سینماسینما، علی ظهوریراد
مریم بحرالعلومی در نخستین ساخته سینمایی خود، «پاسیو»، سعی کرده به سیاق بعضی فیلمهای اجتماعی چند سال اخیر، با نمایش مشکلاتی که بخشی از آنها در جامعه به دلیل تفاوت دیدگاه نسلها یا قومیتهای مختلف با یکدیگر است، روایتی از تلاش برای حل این مشکلات را ارائه دهد، اما ضعف فیلمنامه و وجود حفرههای داستانی در این فیلم به قدرت و باورپذیری داستان آن لطمه زیادی زده است.
فیلم در دادن اطلاعاتی که میتواند به پیشبرد داستان و درک آن توسط تماشاگر کمک کند، خست زیادی به خرج میدهد. به نظر میرسد چون اصولا قرار نبوده ما با یک راهحل در داستان روبهرو شویم، طرح مسئله اصلی فیلم که تمام شخصیتها درگیر آن هستند، عملا تا جایی نزدیک به انتهای فیلم طول میکشد. این اطلاعات اندک که در میان خردهداستانهای متعدد فیلم پراکنده شده، شبیه پازل هزار تکهای است که بیننده برای فهم دقیق آن نیاز به دیدن چند باره فیلم دارد. ضمن اینکه هر مخاطبی ممکن است حوصله حل کردن یک پازل هزار تکه را نداشته باشد و این مسئلهای است که میتواند مخاطبان بالقوه فیلم را کم کند.
اگر بخواهیم به نقاط قوت فیلم اشاره کنیم، بیشک بازی خوب بازیگران مهمترین نقطه قوت آن است. از بازی خوب محدثه حیرت در نقش دختری که تلاش دارد در این دنیای باری به هر جهت که بارها عشق و احساسش را لگدمال کرده، سهمی برای خود بیرون بکشد تا فردای بهتری را برای خودش بسازد، تا بازی حیرتانگیز و بهیادماندنی یاسمن ترابی که یک دختر پر از شور و عشق و هیجان و در عین حال یک انسان زخمخورده و خسته است و هر دو این حالتها را بهخوبی در فیلم به نمایش میگذار. بیشک میتوان گفت که بحرالعلومی تمام تلاش خود را برای هدایت خوب بازیگران به کار گرفته و در این کار تا حد زیادی موفق بوده. ضمن اینکه نباید بازی خوب کریم امینی را در نقش عاشقی که پس از سالها به دنبال عشقش برگشته و برای به دست آوردن آن دست به هر کاری میزند، از یاد برد. با اینکه گریم کلیشهای و شخصیتپردازی تا حدی ناپخته او دست این بازیگر را در اجرا تا حدی بسته بود، اما امینی به شکل قابل قبولی توانست از پس این نقش بربیاید.
یکی از جنبههای هوشمندی بحرالعلومی در انتخاب بازیگر استفاده از شمایل سینمایی پوریا پورسرخ در یک نقش کوتاه اما مهم در فیلم است. صاحب یک پیتزافروشی که کاراکتر یاسمن ترابی به او دل بسته است و پورسرخ با همان شمایل جوان خوشسروزبان و خوشتیپ و پولدار که در بسیاری از فیلمهای سینمای تجاری برای او ساختهاند، در برابرش قرار میگیرد و در بخشی از فیلم شاهد این رابطه ظاهرا شیرین هستیم. باورپذیری و جذابیت این رابطه و در ادامه شوکی که به بیننده پس از پایان دردناک آن وارد میشود، نتیجه همین شمایل سینمایی پورسرخ و انتخاب درست او توسط کارگردان برای این نقش است.
همانگونه که پیش از این اشاره شد، ضعف فیلمنامه مهمترین مشکل «پاسیو» است. همانطور که روزگاری زندهیاد کیارستمی مقلدان بیشماری داشت، این روزها تقلید از اصغر فرهادی مد روز شده و خیلی از افراد سعی میکنند با پایان باز یا مسکوت گذاشتن بخشهایی از داستان که احتمالا باید در ذهن بیننده شکل بگیرد، فیلم اجتماعی تاثیرگذار بسازند، درحالیکه هرگز در این مسئله موفق نیستند. داستان فیلم با خلأهای زیاد و تغییر رفتار ناگهانی شخصیتها به شکلی بیننده را شوکه میکند که گاهی حس میکنیم قطعاتی از یک فیلم دیگر را وسط «پاسیو» چسباندهاند و این شخصیت همان کسی نیست که چند دقیقه قبل او را دیدهایم. حتی زمینهچینی خوبی هم برای دلیل این تغییر شخصیتها در داستان بیان نمیشود و ما تنها شاهد چرخش ۱۸۰درجهای رفتار آنها هستیم و فقط در چند مورد معدود از این تغییر رفتارها مثل وقتی که پوران (بهناز جعفری) از سقط جنین منصرف میشود، پسزمینه یا دلایل منطقی برای این رفتارها را میبینیم. تحول ناگهانی شخصیتها یا رها کردن بیننده در ناآگاهی ترفندی برای نویسنده بوده تا نقاط خالی فیلمنامهاش را توسط ذهن تماشاگر پر کند، اما نبود پسزمینه مناسب از شخصیتها در داستان و عدم وجود نشانههایی در فیلم که تماشاگر به واسطه آن در انجام این کار موفق باشد، به کار لطمه زیادی زده است.
«پاسیو» فیلم خوشریتمی است که حوصله تماشاگر را سر نمیبرد و تلاش زیادی دارد که به مخاطب خود احترام بگذارد. البته بعد از ساخت فیلم کمدی، ساخت فیلم اجتماعی این روزها راحتترین روش برای ورود به سینماست و مریم بحرالعلومی هم از این راه تلاش کرده اولین تجربه کارگردانی فیلم بلند خود را انجام دهد و از همین کار اول نشان داده که در این کار چندان هم ناموفق نبوده و حداقل بخشهایی از کار را که به او مربوط بوده، بهخوبی انجام داده است. میتوان ایرادات این کار را با کمی اغماض به عنوان یک فیلم اول قبول کرد و منتظر ماند تا ببینیم این کارگردان در ادامه مسیر کاری خود قرار است به چه سمتی برود
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- معرفی اعضای هیئت انتخاب دو بخش جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اکران آنلاین «قطع فوری» تمدید شد
- «شهربانو» بهترین فیلم جشنواره کانادا شد
- چهل و دومین جشنواره فیلم فجر؛ معرفی هیأت انتخاب و داوری بخش فیلم کوتاه
- «شهربانو» بهترین فیلم جشنواره بالیوودی شد
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- راهیابی «تریپلکس» به جشنواره وحشت آمریکا
- «قطع فوری»؛ نگاهی خیاموار به زندگی
- «شهربانو» بهترین فیلم جشنواره زنان استرالیا شد
- باورِ مرگ، در زمانی به کوتاهی یک زمین لرزه!/ نگاهی به فیلم «قطع فوری»
- اکران «قطع فوری» از ششم اردیبهشت در هنروتجربه
- «شهربانو» به رقابت آسیایی بنگلور راه یافت
- «قطع فوری» بهار به سینماها میآید/ آخرین فیلم علی انصاریان در راه اکران
- رقابت مریم بحرالعلومی با هشت کارگردان زن برای دریافت حلقه فیلم طلایی
- رقابت «قطع فوری» در بخش زنان فیلمساز داکا
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- تحسین امیر کوستوریتسا از فیلم سینمایی «دوار» در جشنواره فیلم روح آتش
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر