آیدا عزتی
فریدون جیرانی در نشست خبری «خفهگی» درستترین جمله را درباره جدیدترین ساختهاش گفت: «خفهگی فیلم خاصی است»
لازم نیست زمان زیادی از فیلم بگذرد تا مخاطب متوجه این «خاص بودن» بشود. فیلمی سیاه و سفید با فضای سرد و بیروح، بازی با نور و سایه، بازیگرانی که با کمترین اکت و خودنمایی جلوی دوربین ظاهر شدهاند و صدای جیغهای «نسیم سازگار» که انگار فقط در سر «هستی مشرقی» و راهروهای تاریک تیمارستانی در ناکجا آباد میپیچد.
جیرانی به گفته خودش هیچوقت به شکل کامل فیلمساز رئالیستی نبوده و بیشتر درامهای روانشناسانهی توأم با جنایت را دنبال میکند. مرور فیلمهای گذشتهاش فارغ از موفقیت یا شکستنشان سند همین حرف است. از فیلم به یادماندنی قرمز تا تجربه شکست خورده سالاد فصل و پارک وی، فیلمهای آب و آتش و شام آخر هم ادامه تجربههای فیلمساز در همین گونه است. در خفهگی نشانههایی از فیلمهایی که مرور کردیم به چشم میآید. از شخصیت سایکو و نامتعادل مردی که به ظاهر عاشق است، زنی که خود را به دیوانگی میزند تا امنیت خود را حفظ کند، فضای وهم آلود و مرموز و البته حضور «مشرقی» که موتیفی تکرار شونده در فیلمها و سریالهای فریدون جیرانی است.
ظاهر شدن الناز شاکردوست روی پرده سینما غافلگیری دیگری را برای مخاطب رقم میزند. دختری با موهایی طلایی و صورتی پر از کک با لباسی بلند و ساده. شاکردوست با این گریم سنگین سعی میکند تصویری جدید از خود به نمایش بگذارد و خودش را به عنوان بازیگری جدی معرفی کند. با کمک جیرانی توانسته تا حدی به این مرحله برسد اما در خفهگی بیشتر از آنکه بازیاش مورد توجه قرار بگیرد، این گریم اوست که شاکردوست را متفاوت از قبل نشان میدهد.
نوید محمدزاده برخلاف آنچه درباره شکل بازی و حضور تکراری او در این فیلم گفتهاست، جنون محمدزاده این بار نه در فریادهای او است و نه در رفتارهای غیرقابل پیشبینیاش. بلکه این بار جنون را در چشمهای او میبینم، در آرامش و رفتار کنترل شدهاش. به همین خاطر هنگام پایانبندی فیلم از آنچه او میکند تعجب نمیکنیم.
صحرا شخصیت اصلی فیلم است اما لکنت فیلمنامه درباره شخصیتپردازی او مخاطب را گیج میکند. او در بخش اول فیلم و هنگامی که در تیمارستان مشغول کار است، کاملا سرسخت و سرد است. فیلم جایی دچار مشکل میشود که میخواهد به او نزدیک شود و وارد خانه هستی میشود. آنجا است که او شکننده و ضعیف است، به دنبال راهی برای پیدا کردن خانه و زندگی مطمئن است. تا جایی که حاضر میشود به دیدار پیرمردی بازاری و پولدار در خانه همسایه خود برود. البته میتوان اینها را مقدمهای برای شکل دادن خیانت هستی به نسیم که به او پناه آورده و اعتماد کرده بود به حساب آورد اما اشکال فیلمنامه یا اجرا مانع از باورپذیری برای مخاطب میشود.
اما خفهگی از آن دست فیلمهایی است که تماشایش روی پرده سینما تجربه جذابی است. به تجربه و سواد فریدون جیرانی اعتماد کرد و دل به روند کند و محزون فیلم داد. با اینکه اکثر فیلم در نماهایی بسته میگذرد اما هنر فیلمبرداری مسعود سلامی و نورپردازی باعث میشود تماشاگر از دیدن نماهای تکراری خسته و دلزده نشود و پیگیر قصه و دیوانگیهای شخصیتهایش بشود. فیلمی که به خاطر فضای حاکم بر آن اقبال ویژهای در گیشه برایش پیشبینی نمیشد، اما توانسته به فروشی نزدیک ۴ میلیارد دست پیدا کند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- پیام کانون کارگردانان به مناسبت اولین سالگرد درگذشت کیومرث پور احمد
- گزارش مراسم رونمائی از کتاب «دندان گرگ»/ یک داستان حماسی شهری
- مردی برای همیشه/ در ستایش فریدون جیرانی
- فیلمساز کاشتنی نیست، نسل انقلابی هم ساختنی نیست/ گفت و گوی جیرانی با میرکریمی درباره فیلم «نگهبان شب»
- سینمای ایران؛ دگرگونی یا ویرانی؟/ جیرانی، عسگرپور، کثیریان و فرشباف از آینده فیلمسازی میگویند
- همزمان با آخرین پاتوق فیلم کوتاه در تابستان ۱۴۰۱؛ پوستر سیونهمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران رونمایی میشود
- چرا لمپنها به سینما بازگشتند؟ | فریدون جیرانی: از باخت اصولگرایان در مجلس ششم شروع شد
- سینماگران هشدار دادند: بیکاری؛ بحران سینما در سال ۱۴۰۱/ آیا مدیران جدید میخواهند سینما را از ابتدا اختراع کنند؟!
- گفتوگوی موزه سینما با فریدون جیرانی/ از ابتدا هدفم فیلمنامهنویسی بود + ویدئو
- مردِ فروتن و مهربان/ برای تولد فریدون جیرانی
- بررسی فیلم سینمایی «شام آخر» پس از ۲۰ سال
- در شب محمدعلی نجفی مطرح شد؛ روشنفکری که برای نجات سینما تلاش کرد
- رسول صدرعاملی در گفتگو با موزه سینما: ما غرق در سینما بودیم، به گیشه و جشنواره فکر نمیکردیم
- عسگرپور: دوران فیلتر به سر آمده است/ چارهای جز پذیرش عصر جدید نداریم
- گوهر خیراندیش در گفتگو با موزه سینما: «ارتفاع پست» برای من سکوی پرتاب بود
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»