سینماسینما: محمدرضا اصلانی در سوگ خسرو سینایی یادداشتی نوشته است که امروز در روزنامه اعتماد منتشر شد. این یادداشت را میخوانید:
دوست خوبم، خسرو سینایی ساعتی پیش از دنیا رفته و من از شنیدن این خبر منقلبم. من او را از سالهای دهه ۴۰ که در فرهنگ و هنر بود، میشناسم. جوان زیباروی خوشرفتاری که در عین حال خیلی هم مغرور بود. سینایی از همان فیلمهای اولیه و دانشجویی خود نشان داد که فیلمساز مهمی است. توجهی که او به کشف چهرهها نشان میداد، خیلی اهمیت دارد. او مانند هر هنرمند جدی دیگری با کشف آن چهرهها و در آینه آنها، چهره خود را کشف میکرد. سینایی از معدود فیلمسازانی بود که فقط فیلمساز نبود. موسیقی میشناخت. نقاشی میشناخت. مجسمه میشناخت. او رفیق ژازه تباتبایی بود نه اینکه فقط او را بشناسد و فیلمی درباره او ساخته باشد. مستندی هم که از زندگی ژازه ساخت، بخشهای خوب و مهمی از زندگی ژازه را در فضایی متناسب دارد. در توجهی که سینایی به مهاجران لهستانی و اروپای شرقی به ایران نشان میدهد، اگرچه نقش گیزلا خانم مشهود است اما مکثی که روی آنها میکند و تحقیقات مفصلی که در این زمینه دارد فقط به این خاطر نیست؛ توجهی که او به تاریخ و جریانهای تاریخی دارد، بسیار مهم است. خسرو سینایی پرکار بود و در زمینههای مختلف کار میکرد. برای من که سینما را برآیند هنرها و فرهنگ میدانم و نه ملغمهای از فرهنگ، او نمونه یک فیلمساز واقعی بود. این برآیند را کسانی مانند سینایی که با همه این هنرها زندگی کردهاند، میتوانند درک کنند. با همه این ویژگیها، سینایی اصلا دنبال مطرح کردن خود یا –آنچنان که در ایران معمول است- گرفتن جای دیگران نبود. هرگز تمایلی به این خواستهای کوچک در او ندیدم، بلکه بر عکس، همواره سعی در پشتیبانی دیگران خصوصا نسلهای بعد از خود داشت. گشادهرو بود و این خصلتش از فهم فرهنگی او میآمد. این گشادهرویی خسرو سینایی در جامعهای که آدمهایش کمتر به هم گشادهرویی نشان میدهند، برای من بسیار قابل احترام و ارزشمند است.
دیروز با گیزلا خانم صحبت میکردم و اگرچه ایشان هم ناامید بودند اما اصلا فکر نمیکردم که امروز خبر درگذشت او را بشنوم. سینایی وقت رفتنش نبود و خیلی جا برای کار داشت. حالاحالاها میتوانست کار کند و حتی آثار بهتری از آنچه تاکنون ساخته بود، بسازد. به یاد دارم وقتی اولین فیلمش را که یک فیلم دانشجویی بود، دیدم، شگفتزده شدم. چیزی از فیلمهای شانتال آکرمن کم نداشت. از او پرسیدم چرا آن سبک و نگاه قوی را در فیلمهای بعدیات ادامه ندادی؟ گفت: «ایران است دیگر! کسی اینجا این نوع کارها را نمیپسندد.» من امروز بابت این فراهم نبودن زمینهها که فرصتهای زیادی را از هنر و فرهنگ ما گرفته، افسوس میخورم. این افسوس فقط به حال کسی مانند خسرو سینایی نیست، بلکه افسوس به حال همه ماست. همه «ما»یی که همه چیز برای پرواز کردن داریم اما فضایش را نه! هنرمند ما طرح و ایده برای ساخت یک اثر جدی هنری دارد اما سرمایه نیست، فضای مساعد نیست، همکاری و… نیست. بعد میبینیم سی برابر آن سرمایه برای فیلم موهنی که اصلا معلوم نیست چرا باید ساخته شود، هزینه میشود. هنرمند با مشکل کمبود سرمایه روبهرو میشود و میبینیم که سرمایههای هنگفتی به نام هنر از بین میرود و گم میشود و به کارهای مجهولالهویه نسبت داده میشود. اینها سرمایههای خلاقیت این مملکت است که به باد میرود. پدر خسرو سینایی پزشک بود و او هم میتوانست به جای فرهنگ و هنر راه پدر را در پیش بگیرد تا زندگی راحت و آسودهای داشته باشد و ثروتاندوزی کند. میتوانست در مطبش بنشیند و به بیمارش بگوید اول هزینه عمل جراحی را پرداخت کن و بعد بیا عملت کنم تا اگر بیمارش نتوانست پول جور کند، فوت کند و او هم عین خیالش نباشد! اما سینایی از این جنس نبود. امروز دردناکترین چیز برای من این است که همه ما داریم از رسیدن به آن چیزی که در فرهنگ و هنر میخواهیم، باز میمانیم و تنها خودمان را با چیزهایی سرگرم میکنیم که واسطی است بین ما و آن چیز تا فقط کاری کرده باشیم. کاش میدانستیم تراژدی دردناک وضعیت ما تا کی قرار است ادامه پیدا کند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- مقدسیان به تصویر به عنوان محل تجلی ایده اهمیت میداد/ مقدسیان تفکر عدالتخواهی داشت
