سینماسینما، آزاده کفاشی:
«تنگه ابوقریب» روایتی است از آخرین روزهای جنگ. همان روزها که همه گمان کرده بودند کار جنگ به آخر رسیده و دیگر برمی گردند سر خانه و زندگیشان. واقعه ای که البته در این سال ها کمتر به آن پرداخته شده است. همیشه نور تاباندن به بخش های کمتر دیدهشده تاریخ جذاب است. در زمان حمله ناگهانی عراقی ها به تنگه ابوقریب، نیروهای ایرانی در جزیره مجنون و جبهه شمال غرب درگیر بوده اند، یا اینکه خسته از عملیات های قبلی و به خیال به پایان رسیدن کار به مرخصی می رفتند. در چنین شرایطی عبور دشمن از تنگه ابوقریب و رسیدن به دشت عباس و بعد اشغال دزفول و اندیمشک، می توانست به منزله سقوط خوزستان و رقم خوردن پایان جنگ و یک دوره تاریخی به گونه ای دیگر باشد.
به نظر می آید که بهرام توکلی به دلیل اهمیت واقعه ای که در تنگه ابوقریب رخ داده، به سراغ آن رفته تا فیلم جنگیای متفاوت با آنچه تا کنون ساخته شده، بسازد. ولی نکته اینجاست که بعد از ۳۰ سال برگشتن و پرداختن به چنین ماجرایی بدون روایتی منجسم ممکن نیست. مسئله این نیست که فیلم می خواسته از درام فاصله بگیرد تا بتواند به واقعیت آنچه روز ۲۱ تیر سال ۶۷ رخ داده، نزدیک تر شود، که چنین اتفاقی هم نیفتاده است. انگار که حمله به تنگه ابوقریب تنها بهانه ای شده برای ساختن یک فیلم جنگی دیگر بدون آنکه به آن تأثیرگذاری که باید، برسد. چون در اصل هیچ واقعه ای بدون شخصیت ها و آدم هایی که در دل آن حضور دارند، معنایی نمی یابد و شکل نمی گیرد. هر چند فیلم از همان ابتدا با چهار شخصیت و گفتوگوی آنها در کنار رودخانه شروع می شود، ولی با آنها ادامه نمی یابد. همان فرصت ابتدایی در کنار رودخانه و در پادگان دوکوهه که هنوز صدای توپ و گلوله هم بلند نشده، برای شخصیتپردازی و روایت قصه خاص آدم ها هدر می رود و بعد یکباره شخصیت ها میان زمین و آسمان رها می شوند تا دوربین برای خودش سرگردان این طرف و آن طرف بچرخد و تصاویری مستندگونه از زخمی ها و مجروحان شیمیایی و زن ها و بچه های آواره بگیرد. تصاویری که بیشتر به کار برانگیختن احساسات تماشاگر در لحظه تماشای فیلم در داخل سینما می آید، نه تأثیری ماندگار که تا سال ها با ما بماند.
«تنگه ابوقریب» از درام فاصله می گیرد و چندان درگیر خردهروایت های آدم هایش در دل جنگ نیست. بهراحتی می تواند یکی را رها کند و سراغ دیگری برود. آدم هایی که مانندشان را در فیلم های جنگی زیاد دیده ایم. ولی «تنگه ابوقریب» دغدغه مستند یا شبهمستند بودن هم ندارد. خودش سوال می پرسد و جواب می دهد. شخصیت نوجوان فیلم که از اول قرار نیست در خطر قرار گیرد و بعد قدم قدم تا خط مقدم برده می شود، به همین منظور طراحی می شود. گویی شخصیت علی در فیلمنامه گنجانده شده تا بسیاری از پرسش ها را بپرسد و زمینه را برای پاسخ ها و شعارها آماده کند. پرسش هایی مثل اینکه ما چرا شیمیایی نمی زنیم، یا شعارهایی چون هیچ جنگی برنده ندارد و در جنگ همه بازنده اند غیر از اسلحهفروش ها.
«تنگه ابوقریب» با توجه به واقعه نادیده ای از تاریخ که به آن پرداخته، می توانست فیلم جنگی متفاوتی باشد، اگر برای جذب مخاطب دل به بیگ پروداکشن نمی بست و به شخصیت هایش نزدیک تر می شد؛ فرصتی که از دست رفت.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- تقابل تجارت و واقعیت/ نگاهی به فیلم «روز صفر»
- «روز صفر»؛ مرز باریک صعود و سقوط
- بهرام توکلی سریال «مترجم» را میسازد
- داوران بخش مسابقه ملی جشنواره فیلم کوتاه تهران معرفی شدند
- آغاز داوری/ یادداشت داوران جشنواره فجر خطاب به مخاطبان سینما
- داوران بخش «سودای سیمرغ» جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران از نگاه نویسندگان سینماسینما (۳)/ شادی حاجی مشهدی، الناز راسخ
- تهیهکننده «نون خ» تکذیب کرد/ نویسندهای به عوامل تولید این سریال اضافه نشده است
- بهرام توکلی به نویسندگان«نون.خ۳» پیوست
- انتشار نخستین عکس از ساعد سهیلی در «روز صفر»
- بدون کانسپت/ نگاهی به فیلم «تختی»
- جزئیات آرای ۱۰ چهره موثر سینما در سال ۱۳۹۷ آکادمی سینماسینما/ رتبه نهم: بهرام توکلی
- سعید ملکان «روز صفر» را میسازد/ صدور سه مجوز ساخت
- قهرمانی متولد می شود/ نگاهی به فیلم «غلامرضا تختی»
- آیین پهلوانی/ نگاهی به فیلم «غلامرضا تختی»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ فیلم کوتاه داستانی
- ادامه اجرای «سهخواهر» در تالار مولوی
- یک واقعگرای بیرحم؛ دل تورو درباره میازاکی چه نوشت؟/ سینماییهای فهرست تایم ۲۰۲۴
- راهیابی ۳ فیلم کانون به جشنواره بینالمللی کودکان لکنوی هند
- تمدید فراخوان دومین جشنواره ایده تا محصول صنعت ارتباطات
- فراخوان تأمینکنندگان گوشی همراه
- «هیس» در فستیوال «روسکایا کلاسیکا» روی صحنه میرود
- کنایه کارگردان «آپاراتچی» به تبعات استفاده نکردن از تبلیغات ماهوارهای
- «گالیله» با ۳ اجرا ۳۰۰ میلیون فروخت
- کیانو ریوز در فیلم جدید روبن اوستلوند بازی میکند