پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

یکی از روزهای شهریور سال۹۳، سحر دولتشاهی سوئیچ ماشینش را چرخاند، موبایلش را روبه روی خود تنظیم کرد، پایش را روی پدال گاز گذاشت و گزینه ضبط ویدئو را روی صفحه گوشی لمس کرد. نتیجه، شد ویدئویی که او در آن از ۱۰۰هزار نفره شدن دنبال کننده های صفحه اینستاگرامش شادمانی و تشکر می کرد. حالا از آن روز کمتر از پنج سال گذشته و حدود سه میلیون نفر، صفحه شخصی این بازیگر ۴۱ساله را دنبال می کنند. این یعنی، در کمتر از نیم دهه، تعداد مخاطبان مجازی او، ۳۰برابر شده است. نمی دانیم در عالم حقیقی، او چقدر توانسته به کسانی که بازی هایش را در فیلم ها و سریال ها و نمایش ها دنبال می کنند بیفزاید اما این را می دانیم که او مدتی است حسابی در معرض دید و رصد مخاطبان هنرهای تصویری و نیز منتقدان این هنر است. این روزها سحر دولتشاهی با سریال «می خواهم زنده بمانم» حسابی به چشم آمده است و اندکی پیش از این نیز همزمان با آغاز پخش این سریال، او در سریال «قورباغه» درخشیده بود. بازیگری که دقیقا در همین پنج سالی که مخاطبان اینستاگرامش ۳۰برابر شده اند، دو بار سیمرغ از جشنواره فیلم فجر گرفته و بارها در کانون حواشی قرار گرفته و در نهایت توانسته، مسیر خود را با شیبی تند و تیز و مسیری نسبتا کوتاه به سمت آنچه امروز است بپیماید. به نظر می رسد جز انتخاب های درستی که چند سالی است در پیش گرفته، سه عامل دیگر را باید در به چشم آمدن های اخیر او در نظر گرفت: نخست این که او حواشی پیرامون خود را از جمله درباره نزدیکی اش با خانواده شجریان ها به درستی با سکوت، کنترل و مدیریت کرده. دوم این که او از سویی خلاف اغلب سلبریتی ها، خود را به تیغ جراحی های زیبایی نسپرده و از سوی دیگر به همان اندازه اغلب سلبریتی های سینما، در صفحه شخصی اش در اینستاگرام عامه پسند است. مرور ما از کارنامه او، چندان بلند نیست، اما به نظر می رسد کافی باشد.

بازیگری، همه کاری نیست که دولتشاهی در این دو دهه صورت داده است؛ البته هیچ یک از این فعالیت ها، بازیگری او را تحت الشعاع قرار نداده و مانند فرامتنی در کارنامه او قابل بررسی است و نه بیشتر. او صداپیشگی در نسخه صوتی کتاب «آهوی بخت من گزل» محمود دولت آبادی و نیز فیلم «گذشته» اصغر فرهادی را تجربه کرده است. در یک برنامه تلویزیونی به عنوان «گپ» مجری گری کرده و در برنامه دیگری با عنوان «عقاید یک آکتور سینما» مصاحبه کننده بوده است. در دو برنامه تلویزیونی «رادیوهفت» و «کتاب دا» راوی و گوینده متن بوده و در فیلمی مستند با عنوان «یادداشت های شهر شلوغ» گزارشگری را تجربه کرده است.

در ابتدا: از سال ۸۴ کار بازیگری در سینما را آغاز کرده است؛ یعنی ۱۶ سال سابقه دارد در این حوزه. ۲۸ فیلم سینمایی در کارنامه او دیده می شود. نمی توان گفت در سینما بازیگر پرکاری محسوب می شود، همان طور که نمی شود ادعا کرد کم کار و گزیده کار هم بوده است.

مسیر: با این که پیش از بیشتر به چشم آمدن و کسب اولین جوایز، با چندین و چند کارگردان مطرح سینمای ایران همکاری کرده بود اما اولین نقطه عطف کارنامه اش را باید در همکاری اش با مصطفی کیایی در «عصر یخبندان» بدانیم که برایش سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل زن را به همراه آورد. این موفقیت در حالی بود که او کمتر از یک سال پیش از آن با بازی در نقش اصلی فیلم «مستانه» محمدحسین فرحبخش نشان داده بود هنوز جایگاهی نیافته است که درصدد صیانت از شان آن باشد.

