سینماسینما، منیژه بهارلو
سه اثر در ماه های اخیر از سه روش نمایش، به تماشاگران عرضه شده که مفهوم محوری «حق انتخاب» یا «حق زندگی» را می توان در آنها دید و درباره اش به بحث پرداخت: «دومینو» در تلویزیون (شبکه سه، اثری مستند)، «خونریزی» (در جشنواره سینماحقیقت، اثری مستند) و «بی همه چیز» در (اکران عمومی، اثری سینمایی و داستانی). این حقوق انتخاب و زندگی، از مباحث جدی زندگی بشری است که در تعامل با حقوق اجتماعی یا اصول زندگی دینی و انسانی، پیامدهای متفاوتی را به جا می گذارد.
مستند «دومینو» به پدیده سال های اخیر در جامعه ایرانی یعنی نگهداری سگ در خانه و خانواده پرداخته است و در سیری پژوهشی و مستند، نکات متفاوت و ناگفته ای برای درصد قابل توجهی از مردم که از این رابطه انسان ایرانی با سگ در خانه به صورت کلی تصویری دارند، بیان شده است. در این اثر نشان داده شد که عده ای «حق انتخاب» دارند که این حیوانات را نزد خود نگه دارند ولی با این انتخاب، «حق زندگی» از وجوهات مهمتری از جامعه انسانی و طبیعت ایرانی، به نحوی که در این مستند بیان شده بود، گرفته شده است. نوعی ارزشگذاری مطرح می شود که حقوق فردی اولویت دارد یا حقوق اجتماعی؟ این سگ ها در موارد قابل توجهی، به دلیل رهاشدن در جامعه، هم به انسان حمله کرده اند و هم در جغرافیای اطراف تهران، موجب کاهش گونه هایی از موجودات حیوانی شده و نوعی عدم تعادل زیستی ایجاد کرده به گونه ای که در بلندمدت از سطح درختان اطراف تهران کاسته شده که خود، مشکلات دیگری برای استان های تهران و البرز ایجاد کرده است.
مستند «خونریزی» از ماجرای سقط جنین گفته و به طور کامل، مبتنی بر ریشه یابی این موضوع از ابتدا تا الآن در جامعه امریکاست. اثر، تصویری از ایران ندارد اما آنقدر در بیان اطلاعات و نشان دادن تصاویر بی پروا و تلخ است که خیلی از کسانی را که از تاریخچه آن، که البته خیلی ربطی به افراد امروزی ندارد، و نیز چگونگی سقط جنین خبر ندارند، دچار شوک می کند. «حق انتخاب» سقط جنین دربرابر «حق زندگی» جنین و در بلندمدت اجتماع انسانی، قرار گرفته است. کدام اولویت دارد؟
فیلم سینمایی «بی همه چیز» در اکران عمومی است. «حق انتخاب» به مجرم داستان اجازه داده که «حق زندگی» را نپذیرد. شاید هم پذیرفته؟ اما برداشت عمومی این است که نپذیرفته است. گویا داستان، عذاب وجدان دارنده «حق انتخاب» را اولویت داده بر «حق زندگی»ای که از پیامد آن، می شد در جامعه تماشاگر حاضر در اکران عمومی و سپس اجتماع، استنباط امید و همراهی و همزیستی داشت. یعنی انتخاب فردی دربرابر زندگی آینده عموم، اولویت یافته است. شاید به همین دلیل است که حوزه هنری درخواست اصلاح پایان آن را دارد تا فیلم را در سینماهای خود اکران کند. حوزه هنری از این منظر که جریان غالب در اجتماع، خواهان زندگی هستند و دادن «حق زندگی» را درست می دانند، می خواهد که «حق انتخاب» صاحب دم را اولویت دهد بر «حق انتخاب» قاتل.
در این سه اثر، چگونه باید قضاوت کرد؟ کدام را باید ارزشمندتر دانست؟ آیا اصولا باید بگوییم که بگذاریم بیننده قضاوت کند و ما او را فقط دربرابر یک بزنگاه قرار می دهیم؟ یا نه، باید به صراحت موضع گرفت و بیننده را با قضاوت قطعی به مقصد مورد نظر، سوق داد؟ طبیعی است که در جامعه امروزی، حقوق اجتماعی، می تواند محدودکننده حقوق فردی، تا آنجایی باشد که حق دیگران خدشه دار نشود. دنیای سینما و تصویر، خوب می تواند ما را به تأمل وادارد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- انتقاد تند پرویز پرستویی از تهیهکننده فیلم «بی همه چیز»/ حیف که خستگی کار در تنمان ماند
- ستارههای هوای ابری/ نگاهی به فیلم «بی همه چیز»
- هدیه تهرانی، نامی در بین مشاهیر بازیگری دنیا/ کوتاه درباره «بی همه چیز»
- فیلمفارسیسازی/ نگاهی به فیلم «بی همه چیز»
- «بی همه چیز»؛ دوگانه عشق و نفرت
- هویت فروپاشیده/ نگاهی به فیلم «بیهمه چیز»
- انتقام و وسوسه/ نگاهی به فیلم «بیهمه چیز»
- گفتوگوی تصویری اختصاصی سینماسینما با جواد نوروزبیگی، تهیهکننده فیلم «بیهمه چیز» (بخش دوم)/ برداشتهای متفاوت از فیلم، نشانه موفقیت آن است
- گفتوگوی تصویری اختصاصی سینماسینما با جواد نوروزبیگی تهیهکننده «بیهمه چیز» (بخش اول)/ حوزه هنری خواستهای داشت که به پایان فیلم آسیب میرساند
- گزارش از گیشه فیلمهای روی پرده/ فروش نیممیلیاردی «بیهمه چیز» در آخر هفته
- در جلسه شورای صنفی نمایش، زمان اکران پنج فیلم مشخص شد
- براساس اطلاعیه شورای صنفی نمایش، چهار فیلم جدید به سینماها میآیند
- ۱۰ فیلم تا ابتدای دی ماه اکران میشوند
- پروانه نمایش سه فیلم صادر شد
- سینمای ایران به کجا میرود؟
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ فیلم کوتاه داستانی
- ادامه اجرای «سهخواهر» در تالار مولوی
- یک واقعگرای بیرحم؛ دل تورو درباره میازاکی چه نوشت؟/ سینماییهای فهرست تایم ۲۰۲۴
- راهیابی ۳ فیلم کانون به جشنواره بینالمللی کودکان لکنوی هند
- تمدید فراخوان دومین جشنواره ایده تا محصول صنعت ارتباطات
- فراخوان تأمینکنندگان گوشی همراه
- «هیس» در فستیوال «روسکایا کلاسیکا» روی صحنه میرود
- کنایه کارگردان «آپاراتچی» به تبعات استفاده نکردن از تبلیغات ماهوارهای
- «گالیله» با ۳ اجرا ۳۰۰ میلیون فروخت
- کیانو ریوز در فیلم جدید روبن اوستلوند بازی میکند