عصر ایران – یادداشت پر از توهین روزنامه کیهان به بهرام بیضایی – یکی از نوادر و نوابغ هنر و ادبیات ایران – واکنش های مختلفی در فضای مجازی در پی داشته و البته مهم ترین و تاثیرگذارترین آنها نوشته «پرویز پرستویی» است. بازیگری که نقش های مشهور به «ارزشی» را در سینمای ایران ایفا کرده و نزد نحله های مختلف فکری و هنری محترم و معتبر است و از این رو نوشته او بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
در نوشته کیهان سه اتهام مشخص و البته هزار بار تکرار شده در ۲۰ سال اخیر به استاد هنر و ادبیات ایران وارد شده است:
نخشت این که برخی از اعضای خانواده بیضایی بهایی اند.
دوم این که از کشور گریخته و تا کنون چند بار گریخته! یعنی هر بار که سفر یا مهاجرت کرده گریخته و مشخص نکرده مگر می شود چند بار گریخت؟! اگر کسی بخواهد فرار کند یک بار فرار می کند نه این که چند بار بگریزد و مگر سفر از مملکت فرار است و مگر در این سرزمین زندانی بوده که تا دعوت دانشگاه استنفورد را بپذیرد و به آمریکا برود فراری محسوب شود؟!
سوم این که با حکم فرح و در دهه ۵۰ خورشیدی عضو هیات مدیره موزه آبگینه بوده است. این در حالی است که ریاست عالیه و صوری برخی موسسات و کانون های هنری در رژیم گذشته با فرح پهلوی بوده و این به معنی ارتباط مستقیم با دربار نبوده است. مانند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و جاهای دیگر…
پرویز پرستویی می نویسد:
« شما با اسم بردن ازاستاد بیضایی بزرگ نمیشوید. بنده هم قرارنیست ،ایشان را به کسی بشناسانم. چون همه ملت ایران،چه مردم عوام،وچه فرهنگیان واهل ادب و نمایش،وکسانی که دلشان برای ایران زمین می تپد،اورا خوب میشناسند.
فقط به شما یادآورمی شوم واز یک اثر از ستاد نام می برم،فیلم نامه،فیلم سینمایی (روزواقعه)غیر از سینما،یکی از افتخارات صداوسیمای ایران است،که هرساله در ایام دهه محرم ،به مناسبت شهادت امام حسین(ع)نشان می دهد.
استاد بیضایی هر مرام مسلکی دارد ،بدانید از شما بهتر اسلام رامی شناسد.ازخدای بزرگ خواهانم که سایه استاد بیضایی را از سر فرهنگ و هنر ایران زمین کم نکند. »
این یادداشت نمی خواهد نکته مورد اشاره بازیگر کهنه کار و محبوب را تکرار کند که البته درست است. بلکه از منظری دیگر رفتار یک روزنامه را نقد می کنیم که اگر فقط رسانه بود این حساسیت وجاهتی نداشت اما می دانیم که اصرار دارد خود را عین نظام و انقلاب و اسلام معرفی کند و روزگاری نه چندان دور بر تصمیمات و رفتارهای برخی دستگاه ها تأثیر می گذاشت و حالا هم می خواهد با فضا سازی مانع بازگشت هنرمندی شوند که در دهه هشتم عمر به سر می برد.
نکته متفاوت و قابل توجه این است: این که هنرمندان شاخص و بزرگ را به فرقه بهاییت و دفتر فرح منتسب کنیم آیا تبلیغ بهاییت و رژیم گذشته نیست؟ آیا کسانی نخواهند پرسید که این چه فرقه ای است که هنرمندان بزرگ ایران را پرورش داده است؟ با این کار بیضایی را کوچک کرده اید یا بهایی ها را بزرگ کرده اید؟
این رفتار بیش از آن که سینماگر و مجسمه ساز و معمار را از چشم مردم بیندازد تبلیغ مستقیم فرقه بهاییت است و این همان کاری است که کیهان با هدف لجن مال کردن هنرمندان مستقل انجام می دهد.