نکته ای که کارنامه دولتشاهی را چندپاره و مسیر او را پرفراز و فرود می کند این است که او کار را با کارگردان کاربلدی چون اصغر فرهادی در سال ۱۳۸۴ و با «چهارشنبه سوری» آغاز کرده و تا پیش از «مستانه» که نقطه ضعف کارنامه اش محسوب می شود با کارگردان های بزرگ دیگری چون مسعود کیمیایی، بهرام بیضایی و عباس کیارستمی و نیز بهروز افخمی، رسول ملاقلی پور، کمال تبریزی و بهرام توکلی هم کار کرده بود. دریافت نخستین سیمرغ اما او را گزیده کارتر و حواس جمع تر کرد. از آنجا به بعد او نقش هایی را انتخاب کرد که حرفی برای گفتن داشته باشند و او را بیشتر پیش روی مخاطب سینما قرار دهند.

موفقیت ها: اگر بنای سنجش موفقیت در کارنامه هر بازیگری را تعداد جوایز در نظر آوریم باید بگوییم که او در سه فیلم «عصر یخبندان» ، «عرق سرد» و «چهارراه استانبول» موفق تر بوده چون برای اولی در سی وسومین دوره جشنواره فیلم فجر و برای آن دو تای دیگری در سی وششمین دوره این جشنواره، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن را به دست آورده است. اما به این فهرست باید بازی موفق در فیلم «بارکد»، «طلا و مس» و نیز «نیم رخ ها» را هم افزود.

در ابتدا: در همه حوزه های فعالیت حرفه ای سحر دولتشاهی که در این دو صفحه به بررسی شان نشسته ایم، بازیگری تئاتر از همه قدیمی تر است. او که در دانشگاه هم ادبیات نمایشی خوانده، بازیگری تئاتر را از سال ۱۳۸۰ یعنی  ۲۲ سالگی آغاز کرده است. اگر این سه سال آخر را هم در تئاتر حضور داشت می شد ۲۰ سال که بازیگر تئاتر است. طی ۱۷ سال، او در ۳۰ نمایش بازیگر بوده است و البته در یکی از نمایش ها، کارگردانی مشترک را هم تجربه کرده است.

مسیر: کاش می توانستیم بر اساس قاعده مالوف و مانوس بگوییم او نیز مثل بسیاری از بازیگرانی که کارشان را از تئاتر شروع می کنند، موفقیت شان در سینما را مدیون تجارب تئاتری شان هستند. در بازی های سینمایی او، چنین قاعده ای پابرجا نیست. این را از سوی دیگری نیز می توان به نظاره نشست. او پس از سال ها حضور در نمایش های محض و واقعی، در دهه ۹۰ مثل بسیاری از سلبریتی های سینما شد بازیگر نمایش های پرسروصدا و بعدها هم شد بازیگر نمایش هایی که لاکچری لقب گرفتند، مثل نمایش «بینوایان» با کنسرت نمایش «سی».

موفقیت ها: باز هم باید منظورمان را از موفقیت توضیح بدهیم و تفکیک شده به بررسی کارنامه دولتشاهی بپردازیم؛ اگر می خواهیم بر اساس به چشم آمدن و فروختن، بازی های او را بررسی کنیم باید بگوییم در «بینوایان» و «سی» موفق بوده است اما اگر بخواهیم با استانداردهای هنرهای نمایشی موفقیت او را رصد کنیم باید برگردیم به دهه ۸۰ و بازی در چند نمایش آتیلا پسیانی و حمید امجد اشاره کنیم و در دهه ۹۰ نیز به حضورش در «ترن» نیما دهقان، «ترانه های قدیمی» محمد رحمانیان و «خشکسالی و دروغ» محمد یعقوبی بپردازیم.

در ابتدا: از سال۱۳۸۵ بازیگری در تلویزیون را آغاز کرد؛ یعنی ۱۵سال سابقه دارد در این حوزه که شامل ۵سریال، ۴تله فیلم و همکاری با ۳برنامه است. در تلویزیون هم چندان پرکار نبوده اما در عین حال نمی توان نشانه ای از سلیقه یا نگاه خاصی در انتخاب نقش هایش یافت.

مسیر: در تلویزیون هم با کارگردان های صاحب نام همکاری کرده است؛ اولین و آخرین بازیگری او برای تلویزیون در سریال هایی به کارگردانی مرضیه برومند بوده است؛ سریال «کتابخانه هدهد» و «آب پریا» که هر دو آثار تقریبا پرمخاطب تلویزیون بودند. در تله فیلم ها هم با کارگردان هایی مثل مهدی کرم پور و بیژن میرباقری همکاری کرده که در تلویزیون صاحب جایگاه بوده اند. برنامه های تلویزیونی سحر دولتشاهی از جمله حضور در کنار رامبد جوان به عنوان مجری برنامه گپ، راوی برنامه «کتاب دا» و گویندگی در برنامه «رادیوهفت» نیز تجربه اندوزی و بازیگوشی های او در تلویزیون محسوب می شود و چندان نقش تعیین کننده ای در مسیر بازیگری او ایفا نمی کند.

