سینماسینما، رضا حسینی
شروع فیلم تکاندهنده است؛ جایی که تماشاگر متوجه میشود مشهورترین قاضی جنایی ایران، نورالله عزیزمحمدی (که طبق آمار ابتدای فیلم از ۴۵۰۰ پرونده قتلی که بررسی کرده، حدود ۴۰۰۰ حکم قصاص صادر کرده)، میگوید: «… حتی یک لحظه نشده که احتمال بدم در پروندهای حقی ناحق شده باشد، یا اینکه من اشتباه کرده باشم…» این حرفها بهخصوص با تمهیدهای تصویربرداری و صداگذاری ابتدای فیلم، واقعا هراسانگیز جلوه میکنند و احتمالا تماشاگر با خود میگوید چنین فردی چطور میتواند با این اعتمادبهنفس صحبت کند و بگوید شبها راحت میخوابم؟! متاسفانه فیلمساز به شکل جدی به این موضوع نمیپردازد و حتی روی یک پرونده مشکوک هم دست نمیگذارد که شائبه اشتباهی در آن وجود داشته باشد. (به پتانسیل نهفته در تنها صحنه اعدام فیلم توجه کنید.) فقط لحظه فوقالعادهای بر دارد که قاضی در خانهاش با اطمینان کامل درباره دقت بالا و عدم اشتباه خود و همکارانش در بررسی پروندهها و صدور حکمها میگوید و ناگهان متوجه میشود پوشه اشتباهی را برداشته است و دوباره به سمت کمد برمیگردد! او در جایی هم بر خلاف آغاز فیلم میگوید: «صدور حکم اعدام اصلا کار سادهای نیست، حتی در مواردی که همه چیز روشن به نظر میرسد و حتی برای کسی که بارها و بارها این حکم را صادر کرده است.»
«قاضی و مرگ» همانطور که عنوانش هم تاکید دارد، ابتدا تصویر منفیای از قاضی عزیزمحمدی ترسیم میکند؛ که البته اشکالی هم ندارد و در واقع همان تصویر ذهنی تکتک آدمها در اولین مواجهه با چنین شخصی است. فیلمساز با این سنگبنا (بخوانید پیشفرض عمومی) شروع میکند تا درنهایت تماشاگرش را به شناختی نسبی از این فرد برساند و تصویر مردی آگاه، باوجدان، بیتعصب و بدون عقده، فروتن، خانوادهدوست، «قربانی» و… جایگزین پیشفرض ابتدایی شود. او در صحنهای از فیلم بعد از التماس زن جوانی برای تخفیف گرفتن در حکم شوهرش خطاب به دوربین میگوید: «مجازات کیفری این نیست که ما حتما طرف را بچزونیم… همین که بفهمیم متنبه شده و دیگه این کار را نمیکنه، به نظرم کافیه…» و سپس به نظر همکارش اشاره میکند که حکم محاربه و اعدام هر دو سارق مسلح را پیشنهاد کرده، ولی او نپذیرفته است، چون به نظرش ممکن است زندگی زن جوان متهم دوم هم تباه شود و… او در زمان بازنشستگی و تدریس در دانشگاه نیز به جوانها میگوید جامعه مقصر است و تا فقر باشد، جرم و جنایت هم وجود دارد. تلختر جایی است که میفهمیم او هم مادر ۲۸ سالهاش را به خاطر بیپولی از دست داده و حتی جلوتر متوجه میشویم که پدر تنهای او نیز در آپارتمانش به قتل رسیده است!
«قاضی و مرگ» ضعفهایی دارد و حتی میتوان خرده گرفت که در مواردی به خودش وفادار باقی نمیماند، اما سوژهاش آنقدر جذابیت دارد و سماجت فیلمساز به قدری بوده است که با مستندی تماشایی با لحظههایی بهیادماندنی طرفیم؛ مثل جایی که قاضی از کمدش کفن خود را درمیآورد و میگوید ۴۰ سال است آن را نگهداری میکند و حتی روزگاری گهگاه در آن میآرمید.
منبع: ماهنامه هنروتجربه

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- گفتوگو با علی شاهمحمدی، کارگردان فیلم مستند «شهسوار»/ جهانپهلوان هرگز نمیمیرد
- باد ما را خواهد برد… / نگاهی به فیلم “همراه با باد”
- نمایش دو فیلم مستند با موضوع “حلب” در خانه هنرمندان
- جمعه ۲۲ شهریور برگزار میشود/ تدارک «موزه سینما» برای روز ملی سینما/ نمایش مستندی از ناصر تقوایی
- از رازها تا دروغها/ نگاهی به فیلم «در جستجوی فریده»
- گفتوگو با محمدصادق دهقانی، کارگردان مستند «تالان»/ کسی را متهم نکردم
- قصه یک راه طی شده/ نگاهی به فیلم «یکی بود یکی نبود»
- برچسب روی زخم/ نگاهی به فیلم «یمینی شریف»
- به دنبال نقطه رهایی / نگاهی به فیلم «در جستوجوی صبح»
- شکوفایی یک مکتب/ نگاهی به فیلم «مکتب سقاخانه»
- گفتوگو با هادی آفریده/ فیلم مستند میسازم که پژوهش کنم
- ساز شکسته/ نگاهی به فیلم «قطار مسیر ۶۰»
- بررسی جامعهشناختی مستند «قاضی و مرگ»
- جامعه خوابزده در برابر موسیقی
- راهیابی فیلمهای کوتاه و مستند ایرانی به ادمونتون کانادا
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- عکس جدید از شهاب حسینی در مست عشق
- نگاهی به فیلم مطرب؛ یک فیلمفارسی تمام عیار
- راهیابی فیلم کوتاه «سور بز» به جشنواره فیلم منچستر
- اصغر فرهادی میهمان جشنواره بزرگ سینما چین
- بازپخش یک سریال پلیسی با بازی آلن دلون از شبکه پنج سیما
- نشست نقد و بررسی مستندی از کیانوش عیاری
- سریال «دل» رکورد شکنی کرد
- واکنش آناهیتا همتی به مستند «درخت زندگی»
- «فوق لیسانسهها» به پایان راه رسید
- «دوزیست» در مرحله آمادهسازی نسخه نهایی
- حضور دو کارگردان مشهور اروپا با دو نمایش در جشنواره تئاتر فجر
- بدترین فیلمهای ۲۰۱۹، از نگاه منتقدان ورایتی
- نمایش نسخه اصل «گوزنها» در خانه سینما
- مراسم تشییع پیکر «نصرت کریمی» / گزارش تصویری
- خسرو سینایی در مراسم بدرقه نصرت کریمی: او استاد زیبا زندگی کردن بود
- سینماگران اصیل ایرانی/ بخش سوم: تصاویر خیالی رام نشده؛ درباره سینمای امیر نادری
- دنیرو جایزهاش را از دست دی کاپریو میگیرد
- «زیر همکف» سریال جدید تلویزیون است
- گزارش فروش هفتگی سینمای ایران/ افزایش دو میلیاردی فروش
- تصویر باران کوثری در «عامه پسند»
- تصاویر بوران کوزوم بازیگر مست عشق منتشر شد
- شایعه مربوط به «فوتبال۱۲۰» صحت ندارد
- موزه سینما میزبان جشنواره سینما حقیقت شد
- رضا یزدانی برای «آخرین داستان» خواند + ویدئو
- خبرهایی از جشنواره سینمای مستقل آمریکا
- سریال و فیلمهای سینمایی برتر سال ۲۰۱۹ از نظر موسسه فیلم آمریکا معرفی شدند
- اولین اظهارات مزدک میرزایی پس از مهاجرت