بهرام بیضایی البته بزرگ است و اگر نبود خبر احتمال بازگشت و کارگردانی او بار دیگر درصدد تخطئه برنمی آمدند و در دروغ بودن اتهام انتسابی فیلم نامه «روز واقعه» کافی است و می توان پرسید پس چه کسی « مجلس ضربت زدن » را نوشته است؟
دقت کنید! جان کلام این نوشته این نیست که به توهین کنندگان به بهرام بیضایی بگوید توهین نکنید چون به هر هنرمند مستقل که از خرد مستقل خود بهره برد انگ می زنند. این هم نیست که « چند بار گریخته» یعنی چه؟ از کجا فرار کرده و اگر ایران کشور اوست پس چرا نمی گذارید آدمی با این درجه از خلاقیت و محبوبیت و صلاحیت در کشور خود کار کند؟
جان کلام این نوشته این است که با انتساب آدمی در اندازه و آوازه بهرام بیضایی به یک فرقه بیشترین تبلیغ ممکن را برای این جماعت انجام می دهند زیرا اولا از یک طرف این سوژه را به خارج از کشور می دهد که به عنوان مستندی بر برخورد با افراد به صرف اعتقاد آنان استناد کند و ثانیا هر که این نوشته را بخواند از خود می پرسد آیا واقعا چنین هنرمندی از خانواده ای بهایی برخاسته است؟
بگذارید یک بار دیگر بپرسیم: بهرام بیضایی را با « روز واقعه» و « مجلس ضربت زدن» بشناسیم بهتر است یا با نسبت خاص که اگر هم درست باشد به خود او ربطی ندارد؟
کدام بهایی تا به حال چنین برای خود تبلیغ کرده بود که اینان با انتساب یک شخصیت برجسته هنری کرده اند؟ هم انتساب شخصیتی در این جایگاه و هم معرفی های دیگر به جای آثاری که رنگ و بوی حماسی و شیعی آن سال هاست که در فضای فرهنگی ایران حضوری بارز و شاخص دارد.
این اتهام ها به کسی وارد می شود که بیش از بسیاری از مدعیان دغدغه سنت داشته است.
نویسنده یک نمایشنامه تاریخی جایی نوشته بود نمی دانستم برای شخصیت های داستان چه زبانی را انتخاب کنم و چاره را در پرسش از بیضایی دیدم که تا شنید گفت: برو کشف الاسرار رشید الدین میبدی را بخوان.
بیضایی آن سوی دنیا بیکار ننشسته و فرهنگ ایران و هنر تعزیه را به جهانیان شناسانده و این طرف کسانی که نمی خواهند او کار کند انواع اتهامات را بی آن که حق دفاع بدهند وارد می کنند. حال باید دوباره در پرسش اصلی تأمل کرد: چه کسی برای یک مسلک خاص تبلیغ می کند؟
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- کالبد شکافی کارنامهی سینمایی بهرام بیضایی/ نگاهی به کتاب «موزاییک استعارهها»
- همزمان با زادروز بهرام بیضایی و سالمرگ اکبر رادی؛ «سرفصل» با یادکردی از نصرتالله نویدی منتشر شد
- بهرام بیضایی: من هزار سال بعد از مرگم هم فکر نمیکنم از ما گذشته
- اکران «دونده» در جشنواره فیلم ویسکانسین آمریکا
- سینما در ذات خود معترض است/ بررسی تاریخچه «سینمای اعتراضی» در ایران در گفتوگو با احمد طالبینژاد
- عکسی زیرخاکی از حاشیه اجرای نمایش «سلطان مار» بیضایی
- تهرانی که اشغال بود/ ادای احترام «خاتون» به بهرام بیضایی
- وقتی عدنان «باشو» شد
- باغ را فراموش نکن
- بر سر چهار راه خویشتن
- یادداشت اینستاگرامی مازیار فکری ارشاد درباره نمایش «چهارراه» بهرام بیضایی
- عشق مرکب حرکت است و نه مقصد / «روز واقعه»؛ باشکوهترین فیلم ساخته شده درباره عاشورا
- مژگان خالقی، کارگردان «خنده در تاریکی» در گفتگو با سینماسینما/ میل زیادی به ابتذال در تئاتر ما وجود دارد
- انتشار نسخه ویژه نابینایان «مسافران» با صدای صابر ابر + تیزر
- پاسخ تند علی عباسی به «بهمن فرمانآرا»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
آخرین ها
- کیانو ریوز در فیلم جدید روبن اوستلوند بازی میکند
- شب تئاتریها برای شمس لنگرودی
- معرفی یک کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- صحرا اسداللهی از جشنواره بیروت جایزه گرفت
- «شهرک» به «کازابلانکا» رفت
- در جشنواره فیلم کلاسیک؛ جشن ۳۰ سالگی «داستان عامهپسند»/ بازیگران گرد هم آمدند
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد