سینماسینما، سحر عصرآزاد:“قاب ها” یک مستند سیاسی موجز و حساب شده با چاشنیطنز و ریتمی پویا است که همراهی مخاطب را برای رسیدن به پاسخ او به سوال مستتر در فیلم طلب می کند.
کیوان مهرگان؛ روزنامه نگار و شاعر در اولین تجربه فیلمسازی خود سراغ دغدغه های شخصی اش در حیطه تاریخ سیاسی ایران رفته و یک استاد علوم سیاسی را که به واسطه اظهار نظرهای صریح و روشنگرانه اش در بزنگاه های سیاسی شهره خاص و عام است، محور کار قرار داده است.
حضور صادق زیباکلام به عنوان کاراکتر محوری مستندی که قرار است تاریخ سیاسی ایران را در یک فَست موشن مرور کند، مهمترین ویژگی “قاب ها” است که خود به خود کنجکاوی برای همراهی با روایت این اثر ایجاد می کند.
اما فیلمساز به همین امتیاز اولیه بسنده نکرده بلکه با انتخاب ساختاری داستانی و حساب شده، این امتیاز را ارتقا داده؛ آنهم به واسطه بسط دادن دیدگاه های استاد از خلال نخ تسبیحی که همان عکس های قاب شده بر دیوار دفتر کار او است.
در این فَست موشن جذاب – که ناگفته مشخص است با تکیه بر شیواییِ کلامِ زیباکلام! و شرح و توصیف های طولانی او، تدوین کار را سخت کرده –، استدلال و تحلیل های شخصی این استاد علوم سیاسی از چرایی قرار دادن این قاب ها در کنار هم، به شکلی ظریف و زیرپوستی منجر به مرور تاریخ سیاسی کشور می شود که در کنار تصاویری نادیده یا کمتر دیده شده از رویدادهای مستند، سازنده روایتی بکر و گرم از تاریخ است.
هوشمندی فیلمساز در انتخاب یک نخ تسبیح دراماتیک برای این مستند، از وجوه ساختاری است که باعث شده فیلم آغاز، میان و پایان مشخص داشته باشد و در انتها برای مخاطب یک سوال حیاتی ایجاد کرده و او را با پاسخ سوال که در ذهن هر فرد شکل می گیرد، تنها می گذارد.
در سکانس ابتدایی فیلم با حضور فیلمساز در مغازه قاب فروشی و سفارش یک قاب برای عکسی مواجه هستیم که این عکس را نمی بینیم و این صحنه کات می خورد به معرفی صادق زیباکلام و معرفی او در محل کارش؛ دانشگاه تهران و تأکید بر روحیه طنز یا به گفته بهتر طنز گزنده کلام او که در نهایت پس از پرسه زدن در اتاق های مختلف و در میان همکاران، به دفتر کار شخصی او ختم می شود که لوکیشن اصلی یا در واقع هسته ملتهب فیلم است.
لوکیشنی که فیلمساز تلاش کرده تصویری واقعی از یک مکان با زاویه دیدی باشد که خود قبل از مواجهه با آن، طی سالیان در ذهنش تصویر می کرده و نهایتاً به قاب هایی می رسیم که در ابعاد مختلف و با محتویات متفاوت و چه بسا در ظاهر ناهمگون در کنار هم قرار گرفته اند.
همانطور که اشاره شد نخ تسبیح روایی این مستند، همین قاب ها و تحلیل های شخصی است که زیباکلام از چرایی کنار هم قرار گرفتن آنها ارائه می دهد تا از خلال این تحلیل چه بسا نگاه جدید و متفاوتی به تاریخ سیاسی ایران در ذهن مخاطب شکل بگیرد که … می گیرد.
با تکیه بر همین ساختار قرص و محکم است که فیلمساز به جای غرق شدن در این تحلیل ها که می توانستند زمان بیشتری را به خود اختصاص دهند، حواسش به هدف زیرپوستی که برای فیلمش در نظر گرفته، هست و به همین دلیل این تحلیل ها را که همراه با روح امید به آینده سیاسی این سرزمین است، پیوند می زند به قابی که از سوی خودش یا به گفته بهتر تک تک مخاطبان –با محتویات مختلف- ، به زیباکلام اهدا می شود تا آن را در میان قاب هایش جای دهد.
عکسی که در همان سکانس ابتدایی قاب گرفته شده و در پایان هم مجهول باقی می ماند تا تصویر ذهنی هر فردی از قابی که جایش در میان قاب های استاد خالیست، استعاره ای باشد از آنچه می تواند فردای این سرزمین را بسازد و برآیند همین نقاط امید باشد.
“قاب ها” گزارشی است شخصی از تاریخ سیاسی ایران که فراتر از این هدف اولیه رفته و هر مخاطبی را با هر دیدگاه سیاسی به شراکت در این تحلیل بر اساس زاویه دید خود فرا می خواند تا در نهایت فَست موشن تاریخ سیاسی سرزمینش را با نگاه خودش و با انتخاب آخرین قاب، به سرانجام رسانده و تبدیل به گزارشی همگانی کند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «روزهای عالی»؛ روزمرگیهای یک نظافتچی تنها
- در «یک سهشنبه کوتاه» مطرح شد: عوامل با فیلم کوتاهیهای کار اول سخت همکاری میکنند
- هفتمین برنامه «یک سهشنبه کوتاه» در خانه هنرمندان ایران
- «سیاوش در آتش»؛ روایتی از ارتباط موسیقی با جامعه با محوریت زندگی استاد شجریان
- زنی که سوخت اما خاکستر نشد/ تحلیل کاراکتر زن در فیلم «لیلا»
- «آزادی» در مستندات یکشنبه و «صفحه اول» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- تکسواران کُرد/ نگاهی به مستند «سرپتیها»
- تراژدی تنهاییِ سرپتیها/ نگاهی به مستند «سرپتیها»
- «وقتی که دارکوبها میروند» بررسی شد؛ همگی به دنبال منجی از بیرون هستیم!
- «وقتی که دارکوبها میروند» در مستندات یکشنبه خانه هنرمندان ایران
- «مادران میدان مایو» در مستندات یکشنبه خانه هنرمندان ایران
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ حضور فعالانه مخاطب در مواجهه با چالشهای کاراکتر
- در نشست نقد و بررسی «سینهما رکس» عنوان شد؛ آبادانیها بعد از آتشسوزی سینمارکس هنوز به مرحله بازیابی عاطفی نرسیدهاند
- در خانه هنرمندان ایران به نمایش درمیآید؛ روایت سوختن یک سینما و آدمهایش در «سینهما رکس»
- از یاد رفته/ نگاهی به مستند «سرپَتیها»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
آخرین ها
- «هیس» در فستیوال «روسکایا کلاسیکا» روی صحنه میرود
- کنایه کارگردان «آپاراتچی» به تبعات استفاده نکردن از تبلیغات ماهوارهای
- «گالیله» با ۳ اجرا ۳۰۰ میلیون فروخت
- کیانو ریوز در فیلم جدید روبن اوستلوند بازی میکند
- شب تئاتریها برای شمس لنگرودی
- معرفی یک کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- صحرا اسداللهی از جشنواره بیروت جایزه گرفت
- «شهرک» به «کازابلانکا» رفت
- در جشنواره فیلم کلاسیک؛ جشن ۳۰ سالگی «داستان عامهپسند»/ بازیگران گرد هم آمدند
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