پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

سینماسینما، یاسمن خلیلی‌فرد

«جمشیدیه»، دومین ساخته یلدا جبلی، فیلمی ا ست که برای تشریح یک وضعیت انسانی ساخته شده است. مضمون فیلم نقد خشونت و مزمت فحاشی است. این‌که فیلم‌سازی در این آشفته‌بازار به سراغ چنین مقوله ای برود، قطعا قابل احترام است، اما این که آیا جبلی موفق به خلق درست آن‌چه مدنظر داشته شده است یا نه، خود جای سوال دارد.

وقتی فیلمی با تمِ قتل غیرعمد ساخته می شود و عمده صحنه هایش قرار است در دادگاه بگذرد، القای حس «التهاب» و «تعلیق» از وظایف اصلی آن به  شمار می رود، حال آن که «جمشیدیه» بیش از تلاش برای خلق چنین فضایی بر شعاردهی و کشمکش احساسی زن با خود و همسرش در راستای رخداد به‌وقوع‌پیوسته مانور می دهد و درنتیجه از دیگر ابعاد مهمی که فیلمی در این ژانر و با این تم باید داشته باشد، بازمی‌ماند.

فیلمنامه  «جمشیدیه» در ارائه  مایه های داستانی برای خلق درام ناچیز عمل می کند؛ بیش  از آن که شاهد عناصر دراماتیک به  منظور پیشرفت داستان باشیم، کنش و واکنش هایی تکراری را از شخصیت های قصه می بینیم که درنهایت هیچ گونه جذابیت نمایشی در داستان ایجاد نمی کنند.

فیلم‌ساز در بخش هایی حساس و مهم از فیلم، با محافظه کاری دست به خودسانسوری می زند و همین امر به فیلمنامه لطمه وارد کرده است؛ مثلاً چرا صحبت  مهمِ مادر خانواده مقتول (پانته آ پناهی ها) در دادگاه که درنهایت منجر به نجات ترانه (سارا بهرامی) می شود، در لحظه ای حساس قطع می شود؟ آیا حذف چنین بخش مهمی از فیلم را می توان توجیه کرد؟ یا مثلاً چرا در سراسر فیلم هرگز از امیر (حامد کمیلی) بازجویی نمی کنند؟ مگر نه آن که او نیز در روز حادثه به  عنوان شخصیتی کلیدی در صحنه  جرم حضور داشته است؟ چنین جزئیاتی دیگر به انتخاب کارگردان مربوط نیستند، بلکه به سبب ایجاد خلل در روند منطقی روایت قصه به ضعف هایی در فیلمنامه بدل می گردند.

درواقع «جمشیدیه» ایده  اولیه درخشانی دارد که ظاهرا خود نویسنده نیز آن قدر مجذوب آن شده  که از گسترش خلاقانه  این ایده بازمی ماند. لحن شعاری «جمشیدیه» از دیگر نقاط ضعف آن است که کار را بیشتر به ملودرام هایی از این جنس نزدیک می کند. مونولوگ پایانیِ ترانه در دادگاه شاید اوج این گرایش به شعارزدگی باشد.

فیلم اما چند بازیگر فرعی درخشان دارد. پانته آ پناهی ها و ستاره پسیانی بازی های قابل  توجهی دارند و اساسا گمان می کنم جبلی در شخصیت پردازی خانواده  مقتول عملکرد بهتری نسبت به دو شخصیت اصلی فیلم، یعنی امیر و یلدا، داشته است.

«جمشیدیه» به رغم تلاش قابل  احترامش برای تشریح یک فاجعه  همه گیر اجتماعی نتوانسته در ارائه تاثیرگذار این مسئله موفقیت آمیز پیش برود.

منبع: ماهنامه هنروتجربه