباید فضا را خشن کنیم
- ای کاش قضاوتی در کار بود/ یادداشتی درباره «قصیده گاو سفید»
- گرمتر بتاب/ یادداشتی درباره «خورشید» مجید مجیدی
- چرا این همه خشم؟! به بهانه میزهای مستطیل شکل جشنواره فجر
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد