روزی روزگاری مسابقات

مسابقه‌های تلویزیونی از آن دسته ژانرهایی محسوب می‌شوند که برای خودشان قدمتی چند دهه‌ای در تلویزیون دارند و میزان مخاطبانشان هم اکثرا از قبل تضمین شده است. مسابقات هم شرکت‌کننده‌ها و هم تماشاگران برنامه را به چالشی برای سنجیدن افکار عمومی، دانش و اطلاعات و توانمندی‌های ذهنی‌شان دعوت می‌کند و بر این اساس تماشایش لذت و هیجانی دوچندان نسبت به دیگر برنامه‌ها دارد. در حافظه‌مان مسابقه‌های مختلفی را در طول این سال‌ها سراغ داریم که پربیننده بوده و هنوز در خاطر مردم مانده‌اند. از مسابقه هفته‌ای که مرحوم منوچهر نوذری اجرا می‌کرد؛ تا مسابقه ستاره‌ها با اجرای پسرش ایرج نوذری و مسابقه ثانیه‌ها با اجرای داریوش کاردان و علیرضا خمسه که این آخری با توجه به سوالات آسان برنامه و جواب‌های دور از ذهن شرکت‌کنندگان در فضای مجازی هم سروصدا کرد و در شبکه‌های مختلف دست به دست گشت. حالا برنده‌باش در فضایی تازه و البته سوالاتی جالب توجه روی آنتن آمده و اولین قسمت از آن جمعه‌شب روی آنتن رفته است.

برنده‌باش چیست؟

برنده‌باش مسابقه‌ای با محوریت اطلاعات عمومی و کتاب و کتاب‌خوانی است. مسابقه‌ای با جوایز سنگین و گران‌قیمت که وجود همین جوایز، شرکت کردن در آن را به چالشی جدی برای مخاطبان تبدیل می‌کند و آنها را به نصب اپلیکیشن برنامه و پاسخ‌دادن به سوالات گوناگون آن دعوت می‌کند. هر سوال امتیازی دارد و هر امتیاز به منزله پله و سکویی است که شرکت‌کننده را بالاتر برده و جایگاه او را در میان دیگر شرکت‌کنندگان مسابقه تقویت می‌کند. سپس شرکت‌کنندگان برتر اپلیکیشن به مسابقه دعوت شده و در مقابل دوربین برنامه و گلزار می‌نشینند و چالش را به صورت تصویری ادامه می‌دهند.

راه‌های شرکت در مسابقه

گرچه پخش مسابقه تلویزیونی برنده‌باش تازه آغاز شده، اما راه‌های ثبت‌نام و شرکت در آن از مدتی پیش اعلام شده و مخاطبان زیادی برای رقابت با یکدیگر و کسب جایزه میلیونی برنامه به صف شده و اپلیکیشن برنامه را نصب کردند. با این حال امکان شرکت در مسابقه هنوز به پایان نرسیده و راه‌های ثبت‌نام و شرکت در برنامه ساده است. طبق اعلامی که از یکی دو ماه قبل در شبکه‌های اجتماعی و نیز به صورت زیرنویس در شبکه سه سیما مطرح شد، کافی است شرکت‌کنندگان با ارسال نام خود به سامانه ۱۰۰۰۸۸۰ برای حضور در این مسابقه ثبت‌نام کنند و بعد با نصب اپلیکیشن برنامه، سوالات موجود را پاسخ دهند. برای شرکت در مسابقه برنده‌باش و تصاحب جایزه میلیونی آن، فقط ثبت‌نام و عضویت در سامانه‌اش کافی نیست؛ مخاطبان باید اپلیکیشن هوشمند این برنامه را به روی دستگاه‌های تلفن همراه خود نصب کرده، به سوالات مختلف پاسخ داده و حد نصاب امتیاز مشخصی را برای شرکت در برنامه کسب کنند. در ادامه در هر هفته هشت رتبه برتر اپلیکیشن انتخاب شده و برای شرکت در مسابقه به برنامه فراخوانده می‌شوند تا مقابل دوربین باهم رقابت کنند. همچنین ۳۰۰ نفر از شرکت‌کنندگانی که در اپلیکیشن برنامه برنده‌باش حداقل یک کد قرعه‌کشی دارند هم به قید قرعه هربار یکی‌شان به برنامه دعوت می‌شود و این شرکت‌کنندگان بر سر تصاحب خودرویی یک میلیارد ریالی به سوالات پاسخ می‌دهند.

بالاخره روی آنتن

با وجود همه این حرف‌ها و تعریفات، اولین قسمت از مسابقه تلویزیونی برنده‌باش بلاخره جمعه‌شب روی آنتن رفت و مخاطبان را به دیدن این مسابقه تازه دعوت کرد. برنده‌باش گرچه در قسمت اول هنوز کامل نبود و به نظر می‌رسید ضعف‌هایی داشت، اما نمود و تصویری کلی از آن چیزی بود که سازندگان توی ذهن داشتند. اولین قسمت از مسابقه‌ای که بی‌شک عده زیادی را که تاکنون تمایلی به شرکت در مسابقه نداشتند، برای ثبت‌نام و شرکت در آن ترغیب کرد.

مسابقه‌های اطلاعات عمومی‌محور تلویزیون چه در ایران و چه دیگر نقاط جهان ساختاری اکثرا شبیه به هم دارند و برنده باش هم چه به لحاظ هویت بصری و گرافیکی برنامه و چه حتی نوع موسیقی‌های پخش شده در آن، شماری از این مسابقات را به ذهن تداعی می‌کرد. مسابقه‌ای که البته در اولین قسمت آن سوالاتی نسبتا ساده داشت و بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی در خصوص این آسان بودن سوالات و تصاحب راحت جوایز هنگفت مسابقه با هم گفت‌وگو کردند. از جمله این سوالات می‌توان به تعداد حلقه‌های پرچم المپیک یا نام نویسندگان برخی آثار مشهور ادبی ایران و جهان اشاره کرد. سوالاتی که به اطلاعات عمومی در سطح بالا نیازمند نبودند و هر کسی که حتی درس‌های دوران مدرسه‌اش را به خاطر داشت، می‌توانست به این سوال‌ها پاسخ بگوید. البته برنده‌باش تعدادی سوال دشوار هم داشت تا این چالش را برای بینندگان جذاب کند.

دیگر نکته قابل توجه – به واقع توجه‌برانگیزترین نکته -مسابقه در قسمتی که گذشت- اجرای محمدرضا گلزار بود؛ بازیگری با ویژگی‌های خاص رفتاری و کرداری که برای خیلی‌ها سوال بود بدانند او چطور از پس اجرای مسابقه‌ای هیجانی و چالش‌محور برخواهد آمد. البته برای ارزیابی هنوز زود است و شاید بهتر باشد دو سه قسمت دیگر به او فرصت داد، اما آنچه از همین اول برمی‌آمد، این است که گلزار هنوز با دوربین تلویزیون غریبگی می‌کند و این قضیه را از راحت نبودنش مقابل دوربین و حرکات خشک، حساب شده و محدودی که داشت می‌توان برداشت کرد. لحن گپ‌وگفت او با شرکت‌کنندگان و حتی جملاتی که خطاب به دوربین می‌گفت هم به شدت رسمی بود و او در قسمت اول نتوانست از جانب خود چیزی به جذابیت برنامه بیفزاید.

