سینماسینما، الناز راسخ
با کیفی سنگین و پیشانی چروکخورده از تابش بیرحم آفتاب بعضی ساعات این روزها که گاه یادآور چله تابستان است، خسته خود را به کافهای در خیابان کریمخان میرسانم. پشت شیشهای دودیرنگ، روی صندلی چوبی مینشینم. قهوهای سفارش میدهم و به عبور آدمها مینگرم. کسی دست در دست دیگری، یکی سراسیمه از خیابانی عبور میکند، چند نفری آن سوتر از زدوخوردهای بازی فوتبال روز قبل میگویند و… با صدای برخورد فنجان قهوه با میز نگاهم را به دختر جوانی میدوزم که با لبخند از من دور میشود و به سمت میز دیگری میرود.
فنجان سپیدرنگ را در مقابل صورتم کمی میچرخانم. سعی میکنم قبل از چشیدن طعم تلخش، عطرش را به مشامم برسانم. چشمهایم را میبندم و با اولین قلپ همچون مادلینی که مارسل را به آغاز رویاهایش برد، این طعم مرا به دهکده کوچکی در چین میبرد که دختری با قهوه نقاشیهایی زیبا خلق میکند و با فروش آثارش قطعهای زمین خریداری میکند تا قهوه پرورش دهد. موسیقی آرامشبخش شرقی در میان سبزی گیاهان قهوه در میان نوازش بادی ملایم به گوش میرسد.
ذرهای دیگر از فنجان مینوشم. اینبار در مقابل قهوهجوشی عتیقه میایستم که میراث خانوادگی مردی عربزبان است. دو مرد جوان از راه میرسند و در بحبوحه اعتراضات خیابانی درِ مغازه را بهزور باز میکنند و قهوهجوش را به یغما میبرند. حامد (مرد عربزبان) از راه میرسد تا مانع این دستبرد شود، اما قدرت بدنی جوانها بر میانسالی او میچربد و ناکام بر زمین میافتد. جوان بختبرگشته از آنجا که شانس هیچگاه همراه او نبوده، کیف و مدارک شناساییاش را در مغازه جا میگذارد تا حامد آرام گرفتار خشمی که سالها سعی در مهارش داشت، شود و تا پرتگاه جنون پیش رود.
دیگر چیزی از فنجان باقی نمانده! شاید آخرین قلپی است که سر میکشم. مرد جوانی زیر باران بهسرعت میدود تا از مهلکهای جان سالم به در برد. او عاشق قهوه است، تنها داستانی که مدام برای دیگران تعریف میکند، قصه چوپانی است که سالها قبل قهوه و خاصیت و تاثیرش را کشف کرده بود؛ قهوهای که نجاتبخش و روحافزاست.
فنجانم خالی شده. به خطوط ته فنجان با دقت مینگرم. حرفهای حامد با این مضمون در گوشم میپیچد: «زندگی گاهی عجیب و غیرقابل پیشبینی است، اما تمام رویدادها با طناب نازکی به هم متصل هستند. تنها کافی است این اتصال را پاره نکنیم.»
تمام این قصهها با طناب نازک قهوه به هم متصل هستند. قهوه نماد و نشانگر راه درست است. هر جا تیرگی و تاریکی تمام جهان آدمی را فرا میگیرد، قهوه و عشق به آن چون نوری از دل تاریکیها عبور میکند تا آدمها قبل از سقوط به خود آیند و از پرتگاه دور شوند.
«قهوه»، آخرین ساخته کریستیانو بورتونه، شبیه نشستن در کافهای برای ساعتی است تا از هیاهوی این زندگی بیدروپیکر خود را دور کنی و به آرامش برسی. فیلمی آرام با نگاهی فلسفی به جزئیترین و عادیترین پدیده این روزهای ما، یعنی نوشیدن قهوه. مزه تلخش یادآور مصایب زندگی است، ترشیاش همان صبری است که برای رستگاری ایوبوار باید متحمل شد و شیرینیاش لحظه آسودگی و رهایی از این دردها و رنجهاست. نگاهی که بورتونه به قهوه و نوشیدنش دارد، حاصل نگاه متفاوت و فلسفی او به پدیدههای بهظاهر ساده زندگی است که بیتوجه از کنارشان عبور میکنیم و فرصت یافتن معنای آنها را از خود دریغ میکنیم.
داستان «قهوه» بسیار ساده است. عشقی ساده میان آدمهای این فیلم در جریان است. جاهطلبیهای این آدمها را در آثار دیگری بارها دیدهایم. دعواها، شکها، بیاعتمادیها و سرزنشهایی بهتر و پرداختهشدهتر از آنچه را در این فیلم میبینیم، در بهترین آثارِ بزرگترین کارگردانان جهان دیدهایم. اما آنچه این فیلم را از مابقی آثارِ هممضمون خود جدا میسازد، شیوه پرداخت ساده به آن موضوعات است. نگاهی عمیق که ما را متوجه معنای زندگی میکند تا در دوراهی انتخاب میان خیر و شر، رو به سوی خیر کنیم تا از رستگاری باز نمانیم.
از ویژگیهای مثبت فیلم ریتم نسبتا مناسب آن است که مخاطب را خسته نمیکند. بورتونه این میزان از موفقیت خود در همراهی مخاطب تا پایان کار را وامدار مهارت تدوینگر خود، کلادیو دی مارو، است. دی مارو با مهارت خود در برش نماهای مختلف و چینش مناسب آنها از پرت شدن ناگهانی مخاطب و دور شدن از فضای قصه جلوگیری میکند.
خلاصه آنکه اگر خواهان دمی آرامش و تامل هستید، این فیلم میتواند دست شما را بگیرد و به بهشتی پنهان در موسیقی شرق ببرد. او قول میدهد که پس از بازگشت آن آدم سابق نخواهید بود، چراکه اینبار به گونهای نو میاندیشید و مینگرید.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اخراجیها/ نگاهی به فیلم «خروج»
- بیحاصل!/ نگاهی به فیلم «خروج»
- گفتوگو با مهرشاد کارخانی/ جورقانیان عاشق واقعی سینما بود
- حتی اگر برای هیچکس مهم نباشد/ نگاهی به مستند «تیتراژ در سینمای ایران»
- اختصاصی/ گفتوگوی زندهیاد همایون خسروی دهکردی با خسرو سینایی/ با زندگی، زندگی کنید!
- اختصاصی/ گفتوگوی زندهیاد همایون خسروی دهکردی با خسرو سینایی/ پا روی زمین واقعیت و سر در تخیل داستان
- اختصاصی/ گفتوگوی زندهیاد همایون خسروی دهکردی با خسرو سینایی/ سه میلیمتر، راه زندگی من را عوض کرد!
- گفتوگو با ژرژ هاشمزاده، کارگردان «در سکوت»/ معتقد به مانیفست دادن نیستم
- سونامی سرطان و سینما/ نگاهی به فیلم «تمام چیزهایی که جایشان خالیست»
- داشتن یا نداشتن/ نگاهی به فیلم “زغال”
- عجایب و غرایبی به نام «کتاب آشپزی»/ نگاهی به فیلم «کتاب آشپزی»
- جهان برزخی متوسط / نگاهی به فیلم “روسی”
- حسرت/ نگاهی به فیلم «سورنجان»
- سکوت به مثابه فریاد/ نگاهی به فیلم “در سکوت”
- تمام داشتههای پنهان ما/ نگاهی به فیلم «تمام چیزهایی که جایشان خالی است»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
آخرین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ فیلم کوتاه داستانی
- ادامه اجرای «سهخواهر» در تالار مولوی
- یک واقعگرای بیرحم؛ دل تورو درباره میازاکی چه نوشت؟/ سینماییهای فهرست تایم ۲۰۲۴
- راهیابی ۳ فیلم کانون به جشنواره بینالمللی کودکان لکنوی هند