سینماسینما، ندا قوسی
بیشک، جهانپهلوان تختی برای ایرانیانِ عصر حاضر، جزو اسامی آشنا و مانوس به شمار میرود؛ نامی که همراه با خود مفهوم پهلوانی، شجاعت و قهرمانی را در اذهان زنده میکند. اما دلیل این نامداری و نامآشنایی چیست؟ سبب این اشتهار و محبوبیت بعد از گذشت بیش از نیم قرن از مرگِ- مشکوک- این کشتیگیر چه میتواند باشد؟ چگونه ورزشکاری که مردم از او مدال نمیخواستند و تنها خودش را میخواستند، چنین مطلوب و دوستداشتنی شد؟
خوب میدانیم که ما ایرانیان مردمانی هستیم پر از احساسات و عواطف و شور درونی، از این روی وقتی به دلیل محبوبیت انسانهایی میپردازیم که اتفاقا نه به واسطه سیاست، ثروت و جاه و جلال، شهرت داشته اند، بهوضوح میتوانیم دریابیم که آنچه امثال تختی را در دلها ماندگار کرد، نگاه انسانی و مردمدوستانهای بوده که در طول زندگی و حیات خود اعمال کرده.
تختی ادای مردمی بودن را درنمیآورد، مردمدوست بود و با انسانها، از هر صنف، رده و شغلی، همساز، همبسته و همدل بود. آنچه او را به جهانپهلوانی مشهور کرد، نه صرفا کشتیگیر بودنش، بلکه اساسا به خاطر پهلوان و قهرمان بودنش بود. اینکه او هم خصلت پهلوانی را داشت و هم صولت قهرمانی را. اینچنین است که هنوز نام و یادش تازه و نو باقی مانده.
چیز گرانمایهای به نام «کرامت انسانی»- مسئله فراموششده امروز- که والاتر و بالاتر از هر خوی و منشی است و هیچ قدرت و نیرویی توان ستاندن آن را ندارد، دلیل بزرگی و بزرگ ماندن تختی بوده و هست؛ او آزاده بود و سرفراز، از این روی هر چند کوتاه زیست ( شهریور ۱۳۰۹ تا ۱۷ دی ۱۳۴۶)، اما آزادی و حریتش نام او را تا ابدِ تاریخ ماندگار ساخت.
نویسندگان بسیار به او پرداختهاند. سینماگران و فیلمسازان فراوانی هم توجه به جایگاه او را مدنظر قرار دادهاند. علی حاتمی، که متاسفانه نشد حرفهایش در مورد تختی را ببینیم و بشنویم. بهروز افخمی، به صورتی متفاوت و متمایز. بهرام توکلی، به شیوهای رئال و واقعگرایانه و بسیار سینمایی (که متاسفانه از اقبال چندانی هم برخوردار نشده) و… اما فیلم «شهسوار»، به کارگردانی علی شاهمحمدی، صورتی نو و جدید است در معرفی جهانپهلوان. این فیلم مستند، بدون ادا و اطوار و ژستهای بیمعنی و اغراقشده، تصویری قابل باور از تختی، دورانِ او و دلیل محبوبیتش به ما میدهد. کشتیگیران همدوره او، دوستان، آشنایانِ دور و نزدیک، کسانی هستند که به باورپذیرترین شکل ممکن، حقایقی از دوران حیات تختی را بازگو میکنند. این مستند لازمالساخت(!) در مورد پهلوان و شهسوار همعصرمان که اتفاقا اکرانش تقریبا مقارن شده با اکران فیلم «تختی» بهرام توکلی، پاسخ مناسب و بهجایی است که به سوالهای همیشگیمان در مورد این انسان بزرگ میدهد. انسانی که ثروتمند نبود، دولتمرد نبود، سیّاس و سیاستمدار نبود، اما نام و یادش باقی ماند. مردی که تحت هیچ شرایطی حق را رها نکرد، پس نام پاکش نه همچون سیاستمداران و دولتمردانِ هر عصر و دورانی، بلکه به راستی، نیکسرشتی و درستی ماندگار شد.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- واحد آموزش خانه هنرمندان ایران برگزار میکند؛ «پارادایم اصلی در فیلمنامهنویسی»
- مهدی شامحمدی: اکران آنلاین تاثیری بر تعداد مخاطبان مستند نداشت/ مستند اجتماعی همیشه پر مخاطب است
- بازخوانی یک قتل از پیش طراحی شده/ نگاهی به مستند «ترور سرچشمه»
- گفت آن گلیم خویش بدر میبرد ز موج/ وین جهد میکند که بگیرد غریق را/ نگاهی به مستند «صبیه»
- آبشخورِ آهوانِ تشنه!/ نگاهی به مستند «مُغیسُف»
- نمایش ۶ فیلم مستند ایرانی در برنامه انجمن آسیایی نیویورک
- نگاهی به مستند «زیر این چتر باران میبارد»/ چیزی خزنده و مرموز راه پیدا کرده به دفتر مدیری مسئول
- «کاغذپارهها» از اول بهمن اکران عمومی میشود
- خبرهای تازه از «اکران حقیقت»/ نمایش چهار مستند در بهمن ماه
- صنوبرهایِ شیرین، در همنوازیِ عشق
- مستندهای بخش مسابقه اصلی «ایدفا» معرفی شد
- شهرت یا آرامش / مستند «مزرعه کلارکسون»؛ پیچوخمهای مزرعهداری
- یک هشدار زیبا / مستند «سالی که جهان تغییر کرد»؛ حال خوش طبیعت وقتی انسان در قرنطینه بود
- قدیمیترین تصاویر عزاداریها و مجالس آذری زبانها در مستند «صادق الوعد»
- روزگاری رادمردی بود!/ به بهانه بازیهای المپیک با یادی از غلامرضا تختی
نظر شما
پربازدیدترین ها
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
آخرین ها
- در جشنواره فیلم کلاسیک؛ جشن ۳۰ سالگی «داستان عامهپسند»/ بازیگران گرد هم آمدند
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول