سینماسینما، رومینا روشن بین
در برخی از قصههای کهن، الگوهایی داستانی وجود دارند که امروزه بسیار مورد استفادهی اهالی سینما، تئاتر و ادبیات قرار گرفتهاند. اگر در نظریهی ادبیات تطبیقی، نگاهی امریکایی داشته باشیم در هنرهای دیگر هم میتوان بررسی تطبیقی از این کهن الگوها انجام داد اما بحث مدنظر ما جدیدترین ساختهی مهدویان با اقتباسی از شاهکار تاریخی شکسپیر، هملت است.
گاهی با اشاره به کهن الگوهای داستانی برداشتهایی فرامتنی و بینارشتهای میکنیم، همچون تحلیلهای فروید از نمایشنامههای سوفکل و در سینما فیلم ادیپ شهریار از پازولینی اما گاهی صرفا از الگوی داستانی آنها برای اثر خود الهام میگیریم. حال سریال «زخم کاری: بازگشت» از الگوی دوم تبعیت میکند اما اگر کمی سخت گیرانه برخورد کنیم، اینطور برداشت میشود که استفادهی مهدویان صرفا برای ادامهی فصل قبلی است چرا که فصل اول اثر حسینیزاد از اتللو برداشتی آزاد دارد و کارگردان اثر در این فصل هم سعی بر حفظ این عنوان دارد.
در اقتباس او که با نام بازگشت از آن استفاده شده یکی از موضوعات جالب این قصه به شمار میرود، منظور از بازگشت، پدر هملت است نه خود او و تقابل کهن الگو داستانی هملت که به خونخواهی از خون پدر و تردیدهای هملت همراه است در اینجا به راحتی برخلاف نمایشنامهی هملت در جایگاه پدر مینشیند در حالی که ما میدانیم پدر زنده است و به دلیل بستر قصهی فصل یک که از اتللو و پیچیدگیهای فساد آن استفاده میکرد طبعا شخصیت از فسادهای والدین خود آگاه است و تردیدهای هملت که بسیار پیچیده، عمیق و گاها فلسفیست در اینجا بار سبکی دارد یعنی قهرمان اصلی هملتی است بدون تردیدهای عمیق و زنده بودن پدرش یک توفیق اجباری از تبعیت از قصهی هملت است. این امر در این سریال یک موضوع نامشخص است. استفادهی مهدویان برون متنی نیست و در درون متن هم وقتی به آن نزدیک میشویم چسبهای زمختی به آن الحاق شده است. بعد از گذشت سه قسمت، در واقع سه ساعت اهداف کاراکترها، مادر، عمو، افلیا مشخص نیست و صرفا هملت به دنبال جنازهی پدرش است، پیرنگ اصلی مشخص نیست زیرا مهمترین درگیری هملت مرگ پدرش بود که اینجا اتفاق نیفتاده و بعد از گذشت سه ساعت، تنها موضوع مالی پتروشیمی در میان است و طلوعی «عمو» و مادر مشخص نیست چه میخواهند و آنتاگونیست و پروتاگونیستی در تقابل هم نیستند و کاراکتری در مسیر کاراکتر دیگری قرار ندارد چرا که خط پیرنگ اصلی شکل نگرفته است. حتی دانههایی که در فیلمنامه میکارد در آن گیاهی سبز نمیشود. در همین سه قسمت پر است از تماسها، رفت و آمدها و قرارهای بیکاربرد، زودگذر و کاشتهایی که جایش هست اما درونش دانهای کاشته نشده که بتوان آن را برداشت کرد و مشخصترین نکتهی سریال عجله در فیلمنامهاش است که تمام ساختار و الگوها در آن رعایت شده اما ضعیف، بیبنیه و در سطح باقی مانده است. با این حال به عنوان مخاطب اثر دست به پیشداوری نخواهم زد و منتظر قسمتهای بعدی میمانم تا قوت شخصیتها و کاربردشان را شاهد باشم.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- دست برنده برای فرشته مرگ/ نگاهی روانشناختی به فصل دوم «زخم کاری»
- سانسور عجیب در سریال زخم کاری که خبرساز شد
- ابراهیم گلستان؛ هنرمندی که خود یک اثر هنری بود
- ادیپ در تروآ/ نگاهی به فیلم «بو میترسد»
- میراث ماکیاولی/ بررسی سریال «وراثت» با تمرکز بر فصل آخر
- استنساخ سینما/ نگاهی به فیلم «شطرنج باد»
- در گفتوگو با سینماسینما مطرح شد؛ حرفهای علی مردانه، برنامهریز مطرح درباره «آکتور»، کیمیایی و «برادران لیلا»
- زمان و هزینه؛ چالشهای اصلی ساخت فیلم کوتاه
- قهرمان تنهایی که دوربین رهایش نمیکند/ نگاهی به فیلم «مرد بازنده»
- یک آس و نیم/ نگاهی به فیلم «مرد بازنده»
- پس از خداحافظی میرکریمی روی داد/ مهدویان: جشنواره فیلم فجر برای من تمام شده
- مشق قواعد ژانر همراه با محافظه کاری/ نگاهی به فیلم «مرد بازنده»
- محمدحسین مهدویان مهمان «نردبان» شبکه مستند شد
- خباثت و قساوتِ جامعهای با وجدانهای مصلحتاندیش/ نگاهی به سریال «زخم کاری»
- «زخم کاری»؛ وقتی روایت و شخصیتپردازی فدای جذب مخاطب میشود
پربازدیدترین ها
- جزئیاتی تازه از داستان فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- بازگشت مهران مدیری با یک سریال و شروعِ پیشتولید «پایتخت»
- آکتور ایرانی در شبکه آرته فرانسه
- تایید حکم ۸ سال حبس برای رسولاف
آخرین ها
- ایزابل هوپر رئیس هیات داوران جشنواره ونیز شد
- نگاهی به ظاهر جدید؛شنل پیروز می شود یا دیور؟
- آغاز تولید فصل چهارم «زخم کاری»؛ پخش فصل سوم پس از پایان «قطب شمال»
- بازگشت مهران مدیری با یک سریال و شروعِ پیشتولید «پایتخت»
- تایید حکم ۸ سال حبس برای رسولاف
- فیلم کوتاه «یک روایت دقیق» در جشنواره ایتالیایی
- در برنامه خط فرضی مطرح شد؛ سیاست و جنسیت، دوایر ممنوعه اصلی در فیلمهای کمدی
- فراخوان چهاردهمین دورهی جوایز ایسفا منتشر شد
- جایزه نتپک به «گیج گاه» رسید
- حضور «باگ» در جایزه آکادمی دانشجویی اسکار
- صدداستان؛ برنامه تازه سوینا/ انتشار سه داستان کوتاه با صدای باران کوثری
- اعضای سومین دوره هیات مدیره صنف تماشاخانههای ایران مشخص شدند
- آکتور ایرانی در شبکه آرته فرانسه
- جنون شکسپیری در زمانه ما/ نگاهی به فیلم «شاهلیر»
- «کتاب مستطاب سینما» در نمایشگاه کتاب
- کیانوش عیاری: «۸۷متر» از شبکه یک روی آنتن میرود
- باغ کتاب میزبان جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی شد
- تقدیر ویژه جشنواره اوبرهاوزن از فیلم کوتاه ایرانی
- «عامه پسند» اکران آنلاین میشود
- «عمو ماهیگیر» روی صحنه عمارت نوفللوشاتو
- حضور همراه اول در نمایشگاه بینالمللی اینوتکس ۲۰۲۴
- شکایت آموزش و پرورش از «افعی تهران»
- جزئیاتی تازه از داستان فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- دعوت گروه «فقر پشت پردهها» برای اعتصاب/ حقوق و بیمه کارکنان، چالش مدیران جشنواره کن
- در «تحریک کنندگان»؛ مت دیمون و کارگردان «بورن» در یک کمدی دزدی همراه شدند
- مدیرکل هنرهای نمایشی استعفا داد
- راهیابی «آمرغ» به جشنواره آسیای جنوبی مونترال
- حضور مرکز گسترش با ۲۲ کتاب در نمایشگاه کتاب تهران
- «دیوان تئاترال» روی صحنه میرود/ آغاز اجرای نمایش «مرگ با طعم نسکافه» با حضور مسعود کیمیایی
- صعود مقاومت ناپذیر و حیرت انگیز آقای کارگردان/ نگاهی به فیلم «چهارشنبه سوری» به مناسبت سالروز تولد اصغر فرهادی