سمیه قاضیزاده
خانهای در خیابان چهل و یکم
یکی از کارگردانانی که نامش به کارهای ستار اورکی گره خورده، اصغر
فرهادی است. حمیدرضا قربانی هم سالها دستیاری فرهادی را انجام داده است
و الان در اولین فیلمش، فضای کلی اثر کاملا متاثر از فضای فیلمهای
فرهادی است. تاثیری که به هیچ عنوان نمیتوان نام تقلید را بر آن گذاشت.
قربانی فیلمی درخشان با بازیهای پخته ساخته که تماشاگر را از ابتدا تا
انتها درگیر میکند. طبیعی است که موسیقی در چنین فیلمی راهی دشوار در
پیش دارد چرا که گنجاندن موسیقی روی فیلمهایی از این جنس مثل راه رفتن
روی لبه تیغ است. از سویی میتواند فیلم را به ورطهء سانتیمانتالیسم
بکشاند و از سویی دیگر میتواند آن تاثیرگذاری که هدف غایی کارگردان در
استفاده از موسیقی فیلم بوده را برآورده کند.
اورکی اما یک راه فرعی را برای ساخت موسیقی در “خانهای در خیابان چهل و
یکم” انتخاب کرده است. او برای یکی از شخصیتهای کلیدی فیلم که کمتر فرصت
صحبت به او داده میشود و به نسبت شخصیتهای دیگر دیالوگهای کمتری برایش
نوشته شده است، موسیقی نوشته. شخصیت مادر یا همان شکوه خانم با بازی خوب
سهیلا رضوی شخصیت کلیدی قصه است که اتفاقا به دلیل موقعیت پیچیدهای که
در آن گرفتار شده، نمیتواند با هیچکدام از دو عروسش، حتی با پسرش
همصحبت شود. از سویی رنجی که با او همراه است را شاید بتوان بزرگترین
رنج در دل قصه دانست؛ یک پسرش را از دست داده، پسر دیگرش انگ قتل و فراری
را روی پیشانی دارد،عروسهایش به جان هم افتادهاند، نوههای کوچکش چشم
دیدن همدیگر را ندارند، فروش اموالش تنها راه نجات است و خانهاش در
آستانه خالی شدن از سکنه. با این وجود این زن به تمام دلایل مختلفی که
گفته شد نمیتواند صحبت کند چون هر کلمهاش میتواند دنیایی از سوء
تفاهمها را رقم بزند. دقیقا موسیقی کارکردش همین است. زبان آنچه که
نمیتواند به زبان بیاید و به کلمه تبدیل شود.
آهنگساز با استفاده از پیانو و سازهای زهی این موقعیتهای بغرنج را
آهنگسازی کرده. اولین جایی که موسیقی را میشنویم، لحظهای است که هر دو
جاری در انتظار نظر شکوه خانم هستند. لحظهای حساس و رقتبار. بار دیگر
زمانی که شکوه خانم مغازه را فروخته و مشغول رد و بدل کردن چکها و صاف
کردن حساب طلبکاران است، موسیقی میآید. او در حال فروش مغازهای است که
تمامی خرج زندگیاش از راه آن تامین میشود اما به ناچار الان مجبور به
فروش آن شده. پیانو که ساز اصلی است صدای تمام خاطرات و دلبستگی شکوه
خانم به مغازه است. خاطراتی که گفته نمیشود و فقط ما با نگاههای او و
چرخ کوتاهی که در مغازهء خالی میزند از آن باخبر میشویم.
آخرین پارتی که موسیقی میآید بعد از صحنه تکان دهندهء دیدار محسن (عمو
با بازی علی مصفا) و سعید (برادرزاده و فرزند مقتول) است. صحنهای بسیار
پر تنش و در عین حال پر احساس. حرکت دوربین که از حیاط خانه آغاز میشود
و روی دیوارهای خانه و سپس روی دیوارهای خانههای همسایه میچرخد، همراه
موسیقی است. موسیقی که میگوید هرکدام از این خانهها داستانی برای تعریف
کردن دارند که ما از آن بیخبریم و کمتر از داستان خانه محسن و مرتضی
نیست.
موسیقی “خانهای در خیابان چهل و یکم” موسیقی موقعیت است. موقعیتهایی
که کلمات توان توضیح آنها را ندارند. در عین حال ملودیپرداز نیست و قصد
درگیر کردن گوش تماشاگر را ندارد بلکه برعکس هدفش کمک به درک بهتر فضای
فیلم و عمقبخشی به آن است. شبیه آنچه که پیش از این در سکانس پایانی
“جدایی نادر از سیمین” از اورکی شنیده بودیم.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- چهار سینماگر ایرانی به آکادمی اسکار پیوستند
- ستار اورکی موسیقی «دوباره زندگی» را میسازد
- علمالهدی: جشنواره فجر متناسب با ایام فاطمیه باشد/ ژست هنرپیشهها تکرار نشود
- داوران بخش «جلوهگاه شرق» معرفی شدند/ گلاب آدینه در جمع داوران جشنواره جهانی فیلم فجر
- تحلیل کیوان کثیریان درباره جوایز جشنواره سی و چهارم / فیلم – بخش دوم
- تحلیل کیوان کثیریان درباره جشنواره سی و چهارم / فیلم – بخش اول
- ۱۰ نکته خواندنی سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر
- با هنرمندانی که به تیپ ما نمیخورند تعامل دارم!/ فیلم منتخب نماینده مجلسی که گفت فیلم نمیبیند
- پاسخ یکی از داوران جشنواره فجر به یک سئوال/ چرا فیلمهای تبریزی و موتمن جایزه نگرفتند؟
- به روایت یک شاهد عینی / جشنواره فجر و کیفر خواست نسل امروز از نسل قدیم
- بهترین های جشنواره سی و چهارم از نگاه نویسندگان “سینماسینما”
- تلویزیون مردم را به شبکههای مجازی کشاند
- گزارش تصویری از اختتامیه جشنواره سی و چهارم فیلم فجر -۱
- فرش قرمزهای روز پایانی جشنواره فیلم
- گزارش تصویری نشست خبری فیلم لاک قرمز
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
آخرین ها
- جایزه جشنواره هندی برای «انتقام تیرهروزان»
- بستههای مکالمه پرتخفیف همراه اول بهمناسبت روز ملی خلیجفارس
- به تو هم سخت میگذرد؟/ نگاهی به فیلم «منطقه تحت نظر»
- معرفی پروژه جدید کارگردان «باربی»؛ گرتا گرویگ «نارنیا» را میسازد
- معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اختتامیه دومین دوره جشنواره «عروسکخونه»/ پیشکسوتان و فعالان عرصه کودک به سمت احیای نمایشهای عروسکی میروند
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است