- در نکوداشت زنده یاد «خسرو سینایی» مطرح شد: سینایی در سینما شرافتمندانه زیست/ سینایی بنیانگذار مستند پرتره بود
- نکوداشت زنده یاد خسرو سینایی در موزه سینما
- استنساخ سینما/ نگاهی به فیلم «شطرنج باد»
- به یاد خسرو سینایی؛ پخش «مرثیه گمشده» از شبکه مستند
- اصلانی در رونمایی از کتاب «شطرنج باد» مطرح کرد؛ ناسرهها جای سرهها را گرفتهاند/ از توجه به «شطرنج باد» دیگر خرسند نمیشوم
- اعلام سه نکوداشت دیگر در «نقش ماندگار» چهلمین جشنواره فیلم فجر/ آغاز بلیت فروشی سینماهای مردمی از صبح فردا
- آهوان گم شدند در شبِ دشت…*/به یاد خسرو سینایی در دومین زادروز بیحضورش
- گرامیداشت یاد کارگردان فقید «عروس آتش» در سینماتک خانه هنرمندان ایران/ سینایی، اصیلترین فیلمسازی که میشناسیم
- نسخه مرمت شده «عروس آتش» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- تیزر نسخه ترمیم شده فیلم «شطرنج باد»
- معیریان در آستانه روز ملی سینما با موزه سینما مطرح کرد/ حاتمی میگفت عبدالله اسکندری و جلالالدین معیریان شمس و مولانا هستند
- حقایقی درباره جزیره رنگین خسرو سینایی به بهانه نمایش آن از شبکه چهار
- سهمی دیگر برای سینمای ایران از بخش جلوهگاه شرق
- همکاری انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند با جشنواره یادگار
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- ما درون خمره گیر افتادهایم/ نگاهی به آخرین اجرای اثر برجسته لوییجی پیراندللو در ایران
- «خواب مرد مرده» به صحنه میآید
- جایزه اصلی جشنواره سالونیکا به فیلمساز ایرانی رسید
- با نمایش ۱۰ روزه؛ «تلماسه ۲» نیم میلیارد دلاری شد/ پیشی گرفتن از فیلم نخست
- فوت فیلمنامهنویس «سخنرانی پادشاه»/ دیوید سیدلر درگذشت
- فصل سوم «داستانهای فوتبال» به آنتن شبکه ورزش میرسد
- رشید کاکاوند راوی «مجنون آن لیلی» شد
- آغاز حراج نوروزی شمارههای رند همراه اول
- با ۸۰ سال تولید فیلم و سریال؛ آتش یک استودیوی قدیمی در قاهره را از بین برد
- با ۸ و نیم دور چرخیدن دور خود؛ فیلم رایان گاسلینگ رکورد گینس را شکست/ برای تعداد معلق خوردن ماشین
- اکران آنلاین «ویلای ساحلی» و ۲ فیلم دیگر
- هدیه نوروزی سوینا؛ انتشار نسخه ویژه نابینایان «پدرخوانده» با صدای پیمان معادی
- در هشتمین جشنواره ملی نوآوری برتر ایرانی؛ محصول «اعطای اعتبار با توثیق سیمکارت» نوآور معرفی شد
- در پی بالا رفتن اجاره بها؛ سینماهای خیابان شانزهلیزه بسته میشوند
- صدور ۱۷ پروانه ساخت غیر سینمایی
- آغاز اکران آنلاین «کاپیتان من» در نمایش خانگی
- چند تماشاگر برای فیلمهای نوروزی به سینما رفتند؟
- ۵ انیمیشن ایرانی در اسپانیا نمایش داده میشود
- لباس پارتیتور و گردنبند «پروین» به موزه سینما اهدا شد
- مستند مرکز گسترش در اکران نوروزی یک پلتفرم/ از کیارستمی تا رزاقکریمی
- یادداشت بلومبرگ بر سریال «شکوفههای شانگهای»/ اولین سریال تلویزیونی وونگ کار وای، نوستالژی دهه نود
- لیندا کیانی و آرمین رحیمیان بازیگران «ماه پنهان» شدند
- کنارهگیری آگنیشکا هالند؛ ژولیت بینوش ریاست آکادمی فیلم اروپا را بر عهده میگیرد
- دعوت هندیها از اصغر فرهادی
- گزارش مراسم رونمائی از کتاب «دندان گرگ»/ یک داستان حماسی شهری
- میراث پدر/ نگاهی به فیلم «شطرنج باد»
- با حکم دادگاه؛ «قهرمانِ» فرهادی تبرئه شد
- آغاز پویش مردمی همراه اول برای کمک به سیلزدگان سیستانوبلوچستان
- یک رکورد دیگر برای «تمساح خونی»؛ ۱۱.۵میلیارد فروش در ۷ روز
- اکران «اتاق فرار» در ۱۱ شهر