سینماسینما، آرش عنایتی
«اگر دیری به مغاک خیره شوی آن مغاک هم در تو خیره خواهد شد» (نیچه)
اعدام(Kazn) نخستین فیلم بلند لادو کِواتانیا در حقیقت بر اساس ماجرایی واقعی ساخته شده که در واقع، رسوایی بزرگ پلیس و سیستم قضایی اتحاد جماهیر شوروی در دستگیری قاتلی سریالی به نام آندری چیکاتیلو است. قاتلی که در طی مدتی بیش از یک دهه، پنجاه و شش فقره از قتل‌هایش کشف شد و جایِ ضرباتِ کاردش را از فرق سر تا نوک انگشتان پای مقتولین می‌شد نظاره کرد. مقتولینی که مورد تجاوز قرار گرفته و جسدشان در گوشه‌ای رها شده بود. برخی از اجساد آن‌قدر دیر کشف شدند که تنها استخوانی از آن‌ها به جا مانده بود- از اتفاق نخستین قتل‌ها- و برخی دیگر در زیر برف مدفون مانده بودند و سرمای استخوان‌سوز، گرمی‌بخشِ پروسه‌ی تشخیص هویت‌شان شد. تشخیصی که کارد بر استخوان بازماندگان می‌نهاد و اعتراض‌های عمومی را نسبت به عدم یافتن قاتل افزون می‌کرد.
در جامعه‌ای که ردای حقیقت به هزاران دوز و کلک هربار به تیغ مصلحت دریده می‌شود تا به خیاطی سانسورچی از نو دوخت و دوز شود عاقبت‌اش جز این هم نمی‌توانست باشد. ابتدا کتمان، سپس انکار و در انتها گرفتن اقرار اجباری! رویه‌ای آشنا در هر حکومت توتالیتر، فیلم «اعدام» دقیقا همین مراحل را به تصویر می‌کشد و هرچند در ارتباط با قاتلی سریالی و فیلمی جنایی محسوب می‌شود لیکن به درستی در سطحی کلان‌تر، روند فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را نمایان می‌کند.
داستان در یک بازه‌ی زمانی ده ساله می‌گذرد -۱۹۸۱ تا ۱۹۹۱- (با فیلمبرداری خاص دنیس فِرستوف Denis Firstov
که بی‌تردید، نماهایِ فیلم «خانه‌ای که جک ساخت» به کارگردانی لارنس فون تریر را در نظر داشته است)در طول فیلم مدام رفت و برگشت‌هایی میان گذشته و حال انجام می‌شود تا روندِ استحاله و سرانجامِ خیره ماندن در مغاک را شاهد باشیم این خیرگی و پیامد محتوم‌اش با هنرمندی تمام به تصویر در آمده‌اند. تیرگی حاکم بر اغلب نماها(حتی نماهای بیرونی) انتخاب تونالیته رنگ‌های متفاوت( برای تاکید بر تمایز زمان داستان و از آن مهم‌تر سیرِ تطور رنگ‌های زمینه‌ی جامعه) مچ‌های گرافیکی؛ اتخاذِ روشِ یکسان در ترکیب‌بندی و حرکت دوربین میانِ نماهای قاتل و پلیس، هم‌چنین استفاده از اورلپ صوتی بر روی نماهای متوالی(برای نمونه، لغزاندن صدای خواهرِ ورا-ذکر جزئیات فیزیکی قاتل- بر روی نمای عیسی داویدُف جهت اشاره بر لغزش داویدُف) نه تنها تماشاگر را برای فهم زمان داستان یاری می‌رسانند که مبین مفهوم کلی فیلم(سقوط قهرمان و فروپاشی جامعه) نیز هستند. در شش بخش مجزا -به نام‌های رئیس، انکار، خشم، چانه‌زنی پذیرفتن اعدام-
که بی شباهت به ساختار رمان جنایت و مکافات داستایوفسکی نیست و از طریق ارجاعات متعدد و متنوع به سریال و فیلم‌هایی نظیر شکارچیان ذهن، کارآگاهان‌حقیقی، زودیاک، خاطرات قتل، سکوت‌بره‌ها و … در دل آن ماجراهای دلهره‌آور و خونین، لحظاتی دلنشین و تفکربرانگیز برای هر علاقه‌مندی به سینما مهیا شده است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «شوهر ستاره»؛ حقیقتی منبعث از زندگی و تجربهی زیستهی بخشی از زنان
- به وقت فرعون
- «بچه مردم»؛ فیلمی که به دیگران جوالدوز میزند، اما از زدن سوزن به خودی باز میماند
- ذلت ماندن یا لذت رفتن و رستن!