موفقیت ها: کارنامه ای یکدست و بدون اوج و فرود، نتیجه همکاری دولتشاهی با تلویزیون است اما اگر از تمام برنامه ها و نقش هایی که برای تلویزیون ایفا کرده، یکی بیشتر از بقیه در یاد مانده باشد، نقش ناهید در سریال «مسافران» به کارگردانی رامبد جوان است که البته بخش زیادی از این موفقیت و مانایی به داستان سریال برمی گردد. بازی در نقش یک مامور فرازمینی که مناسبات و ارتباطات انسانی در زمین را درک نمی کند و با کمترین خلاقیت هم می تواند جذاب و دیدنی باشد ضمن اینکه دولتشاهی این نقش را با انگیزه بازی کرده است.

۸ شهریور ۱۳۹۳: ۱۰۰ هزار دنبال کننده

۱۹ خرداد ۱۴۰۰: ۲میلیون و۹۰۰هزار دنبال کننده

اجازه بدهید حضور سحر دولتشاهی در اینستاگرام را هم در بخش بازیگری او مورد بررسی قرار دهیم. چرا؟ چون او هم مثل اغلب سلبریتی های همکارش، قاعده بازی زرد را بلد است و می داند چطور از این شبکه اجتماعی به عامه پسندترین و گاه سخیف ترین شکل خود استفاده کند. صفحه او نیز مانند اغلب سلبریتی ها، پر است از عکس ها و متن هایی به ظاهر بی ربط به هم. از آن عکس های مکش مرگ مای اینستاگرام پسند، با متن هایی بسیار کلیشه ای، نخ نما، زرد و فلسفی نما. از آن دسته متن ها که همه از روی دست یکدیگر کپی می زنند و منتشر می کنند. در صفحه شخصی سحر دولتشاهی در اینستاگرام نیز از این متن ها و عکس ها زیاد دیده می شود. او تقریبا هیچ گاه چیزی به عنوان کپشن نمی نویسد؛ یا خبر مرتبط با فعالیت هایش را از متنی که روابط عمومی پروژه ها تهیه می کنند کپی و منتشر می کند یا با شرح هایی یک خطی که آنها هم عاری از اغلاط دستوری و نگارشی نیست. با این حال، او نیز مانند خیلی ها آن وسط ها یک پستی دارد که سر مردم غر زده است مبنی بر این که چقدر بی احترامی می کنند و او را آزار می دهند. اما او هم مثل همه کسانی که به کاربران شبکه های اجتماعی و رفتارهای ناهنجارشان انتقاد می کنند، هیچ گاه این فضا را رها نمی کند و می ماند، تا این که در کمتر از هفت سال، مخاطبانش ۳۰برابر شود.

در ابتدا: خب می بینید که بهانه ما برای بررسی کارنامه سحر دولتشاهی، حضور توامانش در دو مجموعه شبکه نمایش خانگی بوده است اما برای دولتشاهی تا پیش از همین دو سریال آخر، شبکه نمایش خانگی آورده ای نداشته است؛ نه در سریال های مهمی بازی کرده و نه بازی هایش به چشم آمده است.

مسیر: مسیر دولتشاهی از ابتدای دهه ۹۰ به سمت شبکه نمایش خانگی کج شد. با «قلب یخی» آغاز کرد و با «عالیجناب» ادامه داد. در «ساخت ایران ۲» هم حاضر شد تا شکست را کامل تجربه کرده باشد. به یک باره اما در سال ۱۳۹۹ حضور در دو سریال پرطرفدار شبکه نمایش خانگی که پخش قسمت های آغازین دومی با پخش قسمت های پایانی اولی همراه بود، او را به ستاره این روزهای شبکه نمایش خانگی تبدیل کرد. بازی اش در قورباغه کوتاه تر بود اما تفاوت خود را به رخ کشید. در «می خواهم زنده بمانم» اما پررنگ تر و یکی از نقش های اصلی را عهده دار است و تغییر و تحول شخصیت را متناسب و خوب ترسیم کرده است.

موفقیت ها: از پنج حضور دولتشاهی به عنوان بازیگر در شبکه های نمایش خانگی، سه حضور اولش را می توان به راحتی کنار گذاشت. موفقیت او در این حوزه به بازی متفاوتش در «قورباغه» و نیز بازی چشمگیرش در «می خواهم زنده بمانم» بازمی گردد.

حالا البته اگر حضور سحر دولتشاهی در موزیک ویدئوها را در موتور گوگل جست وجو کنید، چند موزیک ویدئو می یابید. این موزیک ویدئوها مربوط به صحنه هایی از حضور در نمایش «سی» و نیز سریال «می خواهم زنده بمانم» است. دولتشاهی در واقع در هیچ یک از اینها حضور نداشته است و اینها کلیپ هایی از آن نمایش و این سریال هستند. او تنها در یک موزیک ویدئو بازیگری کرده است: «چرا رفتی» از همایون شجریان.