سمیه قاضیزاده
خانهای در خیابان چهل و یکم
یکی از کارگردانانی که نامش به کارهای ستار اورکی گره خورده، اصغر
فرهادی است. حمیدرضا قربانی هم سالها دستیاری فرهادی را انجام داده است
و الان در اولین فیلمش، فضای کلی اثر کاملا متاثر از فضای فیلمهای
فرهادی است. تاثیری که به هیچ عنوان نمیتوان نام تقلید را بر آن گذاشت.
قربانی فیلمی درخشان با بازیهای پخته ساخته که تماشاگر را از ابتدا تا
انتها درگیر میکند. طبیعی است که موسیقی در چنین فیلمی راهی دشوار در
پیش دارد چرا که گنجاندن موسیقی روی فیلمهایی از این جنس مثل راه رفتن
روی لبه تیغ است. از سویی میتواند فیلم را به ورطهء سانتیمانتالیسم
بکشاند و از سویی دیگر میتواند آن تاثیرگذاری که هدف غایی کارگردان در
استفاده از موسیقی فیلم بوده را برآورده کند.
اورکی اما یک راه فرعی را برای ساخت موسیقی در “خانهای در خیابان چهل و
یکم” انتخاب کرده است. او برای یکی از شخصیتهای کلیدی فیلم که کمتر فرصت
صحبت به او داده میشود و به نسبت شخصیتهای دیگر دیالوگهای کمتری برایش
نوشته شده است، موسیقی نوشته. شخصیت مادر یا همان شکوه خانم با بازی خوب
سهیلا رضوی شخصیت کلیدی قصه است که اتفاقا به دلیل موقعیت پیچیدهای که
در آن گرفتار شده، نمیتواند با هیچکدام از دو عروسش، حتی با پسرش
همصحبت شود. از سویی رنجی که با او همراه است را شاید بتوان بزرگترین
رنج در دل قصه دانست؛ یک پسرش را از دست داده، پسر دیگرش انگ قتل و فراری
را روی پیشانی دارد،عروسهایش به جان هم افتادهاند، نوههای کوچکش چشم
دیدن همدیگر را ندارند، فروش اموالش تنها راه نجات است و خانهاش در
آستانه خالی شدن از سکنه. با این وجود این زن به تمام دلایل مختلفی که
گفته شد نمیتواند صحبت کند چون هر کلمهاش میتواند دنیایی از سوء
تفاهمها را رقم بزند. دقیقا موسیقی کارکردش همین است. زبان آنچه که
نمیتواند به زبان بیاید و به کلمه تبدیل شود.
آهنگساز با استفاده از پیانو و سازهای زهی این موقعیتهای بغرنج را
آهنگسازی کرده. اولین جایی که موسیقی را میشنویم، لحظهای است که هر دو
جاری در انتظار نظر شکوه خانم هستند. لحظهای حساس و رقتبار. بار دیگر
زمانی که شکوه خانم مغازه را فروخته و مشغول رد و بدل کردن چکها و صاف
کردن حساب طلبکاران است، موسیقی میآید. او در حال فروش مغازهای است که
تمامی خرج زندگیاش از راه آن تامین میشود اما به ناچار الان مجبور به
فروش آن شده. پیانو که ساز اصلی است صدای تمام خاطرات و دلبستگی شکوه
خانم به مغازه است. خاطراتی که گفته نمیشود و فقط ما با نگاههای او و
چرخ کوتاهی که در مغازهء خالی میزند از آن باخبر میشویم.
آخرین پارتی که موسیقی میآید بعد از صحنه تکان دهندهء دیدار محسن (عمو
با بازی علی مصفا) و سعید (برادرزاده و فرزند مقتول) است. صحنهای بسیار
پر تنش و در عین حال پر احساس. حرکت دوربین که از حیاط خانه آغاز میشود
و روی دیوارهای خانه و سپس روی دیوارهای خانههای همسایه میچرخد، همراه
موسیقی است. موسیقی که میگوید هرکدام از این خانهها داستانی برای تعریف
کردن دارند که ما از آن بیخبریم و کمتر از داستان خانه محسن و مرتضی
نیست.
موسیقی “خانهای در خیابان چهل و یکم” موسیقی موقعیت است. موقعیتهایی
که کلمات توان توضیح آنها را ندارند. در عین حال ملودیپرداز نیست و قصد
درگیر کردن گوش تماشاگر را ندارد بلکه برعکس هدفش کمک به درک بهتر فضای
فیلم و عمقبخشی به آن است. شبیه آنچه که پیش از این در سکانس پایانی
“جدایی نادر از سیمین” از اورکی شنیده بودیم.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- چهار سینماگر ایرانی به آکادمی اسکار پیوستند
- ستار اورکی موسیقی «دوباره زندگی» را میسازد
- علمالهدی: جشنواره فجر متناسب با ایام فاطمیه باشد/ ژست هنرپیشهها تکرار نشود
- داوران بخش «جلوهگاه شرق» معرفی شدند/ گلاب آدینه در جمع داوران جشنواره جهانی فیلم فجر
- تحلیل کیوان کثیریان درباره جوایز جشنواره سی و چهارم / فیلم – بخش دوم
- تحلیل کیوان کثیریان درباره جشنواره سی و چهارم / فیلم – بخش اول
- ۱۰ نکته خواندنی سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر
- با هنرمندانی که به تیپ ما نمیخورند تعامل دارم!/ فیلم منتخب نماینده مجلسی که گفت فیلم نمیبیند
- پاسخ یکی از داوران جشنواره فجر به یک سئوال/ چرا فیلمهای تبریزی و موتمن جایزه نگرفتند؟
- به روایت یک شاهد عینی / جشنواره فجر و کیفر خواست نسل امروز از نسل قدیم
- بهترین های جشنواره سی و چهارم از نگاه نویسندگان “سینماسینما”
- تلویزیون مردم را به شبکههای مجازی کشاند
- گزارش تصویری از اختتامیه جشنواره سی و چهارم فیلم فجر -۱
- فرش قرمزهای روز پایانی جشنواره فیلم
- گزارش تصویری نشست خبری فیلم لاک قرمز
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- عمارت روبرو برگزار میکند؛ سومین دوره «چشم در چشم» با رخشان بنیاعتماد
- ۲ فیلم جدید روی پرده سینماها میرود
- نگاهی به «هفتاد سی»؛ شروع امیدوارکننده بهرام افشاری
- در یک نشست فوقالعاده مطرح شد؛ دغدغههای تهیهکنندگان سینمای ایران چیست؟
- نمایش سه فیلم ایرانی در جشنواره هندی
- برگزاری هفتمین کنفرانس سنجش و ایمنی پرتوهای یونساز و غیریونساز با مشارکت همراه اول
- فیلم رسولاف میان بهترین فیلمهای غیرانگلیسی/ اعلام برندگان انجمن ملی منتقدان فیلم آمریکا
- در جشنواره فیلم گوتبورگ سوئد؛ ژولی دلپی جایزه یک عمر دستاورد هنری میگیرد
- نشست رسانهای جشنواره بینالمللی تئاتر فجر؛ دبیر جشنواره: به حواشی توجهی ندارم/ مشارکت ۲۸۱ هنرمند در جشنواره چهل و سوم
- انتقاد از سانسهای محدود فیلمهای غیرکمدی؛ کدام فیلمهای کمدی و جدی در هفته گذشته پرفروش بودند؟
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ اعلام آثار مسابقه کوتاه داستانی
- در یک اظهار نظر غیرمنتظره؛ اولیور استون «شرور» را بهترین فیلم ۲۰۲۴ دانست
- دردم از عشق است و درمان نیز هم
- تقدیر وزیر ارتباطات از همراه اول بابت حسن تدبیر در پایهگذاری سایت ارتباطی امیرآباد دشتروم
- فوت دو بازیگر تئاتر؛ علی رشوند و مریم منصوری درگذشتند
- «۲۱ گرم»؛ وزنِ روح
- بهرهبرداری از سایتهای روستایی جدید همراه اول در کهگیلویه و بویراحمد با دستور وزیر ارتباطات
- گیشه سال سینما در تسخیر انیمیشن و دنبالهها/ ۱۰ فیلم پرفروش سینمای جهان در سال ۲۰۲۴
- اکران مردمی فیلم علت مرگ: نامعلوم / گزارش تصویری
- درخواست نعمتالله از مسئولان جشنواره فجر: «قاتل و وحشی» را یک سانس در کوچکترین سالن جشنواره اکران کنید
- دستیابی ارزش بازار سلامت دیجیتال جهانی به ۸۵۸ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰
- آغاز پویش قرعهکشی جایزه بزرگ همراه اول ویژه تمامی استانها
- فیلمی توقیفی که بعد از ۳ سال سریال میشود
- کارگردان «نیم رخ» با «دو سی» به شبکه نمایش خانگی آمد
- فیلمسینمایی «عکس»؛ تلاشی برای بازخوانی جایگاه انسان مدرن در جوامع سنتی
- «مالی سویینی» در دوبی روی صحنه میرود
- احمد صدری سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد
- بررسی سریالهای پربیننده ۲۰۲۴/ سریال در عصبانیترین حالت ممکن
- غوغای فصل جدید یک سریال؛ «بازی مرکب» روی دست «چهارشنبه»
- سیاوش چراغیپور دبیر جشنواره ملی فیلم فضای باز شد