سینماسینما، عباس اقلامی
سینما در ایران در سال های بودن و فعالیت خود چهره های بسیاری را به خود دیده که در مقاطع مختلف نامی و ردی از خود بر این سینما گذاشته اند و بسیاری شان هم گذری و گذرا بوده اند و ردشان بعد از مدتی محو شده است. اما کسانی هم بوده اند و هنوز هستند در سینمای ایران که با دانش و درست و به راه، وارد این سینما شده اند. صاحب هنر و دانایی هستند و با نوع و ماهیت حرفه سینما آشنایی دارند. دانش آموخته ی این هنر هستند، حرفی از خود برای گفتن دارند و نوآوری دغدغه شان است.
از سرآمدترین سینماگران ایرانی که این ویژگی ها را دارد می توان با اطمینان از بهمن فرمان آرا نام برد. سینماگری به تمام معنا حرفه ای که با عشق، علاقه و مستقل و به انتخابِ خود وارد سینما شده، دانش سینمایی را در معتبرترین دانشکده های سینمایی جهان به کمال آموخته، صبر و حوصله در فراگیری، فیلم ساختن و نقش آفرینی در سینما داشته و از روزیکه به استواری و توان ایستایی و حرکت در سینما رسیده، هرجا که فعالیت داشته تلاش کرده تا جریان سازی و آگاهی افزایی کند و تکه ای ماندگار به داشته های هنری و حرفه ای سینما اضافه کند.
بهمن فرمان آرا در زمانه ای که تکرار و کلیشه سینمای ایران را گرفتار گونه ای از فیلم ها و تهیه کنندگانی کرده بود که تنها به مخاطب عام و پول فکر می کردند و حاصلش سکون و رخوتی سنگین بر سینما حاکم ساخته بود، با حسن استفاده از فرصت و موقعیت حضورش به عنوان ریاست «شرکت گسترش سینمای ایران» در بزنگاه هایی تعیین کننده باعث تغییر در مسیر این سینما به سمت خروج از سکون و تکرار و کلیشه شد. این مهم را فرمان آرا با تهیه کنندگی فیلم ها و پشتیبانی از فیلمسازانی به انجام رساند که حرف تازه ای و ایده ی نویی برای سینمای ایران داشتند و هرکدام در زمان خود و بعدتر به نامی ماندگار در سینمای ایران و حتی جهان تبدیل شدند.
عباس کیارستمی با گزارش، محمد رضا اصلانی با شطرنج باد، بهرام بیضایی با کلاغ، داریوش مهرجویی با دایره مینا و خسرو هریتاش با ملکوت، در جایگاه تهیه کننده و سرمایه گذار، بهمن فرمان آرا و شرکت گسترش سینمای ایران را در فیلمسازی کنار خود داشتند. آشنایی با سینمای ایران و جریان موج نوی آن کافی است که از اهمیت این فیلم ها در معرفی گونه ی تازه ای از فیلم و امکان دیگرگونه ای برای فیلمسازی بدانیم، و به نقشی که هر کدام بعدتر در سینمای ایران در تغییر جریانات فیلمسازی و تهیه کنندگی فیلم داشتند پی ببریم. فیلم هایی که نقش شایانی در مسیر آینده ی فیلمسازان خود و فراهم آمدن امکانات برایشان جهت سینماگرانی پیشرو شدن، داشتند.
بهمن فرمان آرا در همان بازه زمانی، خودش نیز دو فیلم مهم، متمایز و جریان ساز در سینمای ایران در جایگاه کارگردان ساخت، شازده احتجاب و سایه های بلند باد. البته بعدها و در دهه های بعد نیز با ساختن فیلم های بوی کافور، عطر یاس؛ خانه ای روی آب؛ یک بوس کوچولو؛ خاک آشنا و … به روند ارزش افزایی به داشته ها و سرمایه فرهنگی سینمای ایران ادامه داد.
اما این ها هرچند از جمله ی مهمترین اقدامات فرمان آرا در سینمای ایران است اما تمام آن ها نیست. او در جایگاه مترجم با ترجمه کتاب های مهم سینمایی مانند کتابِ «فیلم ساختنِ» سیدنی لومت، نقشی ارزشمند در دانش افزایی و آگاهی بخشی برای علاقمندان کتابخوان، جدی و پیگیر سینما و فراهم آوردن منابع مطالعات سینمایی دقیق و معتبر در ایران داشته است.
بهمن فرمان آرا در تکمیل شخصیت فرهنگیِ چندوجهی خود، در تئاتر هم با روی صحنه بردن و بازیگری در نمایش «مردی برای تمام فصولِ» رابرت بولت خوش درخشید تا آرتیست بودن خود را در تمام فصول هنر و فرهنگ ایران به والاترین شکل به نمایش بگذارد و در سینما، هنر و فرهنگ ایران در جایگاه شخصیتی مهم، تأثیرگذار و جریان سازِ فرهنگی که با اعتقاد به تواناییِ فرهنگ و هنر در ساختنِ دنیایی بهتر برای زیستنِ انسانِ عصرِ حاضر، کارِ روشنفکری می کند، قرار بگیرد.
برای دانستن گستره ی کارِ روشنفکری و وجه های هنری و شخصیت فرهنگی فیلمسازی که کتابخوان، نویسنده و مترجم هم هست، یک پیشنهاد مناسب می تواند ورق زدن و خواندن کتاب «هفتاد و پنج سال اول به روایت بهمن فرمان آرا» به قلم و کوشش محسن آزرم باشد که در آستانه ی زادروزش نشر چشمه (گیلگمش) منتشر کرده است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- میراث پدر/ نگاهی به فیلم «شطرنج باد»
- گفتوگوی سینمایی نسلها/ نگاهی به مستند «موج نو»
- مقدسیان به تصویر به عنوان محل تجلی ایده اهمیت میداد/ مقدسیان تفکر عدالتخواهی داشت
- بهمن فرمانآرا: یکی از بزرگترین هنرمندان مملکت باید سلاخی بشود؟ ما کجا داریم زندگی می کنیم؟!
- نگارش فیلمنامه «داستان جاوید» آغاز شد/ سریالی از فرمانآرا در شبکه نمایش خانگی
- استنساخ سینما/ نگاهی به فیلم «شطرنج باد»
- شش فیلم ایرانی در جشنواره موزه هنر هیوستون
- اصلانی در رونمایی از کتاب «شطرنج باد» مطرح کرد؛ ناسرهها جای سرهها را گرفتهاند/ از توجه به «شطرنج باد» دیگر خرسند نمیشوم
- «شطرنج باد» در خانه هنرمندان ایران رونمایی میشود
- سینماسینما/ آمار تماشاگران فیلمهای خارجی و ایرانی در فرانسه در سال ۲۰۲۱/ صدرنشینی «اسپایدرمن، راهی به خانه نیست»
- تیزر نسخه ترمیم شده فیلم «شطرنج باد»
- «شطرنج باد» در سینماهای هنروتجربه پاریس اکران شد/ یک فیلم نخبهگرا
- باشگاه آموزشهای آنلاین یونسکو برگزار میکند/ سینما از نگاه بهمن فرمانآرا
- همکاری انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند با جشنواره یادگار
- پاسخ تند علی عباسی به «بهمن فرمانآرا»
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر
- اجرای طرح «اکران شبانه» سینماها در تعطیلات نوروز