سبکی تازه در عرصه مسابقات

هاشم رضایت یکی از دو تهیه‌کننده این برنامه است که در کنار حمید رحیمی نادی تهیه‌کنندگی برنامه را عهده‌دار است. این تهیه‌کننده، افزایش سطح آگاهی و تشویق افراد به مطالعه را از اهداف اصلی این برنامه دانسته و می‌گوید: پایین بودن سرانه مطالعه، از جمله موضوعاتی است که بارها و بارها از زبان مسئولان و پژوهشگران شنیده‌ایم. بالا‌بردن سرانه مطالعه بخصوص در نسل جوان ما که اسیر تکنولوژی روز شده‌اند، از اهداف اصلی تولید و پخش این مسابقه است. او می‌افزاید: برنده‌باش مسابقه‌ای برگرفته از اطلاعات عمومی و با بهره‌گیری از تکنولوژی مورد علاقه در جامعه طراحی شده و تلاش دارد تا با تجمیع مطالعه و تکنولوژی، سبک نویی در ساخت مسابقات تلویزیونی به‌وجود آورد. رضایت در ادامه با تشریح روند برنامه خاطرنشان می‌کند: این مسابقه در دو مرحله برگزار می‌شود. در مرحله اول شرکت‌کنندگان با نصب اپلیکیشن برنده باش، به ۱۶ هزار سوال طراحی شده در مسابقه دسترسی خواهند داشت. سوالاتی که برای پاسخ به آنها نیازمند مطالعه و جست‌وجو هستند. با موفقیت در این مرحله، شرکت‌کنندگان وارد مرحله حضوری خواهند شد. ساخت مسابقه‌ای مبتنی بر دانش، مهم‌ترین مولفه‌ای بوده که این تهیه‌کننده بر آن تاکید دارد و می‌گوید: افرادی که در پاسخ به سوالات به حد نصاب نمی‌رسند، می‌توانند از دو روش به سوالات بیشتر دسترسی داشته باشند. در روش اول با مشاهده فیلم‌های تبلیغاتی و آموزشی و در روش دوم، با خرید سوال امکان دسترسی به سوالات جدید برای پاسخگویی خواهند داشت. رحیمی نادی درباره علت پیش‌بینی روش دوم می‌گوید: همه ما تجربه دریافت محصولات فرهنگی رایگان مثل کتاب را داشته‌ایم؛ اما هیچ‌گاه مورد استفاده ما نبوده است. شاید این ترفندی باشد تا جدیت بیشتری در بین متقاضیان شرکت در مسابقه ایجاد کنیم.

اورول ،به جای اوروِل

از جمله انتقاداتی که می‌توان به اولین قسمت برنده باش وارد دانست، طراحی سوالات و غلط‌های نگارشی در آن بود؛ اتفاقی که باعث شد همینگوی، همینگ‌وی نوشته شود یا نام جورج اوروِل، نویسنده سرشناس انگلیسی و خالق کتاب «۱۹۸۴» اورول تلفظ شود؛ اتفاقی که البته عوامل برنامه در حین تدوین در صدد جبران برنامه آمدند و تلفظ صحیح آن جایگزین صدای گلزار شد.

برگ برنده اصلی برنده باش، حضور محمدرضا گلزار در آن است

وقتی ستاره مجری می‌شود

شکی نیست که محمدرضا گلزار را در عرصه هنر ایران باید یک ستاره بدانیم؛ سوپراستاری که چه سبک بازی‌اش را بپسندیم و چه نه، ستاره است و همه ضوابط ستاره‌بودن را شامل می‌شود. بازیگری که در ابتدا گیتاریست و همخوان یکی از گروه‌های پدیده موسیقی پاپ در آن زمان بود، در ادامه و در مسیر همان اجراها و کنسرت‌ها، توسط یکی دو کارگردان مطرح دیده شد و به عنوان جوان نقش اول، در فیلم سینمایی «سام و نرگس» به کارگردانی مرحوم ایرج قادری بازی کرد. مسیر بازیگری گلزار از همان‌جا با سرعتی عجیب اوج گرفت و او به نقش اول بسیاری از فیلم‌های سینمایی دهه۸۰ تبدیل شد و فروش فیلم‌های زیادی را در گیشه تضمین کرد. گلزار که در آن سال‌ها از رقیبان چشم‌رنگی دیگری چون بهرام رادان و محمدرضا فروتن پیشی گرفته بود، در سال‌های ابتدایی دهه۹۰ قدری کم‌کار شد؛ به خوانندگی و بازی در سریال‌های شبکه نمایش خانگی پرداخت و انتخاب‌هایش را در عالم سینما گزیده‌تر کرد. او بعد از نزدیک به دو دهه تجربه در عرصه تصویر، حالا برای اولین بار بعد از حضور یک قسمتی‌اش در برنامه گفت‌وگو محور مثلث شیشه‌ای، دوباره به تلویزیون آمده است و این بار او را در قالبی جدید، یعنی اجرای یک برنامه تلویزیونی می‌بینیم. قالبی که می‌تواند نقطه پرتابی دوباره برای بازگشت به روزهای اوج ایـــــــــــن ستاره باشد.