- قابهای رنگین از روزگاری ننگین!/ نگاهی به فیلم ۱۹۷۶
- تبانی ابر قدرتها و تباهی ملتها/ نگاهی به فیلم «در سایه»
- همسویی مدرنیته و سنت در جایگاه قدرت!/ نگاهی به فیلم «اتاق دبیران»
- این همانی سوژه و ابژه/ نگاهی به فیلم «چه کسی برایت آواز میخواند»
- خرافهزدایی علاءالدین!/ نگاهی به فیلم «سیدالمجهول»
- تا ابد، متهم!/ نگاهی به مستند «هارلان: زیر سایه زوس یهودی»
- قانون شفا!/ معرفی فیلم «مورفین»
- «آقای کلاین»؛ تلاش برای زدودن یک اشتباه
- بستن باب نسیان و گریز!/ نگاهی به مستند «ما اکنون نخواهیم مُرد»
- در کف شیر نری خونخوارهای/ غیر تسلیم و رضا کو چارهای/ نگاهی به مستند «بازدیدکنندهای از دنیای زندگان»
- پیشنهاد تماشای فیلم: «هیچ ردی باقی نگذار»/ تلاقی هنر و تاریخ
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- انتقاد عباس یاری از تبلیغات مخرب شهرداری تهران
- از انیمیشن به عنوان یک رسانه هنری برای جذب گردشگر استفاده کنیم
- «زن و بچه» سعید روستایی به کن دعوت شد
- تعطیلی موقت پردیس تئاتر باغ کتاب تهران
- آکادمی علوم سینمایی اوراسیا آغاز به کار کرد
- به خاطر یک عمر دستاورد سینمایی؛ موسسه فیلم آمریکا به فرانسیس فورد کوپولا جایزه میدهد
- آیا «پایتخت ۷» حقوق حیوانات را زیرپا گذاشته بود؟
- امشب به صرف بورش بدون خون به روایت نازنین؛ صابر ابر و الهام کردا دوباره همبازی میشوند
- تولد یک سینماگر درخشان ازبکستانی
- معرفی بازیگران فیلم تازه اصغر فرهادی
- فیلمی که هنوز عنوانش اعلام نشده؛ اثر جدید اصغر فرهادی در پاریس
- پوستر رسمی جشنواره کن منتشر شد
- با حکم رئیس سازمان صداوسیما؛ رمضاننژاد رئیس جدید ساترا شد
- سینماحقیقت در نمایش خانگی
- چشم سینماهای آمریکا به گیشه تابستانی/ هالیوود نگران افزایش قیمت بلیت سینماها شد
- فستیوال «کوچه» برگزار می شود
- حسین سلیمانی داور جشنواره ایتالیایی شد
- «یخ بستگی»؛ نمایشی که شنبهها سانس فوقالعاده دارد
- تأملی بر فیلم «صیاد» و بازنمایی یکی از مؤمنترین فرماندهان ایران/ صیاد در آیینه سینما
- موفقیت بینالمللی نمایش «مستطیل» در امارات
- «دورهمی زنهای دیکتاتورها» در تالار حافظ
- اولین جایزه بهرام/ یادداشت جواد کراچی درباره زندهیاد بهرام صادقیمزیدی
- «غبارزدگان» رونمایی شد
- شروین حاجیپور تیتراژ ابتدایی «وحشی» را خواند
- اولین نمایش جهانی «چشم در برابر چشم» در جشنواره ترایبکا
- با حضور داور ژاپنی جشنواره کن؛ هیات داوران جشنواره فیلم و عکس «پنج» معرفی شدند
- یک «پایتخت» غیرمعمولی/ فصل هفتم «پایتخت» جزو فصلهای موفق نبود
- انصراف شهاب حسینی از انتخابات خانه تئاتر/ هیات مدیره جدید انتخاب شد
- نمایش و نقدِ «مصائب شیرین ۲» در سینما اندیشه
- سوگ، فقدان و زوال با طنز؛ آیا «کفنها» آخرین فیلمِ دیوید کراننبرگ می‌شود؟
