پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

سینماسینما، محمد حقیقت 

هنگامی که نام آقای نورالدین آشتیانی و نقش اوبرای معرفی فیلم درکوچه های عشق ساخته خسرو سینایی به جشنواره کن در سایت سینماسینما مطرح شد، برخی از دوستان پرسیدند او کیست؟ 

نورالدین آشتیانی در فردین ماه ۱۲۹۷ بدنیا آمد. بعد از اتمام تحصیلاتش در همان جوانی در وزارت کار استخدام شد. در امر مدیریت بزودی برای خود جایگاهی بدست آورد. وی به جرگه روشنفکران در زمان خود پیوست و دبیر اول اتحادیه کارگران شد وسپس به مدیریت وزارت کار نیز رسید. به موازات آن، بسیار به کارهای هنری علاقه‌مند شد.    

به عنوان پخش کننده و سپس سینمادار وارد کارسینما شد و اغلب فیلم‌های باارزش زمان خود را پخش می‌کرد که کمتر پخش کننده ای چنین کاری را انجام می‌داد، مثل رقابت در شهر (فرغ غفاری) در سال ۱۳۴۲ و ضربت (ساموئل خاچیکیان) وغیره . در زمینه فیلمهای خوب خارجی بسیار پیشرو و مترقی بود و همشهری کین یکی از مهمترین شاهکارهای تاریخ سینما اثر اورسن ولز را برای شیفتگان سینما در ایران به فارسی دوبله کرده و پخش کرد. او سپس به عنوان نماینده وارد کنندگان فیلم های خارجی برگزیده شد. در سال ۱۳۵۰ عضو هیئت داوری جشنواره ملی سپاس شد. و در فروردین ۱۳۵۱ نخستین جشنواره بین المللی تهران را بعنوان دبیرکل آن برنامه ریزی کرد که در کنارش فرخ غفاری بعنوان مدیر این جشنوارهم کار می‌کرد. این جشنواره بلافاصله از سوی فدراسیون های جهانی تهیه کنند گان به رسمیت شناخته شد و جای مهمی درصحنه جهانی باز کرد. وی برای معرفی سینمای ایران در صحنه جهانی تلاش هائی انجام داد و یک هفته فیلم ایران درسال ۱۳۵۳درپاریس در خیابان شانزه لیزه برپا کرد. همچنین تعدادی از فیلمهای آن زمان را در بازار جشنواره کن، در سالن ماژستیک بنمایش درآورد . جدا از این فیلم سفرسنگ از مسعود کیمیایی و جستجو از امیرنادری را در بازار جشنواره کن برای خریداران نشان داد. درسال ۱۹۸۰ آقای اشتیانی، بلافاصله بعد از انقلاب فیلم چریکه تارا ( بهرام بیضائی) را که خود آن را زیرنویس فرانسه کرده بود، به جشنواره کن معرفی کرد که در بخش نوعی نگاه انتخاب شد. بعدا فیلم ، حیاط پشت مدرسه ( داریوش مهرجوئی) وغیره را به جشنواره سه قاره نانت معرفی کرد. در آن موقع او نماینده کارنون پرورش فکری هم بود که حقوق فروش جهانی فیلم دونده (امیرنادری) را درابتدا در اختیار داشت و به فرانسه ، بلژیک ، آمریکا و دیگر کشورها فروخت. دو سال بعد، آشتیانی دوفیلم خانه دوست کجاست؟ (عباس کیارستمی) و شاید وقتی دیگر( بهرام بیضائی) را به پاریس آورد تا به جشنواره سه قاره نانت معرفی شود. که اولی درخارج از مسابقه  و دومی در مسابقه جشنواره سه قاره درسال ۱۹۸۸ برای نخستین بار درجهان به نمایش درآمد. سال بعد از آن، خانه دوست کجاست؟ دربخش مسابقه جشنواره لوکارنو بنمایش در آمد که از این پس بنیاد فارابی، امور این فیلم را در دست گرفت و آقای شجاع نوری بعنوان رئیس امور بین الملل فارابی، قرارداد این فیلم را برای فرانسه با کمپانی گراند فیلم کلاسیک که دفتر آن در پاریس منطقه ۱۶ بود، در همین محل با آقای ژاک مارشال به امضا رسانید. درهمان سالها آقای آشتیانی مشغول تهیه یک فیلم کارتون (موش وگربه) برگرفته از داستان عبید ذاکانی  بود.که بیشتر کارهای آن در بلغارستان انجام می‌شد. وی اکثرا به آنجا سفر می‌کرد . در اوایل سال ۱۹۹۱، آقای آشتیانی کپی ۳۵ میلیمتری درکوچه های عشق(خسروسینائی) را برای معرفی به جشنواره کن در پاریس در اختیار داشت، و از من هم دعوت به دیدن فیلم کرد. شخصا آن‌را در سالن خصوصی روی پرده بزرگ در آن موقع دیدم. دیالوگ های فرانسوی آن را آقای آشتیانی انجام داده بود و در اختیار ما قرارداد تا در لابراتوار تیترا فیلم در حومه پاریس منطقه ژوئن ویل، کارهای فنی زیرنویس آن‌را دنبال کنیم و این عمل را انجام دادم و بعدا همین کپی زیرنویس‌دار به کن رفت. ( البته بنا به گفته آقای محمد اطبائی که در آن زمان در بنیاد  بنیاد فارابی کار می‌کرده ، بنیاد فارابی هم مسبب رفتن فیلم به جشنواره کن بوده  و هم خود آنها آنرا زیرنویس کردند). پس ماجرای این کپی ۳۵ میلیمتری که آقای آشتیانی داشت از کجا آمده است؟ قضیه خیلی اسرار آمیزشد، مگرنه؟ 

آقای نورالدین آشتیانی که مرد بسیار متشخص وبا انضباط و دقیقی بود، خیلی هم خوش لباس بود ، گاه بیشتر در هتلی درخیابان هوش ، درپاریس زندگی میکرد اما درسالهای آخرعمر خیلی تنها زندگی میکرد و بعدا محل اقامتش را به خیابان سنت هونوره پاریس هشتم تغییر داد و احتمالا از ان نیز تغییر مکان داده بود وتنها زندگی میکرد. وی درماه آوریل سال ۲۰۰۴ درهمین پاریس براثر سکته قلبی فوت کرد ودرگورستان ” تی یه” درحومه پاریس دفن شد.