سینماسینما، منیژه بهارلو
«سرو زیرآب» به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر، فیلمی در حوزه دفاع مقدس که بحث جاویدالاثرهای جنگ تحمیلی را نشانه رفته بود. موضوعی که بعد از گذشت ۳۰ سال از پایان جنگ، هنوز هم جامعه با آن درگیر است و هنوز هم پیکر بسیاری از این شهیدان در مناطق جنگی تفحص می شود. موضوعی با این سابقه دربرگیری، احتیاج به دقت و نشانه های ملموس تر دارد تا به دل مخاطب بنشیند، نشانه هایی که اگر در فیلم به آن توجه می شد و به درام آن بهتر می پرداخت با توجه به سابقه دربرگیری موضوع، فیلم را تبدیل به فیلمی قابل تحسین در این دوره جشنواره می کرد.
زمان فیلم برمیگشت به سالهای ۶۵ و ۶۶، یعنی سال های آخر جنگ که ستادی در اهواز، پیگیر پیدا کردن اجساد شهدا بود تا آنها را به خانواده هایشان بازگرداند. خانواده هایی که عزیزانشان را از دست داده و چشم انتظار بودند تا خبری از آنها دریافت کنند. و بعضی اوقات این پیکرهای شهید هیچ نشانی از خود نداشتند تا بشود هویت آنها را تشخیص داد و حتی در آن سالها آزمایش DNN هم وجود نداشت تا بتوان به راحتی آنان را شناسایی کرد و همین، داستان فیلم را وارد کش و قوسهایی کرد تا این شهیدان به اشتباه شناسایی شوند و به اشتباه به خانواده دیگری پیکر شهید تفحص شده، داده شود. تا اینجا مبنای داستان خوب و بجاست. ولی با اشتباهی – که مشخص نشد مقصرش که بود، آیا پیکر اشتباه داده شده؟ یا درست تحویل خانواده شهید داده شده؟ و به جهت هم نام بودن دو شهید و نشانه های دیگر – این شبهه به وجود آمد که پیکر دیگری را تحویل دادهاند، و بدین ترتیب داستان وارد فاز کشداری شد که مخاطب را با دلزدگی به انتظار پایان فیلم گذارد، چون نقطه اوج و فرود آن بسیار ضعیف و ملالآور طراحی شده بود.
داستان از زوایای مختلف قابل بررسی است. هم از دیدگاه خانواده شهید لرستانی و هم از دید خانواده زرتشتی در یزد. زاویه دیگر داستان کرامت، مامور ستاد معراج شهدا بود و برادرش جهانگیر کرامت که همسرش در حج سال ۶۶، در زمان اعلام برائت از مشرکین در مکه کشته شده بود و پیکرش هنوز پیدا نشده بود. و این نقطه تلاقی داستانهای چندگانه، فیلم را از مولفه های فیلم خوب حوزه دفاع مقدس دور کرد.
فیلم به جهت نامش «سرو زیرآب» به نظر میرسید که باید، آب در آن زیاد دیده می شد، و البته در دو پلان ابتدا و انتها هم، قهرمان داستان در حال پیدا کردن قبر شهید در زیر آب است. اما گویا فیلم در آب غرق شده بود. چون سکانسهای لرستان که همیشه در زیر باران شدید بود، در یزد که به عنوان کویر میشناسیم باران فراوان بود به حدی که منطقهای که مربوط به قبرستان بود با یک آببند به دریاچهای پر از آب تبدیل شد و تمام قبرستان به زیر آب رفت. حتی پلانها و سکانسهایی هم که در ستاد تفحص به تصویر کشیده شده، پر از آب و شستن بود.
مسلما حتی اگر قرار است، فیلی در فیلمی پرواز کند، باید آن را طوری طراحی کنیم که برای مخاطب باورپذیر باشد، نکتهای که در این فیلم، برای دراماتیزه کردن، به ندرت دیده شد و عناصر زیادی از آن غیرقابل باور برای مخاطب است و سوالات زیادی را برای مخاطب به وجود می آورد. مانند زمانی که قبر شهید را با غواصی از زیرآب بیرون میکشند، تمام قبر به صورت یک مکعب مرتب و شیک به گونه ای که انگار در آب نبوده و خدشهای بر خاک وارد نشده، حجم عظیمی از یک مکعب بیرون کشیده میشود و خاک هیچ نشانی از مرطوب بودن ندارد. و انگار قبر در یک قالبی در آن پایین بوده است و از مسیری هم عبور داده می شود که با وجود کویری بودن منطقه پر از تپههای سرسبز است! همچنان که، نحوه تحویل جسد برادر کرامت به عنوان پیکر شهید زرتشتی – که ما را به یاد اندیشه فیلم «بوسیدن روی ماه» انداخت – و دفن همانند مسلمانان محل تأمل شد، در حالی که به نظر می رسد نحوه تدفین مردگان در آیین زرتشت متفاوت از مسلمانان است. یا اینکه فراموش شد، چالشی در دقایق ابتدا تا میانه فیلم بر سر نحوه شناسایی پیکر شهید زرتشتی در یزد و لرسستان وجود داشت و موضوع به راحتی حل شد و خانواده زرتشتی پیکر شهید دیگری را به عنوان پیکر فرزند شهید خود پذیرفتند. همه اینها از مواردی بود که در وحدت روایی اثر، خدشه ایجاد کرد و فیلم را به عنوان اثری ضعیف دسته بندی کرد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- برترین های سینمای ایران در سال ۹۷ به انتخاب منتقدان سینماسینما / بخش چهارم رویا فتح الله زاده و شادی حاجی مشهدی
- در غیاب تصاویر آشنا/ نگاهی به فیلم «سرو زیر آب»
- ملودرام یا حماسی؟/ نگاهی به «سرو زیر آب»
- «سرو زیر آب» و «آستیگمات» روی پرده میروند
- رونمایی از پوستر «سرو زیر آب» در آستانه اکران عمومی + عکس
- دو فیلم و دو نگاه به زن امروز!/ درباره «جاده قدیم» و «عرق سرد»
- تهیهکننده بهترین فیلم هنر و تجربه در جشنواره فیلم فجر/ سیمرغی که به «مغزهای کوچک زنگ زده» دادند تشریفاتی بود!
- توضیحات صلواتیفرد درباره اهداف و رویکردهای جشنواره جهانی فیلم فجر
- واکنش توییتری صالحی به اعلام هزینههای جشنواره فجر و لیست حمایتی فارابی
- رقم هزینههای جشنواره ۳۶ اعلام شد
- گفتوگو با ابراهیم حاتمیکیا به بهانه اکران نوروزی فیلمش/ پلاک یعنی خودم
- مهمترین دستاورد سینمای ایران به روایت زریندست
- سیزده نکته در آسیب شناسی جشنواره فیلم فجر/ بخش اول: جشن یا جشنواره؟
- کوتاه درباره «تنگه ابوقریب» ساخته بهرام توکلی/ زوایای عریان خشونت جنگ
- معرفی برگزیدگان بخش تجلی اراده ملی/ از پیشتازی «تنگه ابوقریب» تا جایزه ساعد سهیلی
نظرات شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- علی نصیریان در سالگرد تماشاخانه سنگلج مطرح کرد: تئاتر را نمیتوان دیکته کرد
- حضور همراه اول در جیتکس ۲۰۲۴ با محوریت هوش مصنوعی
- فرزاد حسنی مجری اختتامیه سومین جشن مهر سینمای ایران شد
- در بخش ۱۰ فیلم برتر؛ «کلوزآپ» عباس کیارستمی در جشنواره ایدفا اکران میشود
- «درباره اشمیت»؛ فیلمی انتقادی با رویکرد امیدبخش
- نسخه ویژه نابینایان «بوتیک» با صدای شقایق فراهانی منتشر میشود
- تجلیل از کوستا گاوراس در مراسم سزار
- هشدار خانه تئاتر نسبت به وضعیت رضا آشفته
- «هزار و یک شب»؛ اولین سریال بینالمللی نمایش خانگی
- معرفی آثار راه یافته به بخش دیگری از جشنواره تئاتر کودک و نوجوان
- مدیر شبکه نسیم مطرح کرد؛ آخرین وضعیت پخش «جنابخان»، «مهمانی» و چند برنامه دیگر
- دو نمایش جدید در سنگلج روی صحنه میروند
- این حجم از خونسردی وزیرارشاد واقعا شاهکار است !
- داستان کوتاه/ خوابگاه شماره ۲
- بازگشت محمد حقیقت با مستندی با حضور فرخ غفاری و هنری لانگلوآ!
- فیلمهای بخش بین الملل جشنواره فیلم کوتاه تهران اعلام شد
- بیست و نهمین جشنواره بینالمللی فیلم بوسان؛ جایزه فیلمساز سال آسیا به کوروساوا اعطا شد
- نمایش «تابو» در جشنواره فیلم OC آمریکا
- اکران «در آغوش درخت» برای ناشنوایان و کمشنوایان
- راهیابی «علت مرگ؛ نامعلوم» به دو جشنواره جهانی
- اختتامیه سومین جشن مهر سینمای ایران شنبه برگزار میشود
- گردهمایی هنرمندان برای آتیلا پسیانی؛ صابر ابر: جای آتیلا اصلا خالی نیست!
- «ناپلئون»؛ سه بیماری امپراتور
- در آستانه نخستین نمایش در ایران؛ پوستر انیمیشن سینمایی «شنگول منگول» رونمایی شد
- «ناصدا» به تهیهکنندگی سارا بهرامی روی صحنه میرود
- کیانیان : زندگی برای آتیلا پسیانی یک بازی بود
- انواع مهربانی؛ فیلمی جنون آور از یورگس لانتیموس
- «ناصدا» به تهیه کنندگی سارا بهرامی روی صحنه می رود
- اسرائیل ضدقهرمان
- رؤیای ایرانی سنخوزه
من این خانوم را نمیشناسم که نقد نوشتن اما ایشان اصلا بدیهیات فیلم را هم نفهمیدن و عجیب است چطور یک وب سایت به راحتی هر نوشته خام و پیش دستی را به عنوان نقد منتشر میکند . متاسفم