پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

مستانه مهاجر، تهیه‌کننده فیلم «اسرافیل»، در اظهارنظری از طریق مدیر رسانه‌ای این فیلم، اعلام کرده: «اسرافیل به عنوان تنها نماینده ایران به جشنواره فیلم برلین راه یافته؛ اما حضورش در این جشنواره قطعی نیست».
اظهاری نظری غیرمتعارف و کمی عجولانه! چون معمولا رسم بر این است که جشنواره‌های بین‌المللی در سراسر جهان براساس تقویم کاری‌شان به طور رسمی و در روزی مشخص، ‌اسامی فیلم‌های پذیرفته‌شده از کشورهای مختلف را اعلام می‌کنند؛ مگر اینکه دعوت از این فیلم از طریق ایمیل رسمی مدیران شصت‌وهفتمین جشنواره فیلم «برلین» به اطلاع دست‌اندرکاران فیلم «اسرافیل» رسیده باشد که در این صورت، باز هم اعلام علنی پیش‌هنگام چنین خبری، دور از قواعد حرفه‌ای به نظر می‌رسد. بااین‌حال، مستانه مهاجر چنین خبری را به‌صراحت تأیید و عنوان کرد: ««اسرافیل» به شصت‌وهفتمین جشنواره فیلم برلین دعوت شده و طبق اطلاعاتی که داریم، تنها نماینده ایران در آن فستیوال است؛ اما من به عنوان تهیه‌کننده و خانم پناهنده به عنوان کارگردان، هنوز به نتیجه قطعی برای نمایش فیلم در آن جشنواره نرسیده‌ایم».
این تهیه‌کننده در گفت‌وگو با «شرق» تأکید کرد بیش از این درباره فیلم و سرنوشت آن صحبت نخواهد کرد و در برابر این پرسش که «آیا حضور نیافتن فیلم در جشنوار ه برلین، حاصل «تردید» شماست یا تصمیم»، پاسخ داد: «قطعا این نگاه حاصل تصمیم من و خانم پناهنده است». اما پرسش‌های متعددی در این مسیر مطرح می‌شود؛ به طور مثال آیا دست‌اندرکاران این فیلم در برابر دعوت دیگر جشنواره‌های خارجی هم چنین تصمیمی اتخاذ می‌کنند؟ یا اساسا هنوز فیلمی که شرکت آن به طور رسمی در جشنواره‌ای اعلام نشده، ‌حضور یا عدم حضورش پرسش‌برانگیز خواهد بود؟ آیا اصولا رسم بر این است که فیلم‌سازان در برابر کارهای انجام‌داده‌شده‌‌شان مورد پرسش قرار خواهند گرفت یا در برابر کارهای انجام‌نشده‌شان؟ و… . بااین‌حال، این موضوع را بررسی کرده‌ایم و واقعیت این است که اسم جشنواره برلین با وقایع روزهای حضور آنکه لِوکِه (Anke Leweke)، ‌نماینده رسمی این جشنواره ‌در تهران، گره خورده است. چندی پیش سایت سینماسینما نوشت: «آنکه لِوکِه که به همراه نوش‌آفرین دستوری، کارشناس مشاور انتخاب جشنواره فیلم برلین و مترجم، قصد داشت صبح یکشنبه هفتم آذر، ایران را به مقصد آلمان ترک کند، موفق به این سفر نشد. دلیل راهی‌نشدن او با پرواز برلین، این بود که قبل از پرواز و در آخرین چک در فرودگاه، پاسپورت دستوری از او گرفته می‌شود و در این وضعیت لِوکِه نیز تصمیم می‌گیرد سوار هواپیما نشود. بعد از این مرحله چمدان‌های هر دوی آنان بازرسی می‌شود؛ چمدان پر از فیلم لِوکِه از فیلم‌ها خالی می‌شود و آثاری که او برای بازبینی انتخاب کرده بود، از او گرفته می‌شود. به لِوکِه گفته شده مشکلی برای ترک ایران ندارد و دوشنبه هشتم آذر ایران را ترک خواهد کرد. اما دستوری با وجود آنکه دارای پاسپورت آلمانی است و سال‌هاست به عنوان پزشک در آلمان زندگی می‌کند، فعلا تازمانی‌که بررسی‌ها درباره او انجام شود، امکان خروج را از ایران ندارد. پاسپورت دستوری درحال‌حاضر ضبط شده است». بعد از آن دادستان تهران هم به ماجرای دستگیری نماینده جشنواره برلین واکنش نشان داد. عباس جعفری‌دولت‌آبادی گفت: «اخیرا خانمی به نام «آنکه لِوکِه» وارد کشور شده و پس از ارتباط‌گیری با برخی محکومان فتنه، با به‌همراه‌داشتن بیش از ۶۰ فیلم زیرزمینی و غیرمجاز قصد خروج از کشور را داشت که حین خروج دستگیر شد». با توجه به این واقعه، تحلیل‌ها براین بود فیلم «اسرافیل» به دلیل این مسئله از حضور در این جشنواره سر باز می‌زند؛ اما بنا به اظهارات یک منبع مطلع، فیلم «اسرافیل» دارای پروانه نمایش در جشنواره فیلم‌های خارجی است و از این نظر مشکلی برای حضور در جشنواره برلین ندارد. ضمن اینکه اصولا فیلم‌های ایرانی با داشتن مجوز‌های رسمی و قانونی، هیچ منعی برای حضور در جشنواره برلین ندارند. رابطه سینمای ایران با جشنواره برلین هم مناسب است؛ اما آنچه متولیان فیلم «اسرافیل» را به تردید واداشته، ‌این است که فیلم در بخش اصلی جشنواره برلین پذیرفته نشده و ازآنجاکه برای بخش‌های دیگر دعوت شده، ‌بنابراین ترجیح می‌دهند شانس حضور در جشنواره فیلم کن را از دست ندهند؛ چون طبق قوانین جشنواره‌های درجه الف، پذیرفته‌شدن فیلم‌ها در بخش‌های اصلی هنگامی امکان‌پذیر است که برای نخستین بار در همان جشنواره به نمایش درآیند و پیش از آن در جشنواره بین‌المللی دیگری حضور نداشته باشند. پیش از این، دو سال گذشته «ناهید» به کارگردانی آیدا پناهنده در جشنواره کن حضور پیدا کرد و جایزه «آینده ‌نویدبخش» را دریافت کرد و طبعا دست‌اندرکاران فیلم ترجیح می‌دهند شانس جشنواره فیلم کن را از دست ندهند.  «اسرافیل» دومین فیلم بلند سینمایی پناهنده است که به بخش مسابقه سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر راه پیدا کرد و ازآنجاکه این جشنواره ملی است و نه بین‌المللی، ‌حضور در آن مانعی برای شرکت فیلم در جشنواره‌های جهانی ندارد. این فیلم درامی درباره چالش‌ها و نیازهای عاطفی و روابط انسانی است. هدیه تهرانی، مریلا زارعی، هدی زین‌العابدین و پژمان بازغی بازیگران اصلی این فیلم هستند.