سینماسینما، هومن منتظری
ساختمانهایی سربهفلککشیده ولی ویرانشده پسزمینه جایی است که مرجان به توماج ابراز نفرت میکند. میگوید هیچوقت دوستش نداشته و سه سال زندگی با او برایش کابوس بوده و ویرانش میکند که: «تو مگه مرد نیستی؟ چرا چیزی بهت برنمیخوره؟» جایی که این حرفها زده میشود، بیش از آنکه مکانی مرتبط با قصه باشد، پسزمینهای است که نشان از حالوهوای رابطه آنها دارد. شاید مکانهای دیگر فیلم هم به همین گونه باشند، چون نه اینجا، که هیچ جای دیگری در فیلم اساسا مکان مرتبط با روایت قصه نیست.
در فیلم «روسی» فرقی نمیکند که قصه در خانه بگذرد، که همه خانههای فیلم شبیه به هم هستند و در عین حال کمترین شباهت را به خانه دارند، یا داخل کوچههای شهر، که اگر اصلا شهری وجود داشته باشد، یا ماشین یا جنگل یا هر جای دیگری، و اگر هر کدام از گفتوگوهای فیلم را در جایی غیر از آنجایی که هستند، بشنویم، نهایتا تفاوتی در روایت حاصل نمیشود. شاید دلیلش قصهای باشد که در گذشته اتفاق افتاده است. عشق مرجان به یوسف و ازدواجش از سر لجاجت با توماج، تجاوز پدر توماج به یک زن روسی یا ماجرای تعرض به مرجان. اگر کشته شدن یوسف را کنار بگذاریم، عملا با قصهای طرفیم که نه شاهد، بلکه شنونده آن هستیم. شاید مخدوش کردن هویت مکان و تبدیل آن به پسزمینههایی که احتیاج به رمزگشایی دارند، دلیل قصهای باشد که نمیبینیم، ولی نتیجه پیچیدگی تصنعیای است که گویی به فیلم تحمیل شده است.
قصه فیلم مثلثی عاشقانه است با ماجرای انتقامهایی تکرارشونده و پیامی روشن که اعمال آدمها همچون پژواک صدای در کوه به خودشان بازمیگردد. ولی در این بین چیزهایی هم به قصه افزوده یا کاسته میشود که فارغ از ضرورتشان گویی قصه را بهعمد گنگ میسازند. چرا ترک مرجان برای یوسف معامله با خدا بوده و چگونه او تبدیل به مرد خدا شده است؟ یا آن فضای عجیب سلاخخانه ماهیها چه ارتباطی با قصه دارد؟ یا رابطه برادر یوسف و مناسبتش با دیگر آدمهای فیلم چیست؟ اینها کنار جزئیات دیگری مثل اکتهای بزرگنماییشده بازیگران با آن کلوزآپهای طولانی و فریادهای بیدلیل و تمامنشدنیشان و درهایی که محکم کوبیده میشوند، نه در راستای پیشبرد روایت یا شخصیتپردازی هستند که فیلم را به همان ورطه رمزگشایی میکشانند، که به نظر نمیآید حاصلش چیزی بیشتر از آنی باشد که در فیلم در برخورد اول به دست میآید.
به نظر میآید «روسی» خواسته با نیمگاهی به سینمای شرق اروپا پژواکی از فیلمی مثل «استاکر» باشد. حذف مکان و زمان، فضای سرد حاکم بر فیلم، ریلهای قطاری که توماج را با خود میآورند، یا سونیا دختر کر و لال فیلم و جزئیاتی دیگر گواه این ادعا هستند. ناکجاآبادی به نام منطقه با آن بازیهای مکانی و فضای رازآلودش که از دل خود قصه اصلی میآید و اصلا دلیل سفر کشف همین رازهاست، بههیچوجه در حد یک پسزمینه باقی نمیماند، که بیش از هر مکان واقعی هم هویت پیدا میکند. به نظر میآید برخلاف فریادهای یوسف و دخترک در فیلم این صدا اینبار پژواکی نداشته است.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- در جستجوی رویا/ نگاهی به فیلم «بیرویا»
- تقلید زندگی/ نگاهی به فیلم «ارادتمند؛ نازنین بهاره تینا»
- گنگستری یا فیلمفارسی؟!/ نگاهی به سریال «یاغی»
- فیلمنامهی جزئینگر، اجرای دقیق/ نگاهی به سریال «یاغی»
- رسیدن به درکِ درست از نقش/ نگاهی به بازی طناز طباطبایی در فیلم «بی رویا»
- بنبست/ نگاهی به فیلم «بی رویا»
- جابجایی، هویت و چند داستان دیگر/ نگاهی به فیلم «بی رویا»
- پراکندگی و عدم یکپارچگی در روایت/ نگاهی به فیلم «بی رویا»
- بیداری حقیقی/ نگاهی به فیلم «بی رویا»
- «بی رویا»؛ کابوسی بی سر و ته
- در نشست رسانهای «بیرویا» عنوان شد؛ فیلم درباره جابهجایی هویت است/ متن پایانی در جریان پروانه نمایش به فیلم اضافه شد
- «شنای پروانه»؛ تصویری روشن از لایههای تاریک اجتماع
- فروش فیلم «خورشید» از یک میلیارد تومان گذشت
- اکران آنلاین «شنای پروانه» تمام شد/ فروش بیش از ۵ میلیارد تومان
- محمد کارت «یاغی» را میسازد/ پارسا پیروزفر و طناز طباطبایی حضورشان قطعی شد
نظر شما
پربازدیدترین ها
- درباره سرژ رضوانی هنرمند ۹۶ ساله/ انتشار مشهورترین ساختههای آهنگساز ایرانی فیلمهای تروفو و گدار
- بازدید پیمان جبلی از ۲ سریال الفویژه؛ پخش «سلمان فارسی» در زمان مقرر/ رونمایی از «موسی (ع)» در جشنواره فجر
- درباره فیلم «شهر خاموش»/ دوزخ، اما سرد *
- اکران فیلم سینمایی استاد / گزارش تصویری
- یادبود عباس کیارستمی در «شکوه سینما»/ بیلگه جیلان: کیارستمی روشِ فیلم ساختن را دگرگون کرد
آخرین ها
- تغییراتی که باید، انجام میشود؛ پاسخ وزیر ارشاد درباره تغییر دبیر جشنواره فجر و معاون هنری
- فیلم ایناریتو با بازی تام کروز در بریتانیا ساخته میشود
- «ساموئل خاچیکیان؛ یک گفتوگو»؛ گفتوشنود با شبحی از گذشته که خیال رفتن ندارد
- پرویز ربیعی و فیلم سینمایی «شبکه» در بیست و پنجمین قسمت «صداهای ابریشمی»
- در آستانه برگزاری آیین اختتامیه؛ نامزدهای جشنواره فیلمکوتاه تهران معرفی شدند
- استیون اسپیلبرگ، اسپایک لی و کن برنز مدال ملی هنر میگیرند
- فراخوان عمومی تامینکنندگان تجهیزات تولید داخل
- نمایش «طعم گیلاس» در قزاقستان
- سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد؛ ابعاد پرونده قتل داریوش مهرجویی روشن است
- شهاب حسینی به فیلم هالیوودی علی عطشانی پیوست
- دبیر پنجمین جشنواره فیلم کوتاه موج انتخاب شد
- یادبود عباس کیارستمی در «شکوه سینما»/ بیلگه جیلان: کیارستمی روشِ فیلم ساختن را دگرگون کرد
- چرا باید این روزها فیلم «آر یو والیبال» را ببینیم؟
- درباره فیلم «شهر خاموش»/ دوزخ، اما سرد *
- بازدید معاون فراجا از غرفه همراه اول در نخستین روز نمایشگاه ایپاس
- «آبی روشن» در جستجوی هویت ایرانی
- یک تقدیر از فیلمساز مجارستانی/ بلا تار از جشنواره توکیو جایزه دستاورد میگیرد
- پوستر جشنواره «دیدار» رونمایی شد
- اولین روز مسترکلاس «شکوه سینما» برگزار شد
- اکران فیلم سینمایی استاد / گزارش تصویری
- حضور همراه اول در ایپاس ۲۰۲۴ با ارائه سرویسهای نوین ارتباطی
- «پایان خوش» برای بازنشستگی/ برنده ۲ نخل طلا و یک اسکار دیگر فیلم نمیسازد
- داوران آثار داستانی جشنواره فیلمکوتاه تهران معرفی شدند
- معرفی مدیران بخشهای سومین جشنواره بینالمللی چندرسانهای میراثفرهنگی
- کاهش بیسروصدای فروش برخی فیلمها؛ «زودپز» صدرنشین گیشه سینما در هفته گذشته
- درباره سرژ رضوانی هنرمند ۹۶ ساله/ انتشار مشهورترین ساختههای آهنگساز ایرانی فیلمهای تروفو و گدار
- بازدید پیمان جبلی از ۲ سریال الفویژه؛ پخش «سلمان فارسی» در زمان مقرر/ رونمایی از «موسی (ع)» در جشنواره فجر
- «پرسهزنی در سکوت شهر»؛ گوشهای از زندگی و آثار مرتضی نعمتالهی
- «این جَمعیت قابل کُنترل» در بلغارستان
- راهیابی «النگو» به جشنواره مورد تایید اسکار