سینماسینما، الهام کوهی
اگر فیلم را ندیدهاید ین نوشته بخشهایی از داستان را لو میدهد
بیهمه چیز که از نمایشنامه ملاقات با بانوی سالخورده اقتباس شده است حکایت محسن قرایی از زنی است که برای انتقام از معشوقش به روستا آمده و در ازای کمک به مردم روستا از آنها میخواهد مرد را که از قضا خوبیهای زیادی به مردم کرده، بکشند. همین دو خط خلاصه به قدری جذاب است که انتظار دارید فیلمی بینظیر را شاهد باشید. فیلمی که مشکل همیشگی سینمای ایران آن را هم خراب کرده است: ضعف فیلمنامه.
فیلم روایتی خطی دارد که کاش نداشت. چون در روایت خطی مخاطب انتظار دارد فیلمساز قدم به قدم اتفاقاتی را که باعث میشود مردم روستا رای مرگ به مردی که آن همه در حقشان خوبی کرده است، نمایش دهد و بزرگترین ایراد فیلم هم همین است. چه اتفاقاتی میافتد که مردم به مرگ رئیس خانه انصاف رای میدهند؟ و حتی قبلتر از این پرسش، مگر این مرد برای مردم چه خوبی کرده بود؟ چیزی که همه شخصیتها میگویند این است که خوبی زیادی به مردم کرده اما چه خوبی؟ بهتر نبود فیلمساز کمی از تعامل و رابطه صمیمی امیر خان (رئیس خانه انصاف) را با مردم قبل از آمدن زن قصه (لیلی) به جای گفتن نشان دهد؟ فیلم درست از لحظهای شروع شده که زن وارد ده شده و فیلمساز عجولانه شرط زن را مطرح میکند و هیچ پیشزمینهای از رابطه مردم با امیرخان نمیبینیم و دقیقا به همان سرعتی که زن خواستهاش را مطرح میکند رابطه مردم با امیرخان هم عوض میشود (البته رابطه فرضی، چون قبل از آن را ما ندیدهایم). ما در فیلم مقاومتی از سمت مردم، جدالشان با وجدان و وسوسه پول نمیبینیم. زن برای اینکه مردم را با خود همراه کند مشکلات مالی آنها را حل میکند و به هر خانواده مبلغی را پرداخت میکند. فیلمساز میتوانست با نشان دادن سفره خالی مردم قبل از ورود لیلی و سفره رنگارنگ بعد از ورودش یا صحنههایی مانند دست خالی بودن پدر در مقابل فرزند، فقر و گرسنگی و مواردی از این قبیل در سکانسی کوتاه حداقل کمی تصمیم غیرمنطقی مردم را منطقی جلوه دهد، چون برای رضایت دادن به مرگ یک شخص آن هم شخصی که خوبیهای زیادی در حق مردمش کرده باید دلایلی بسیار قوی و اقناع کنندهای باشد، دلایلی که در مورد نوری با بازی باران کوثری و جوالدوز با بازی هادی حجازیفر پرداخت شده بود. بخشیدن گاوی از طرف لیلی (هدیه تهرانی) به نوری در ازای گاو ذبح شدهاش و حسادت جوالدوز به محبوبیت امیرخان و علاقه قدیمی او به لیلی باعث شده بود این دو موافق مرگ امیر عطار باشند، اما بقیه چه؟ اصولا جریان عوض شدن رای مردم و اینکه کسی از مقام محبوبیت به نفرت برسد بسیار طولانی است و نیاز به تبلیغات قوی دارد که هیچ اشارهای به آن نمیشود و با توجه به حضور کوتاه مدت لیلی در روستا امکانش هم فراهم نیست. در روستای فرضی بی همه چیز حتی یک نفر آدم درست و با انصاف پیدا نمیشود که بگوید چه طور رای به مرگ کسی میدهید که در حقتان خوبیهای زیادی کرده است؟! آنها حتی زمانی که زن از مجازات مرد منصرف میشود به سمتش نمیروند و دستهای انگشت زدهشان را به نشانه رضایت از مرگ مرد بالا برده و همزمان هم برای معصومیتش گریه میکنند و این تضاد بزرگ زمانی که جبر محکمی برای این کار نداشته باشند نه تنها تراژدی تاثیرگذار که حرکتی مضحک و نمایشگونه است که اندک تاثیر داستان جذاب فیلم را هم از مخاطب میگیرد.
با احترام به تمام بازیگران فیلم که برگ برنده آن بودند و باعث شدند فیلمنامهای که چنین در منطق قصهاش میلنگد تاثیرگذار باشد، بی همه چیز نه تنها در فرم و روایت قصه که در طراحی لباسش هم شبیه فیلمهای ترکیهای از آب درآمده است و تنها سکانس موفقش از مردم چند دهه قبل، سکانس مربوط به عکس گرفتن از زن چادری است که حاضر نیست حجاب را از صورتش کنار بزند. زنی که نمونهاش در جامعه آن روز فراوان بود و در فیلم قرایی محدود به همان تک سکانس است.
در پایان فکر میکنم اگر روایت داستان خطی نبود و از راوی (مثلا همان پسر بچهای که طرف امیرخان را میگرفت) برای روایت فیلم استفاده میشد هم ریتم داستان تندتر میشد و فیلمساز فرصت داشت به گذشته لیلی و امیرخان گریزی زده و دلیل محکمتری برای این انتقام سخت لیلی بیاورد و هم مشکل زمان و منطق داستان حل میشد. با وجود تمامی این نقدها بی همه چیز جزو معدود فیلمهای ایرانی بود که داستانش ناداستان نبود و آغاز و پایان و چهارچوب مشخص داشت و در تلاش بود که پیامی به مخاطب منتقل کند، برگ برندهای که اکثر فیلمهایی که امسال شاهدش بودیم فاقد آن بود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- یک فانتزی دوست داشتنی/ نگاهی به فیلم «صبحانه با زرافهها»
- انتشار نسخه ویژه نابینایان «شیر شاه» با صدای باران کوثری
- «گیج گاه» نامزد سه جایزه جشنواره پالرمو شد
- گفتگو با عادل تبریزی کارگردان «گیجگاه»/ سینمای ایران هیچ مراقبتی از هنرمندان واقعی خود نمیکند
- اکران «شهر خاموش» در سینماهای فرانسه
- تقدیر ویژه پالم اسپرینگز از فیلم کوتاه ایرانی
- گفتوگوبا پرویز پرستویی درباره کارهای اجتماعی اخیرش و محدودشدن فعالیتهای هنریاش
- فیلمی که ایرانیها و ژاپنیها را دور هم جمع کرد
- هفت گروه خارجی و دو بزرگداشت در نوزدهمین جشنواره بینالمللی نمایش عروسکی تهران مبارک
- آیین نکوداشت آتیلا پسیانی / گزارش تصویری
- وقتی نقش مدیون بازیگر میشود/ نگاهی به بازی علیرضا کمالی در «پوست شیر»
- شلوغ کردن معرکه!/ نگاهی به سریال «پوست شیر»
- آن دقایق جانکاه/ نگاهی به سریال «پوست شیر»
- عرضه آنلاین «مطرب» و «مادر قلب اتمی»
- ساخته رضا میرکریمی راهی تلویزیون میشود
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
آخرین ها
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود